,,,αναδημοσίευση από το ert.gr και το sports.ert.gr...
Στις φάμπρικες του Πειραιά την περίοδο του Μεσοπολέμου, εκεί που χιλιάδες εργάτες και εργάτριες έδιναν τον αγώνα για τον επιούσιο, γεννήθηκε μέσα στο ομώνυμο εργοστάσιο αγγειοπλαστικής και η αθλητική ομάδα του “Κεραμεικού».
Λίγες δεκάδες μέτρα από το σημερινό γήπεδο Καραϊσκάκη, το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1909 και η παραγωγή ξεκίνησε το 1910, στην κατοχή επιτάχθηκε από τους Γερμανούς, επαναλειτούργησε μεταπολεμικά και έκλεισε το 1985.
Στελεχωμένο σε μεγάλο βαθμό από Μικρασιάτες πρόσφυγες που γνώριζαν την τέχνη της αγγειοπλαστικής και της διακόσμησης, το εργοστάσιο “παρήγαγε” και αθλητισμό και Πολιτισμό, σε πρωτόγνωρα μεγέθη για την εποχή, του Μεσοπολέμου, που φαίνεται ότι και στην παραγωγική διαδικασία και στην αθλητική δράση, ήταν η χρυσή του εποχή.
Επισκεφτήκαμε τα απομεινάρια του Κεραμεικού (εκπαιδευτική επίσκεψη είχαμε κάνει και στα μαθητικά μας χρόνια όταν το εργοστάσιο λειτουργούσε) και φανταστήκαμε τις εποχές που σχόλαγαν οι πολυάριθμες βάρδιες και εκεί κάπου στις 4μμ ξεκινούσαν μέσα στο εργοστάσιο οι προπονήσεις. Μόνο στο ποδόσφαιρο περίπου 80 εργάτες στελέχωναν τρία ποδοσφαιρικά τμήματα.
Για την αναδρομή στη δεκαετία του 1930, ανατρέξαμε στην εφημερίδα “Αθλητισμός”, ενώ πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στις μέρες μας η συμπαθέστατη ερασιτεχνική ομάδα “Κεραμεικός” Αθηνών με έδρα το Ρουφ, που συμμετέχει στα πρωταθλήματα της ΕΠΣ Αθηνών, δεν είναι η συνέχεια του Κεραμεικού της δεκαετίας του ’30, που μεταπολεμικά συγχωνεύτηκε στον Ατρόμητο Πειραιά.
Μεγάλο αφιέρωμα γίνεται από την εφημερίδα στις 3 Μαΐου 1939 και ειδικά για την εποχή ο σύλλογος που ιδρύθηκε το 1930 πρωτοπορεί αφού έχει μέσα στο εργοστάσιο γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλλεϋ, τένις όργανα στίβου και αποδυτήρια – λουτρά από τα οποία ο συντάκτης της εποχής μένει εντυπωσιασμένος.
Ως πρωτοπόροι στην ίδρυση του αθλητικού τμήματος, αναφέρονται οι Ρένος Α. Δαρίγος και Ευάγγελος Ευδαίμονος. Στην ιστορία του εργοστασίου γενικός διευθυντής αναφέρεται ο Αντώνης Δαρίγος.
Στις 17 Μαΐου του 1939 η εφημερίδα αναφέρει ότι την περασμένη Κυριακή, ο Κεραμεικός κέρδισε με 4-0 τον Πανελευσινιακό και ανακηρύχθηκε πρωταθλητής της Γ’ κατηγορίας.
Στη σύνθεση βλέπουμε και το όνομα του Νίκου Γόδα, που αναφέρεται και στο δημοσίευμα τη 3ης Μαΐου 1939 ως ένα από τα βασικά στελέχη της ομάδας.
ο Ν. Γόδας δεύτερος από δεξιά στη φωτο στα δεξιά της σελίδας
Στις 26 Ιουλίου 1939 η εφημερίδα αναφέρει ότι ο Κεραμεικός “το απόγευμα της παρελθούσης Κυριακής” αγωνίστηκε ενάντια στην Άμυνα Κοκκινιάς και την κέρδισε με 7-2. Στη σύνθεση βλέπουμε ξανά και το Νίκο Γόδα, μετέπειτα παίκτη του Ολυμπιακού Πειραιά και καπετάνιο του ΕΛΑΣ στην κατοχή, που πήρε μέρος και στη Μάχη της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι, σώζοντας το εργοστάσιο από την ανατίναξη των υποχωρούντων Γερμανών.
Ο Γόδας εκτελέστηκε στη μετεμφυλιακή περίοδο στο νησάκι Λαζαρέτο της Κέρκυρας, αρνούμενος να υπογράψει δήλωση μετανοίας και ζητώντας να φορέσει τη φανέλα του Ολυμπιακού στην εκτέλεσή του.
Ο Γόδας εργαζόταν σαν αγγειοπλάστης στον Κεραμεικό, ενώ δεν πρέπει να δημιουργούν σύγχυση οι αναφορές ότι εργαζόταν και σε ταβέρνα ιδιοκτησίας της οικογένειάς του. Ισχύουν και τα δύο.
Στις 14 Αυγούστου 1940 μαθαίνουμε ότι μόλις μέσα σε δύο χρόνια το ποδοσφαιρικό τμήμα ανέβηκε από τη Γ’ στην Α’ κατηγορία.
Επίσης πως το εργοστάσιο διαθέτει συμβούλιο σωματικής αγωγής και εκτός από ποδόσφαιρο και αθλοπαιδιές έχει και ψυχαγωγικό τμήμα, πρακτική που ήταν διαδεδομένη στα σωματεία της εποχής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Χ. Πεζώνης
Ως σημαντική προσωπικότητα αναφέρεται ο προπονητής του Κεραμεικού και πρώην παίκτης του Ολυμπιακού Πειραιά Χαράλαμπος Πεζώνης και του πιστώνεται η δημιουργία της καλής ποδοσφαιρικής ομάδας του Κεραμεικού. Ο Πεζώνης ήταν στον Κεραμεικό, βοηθός του Άγγλου προπονητή Μπάγκετ.
Στις 19 Αυγούστου 1940 μαθαίνουμε ότι ο Κεραμεικός διαθέτει σημαντική γυναικεία παρουσία στον αθλητισμό, ότι έχει τμήματα μπάσκετ, βόλλεϋ και πιγκ – πογκ, εκτός φυσικά του ποδοσφαιρικού, αλλά ότι διαθέτει στις τάξεις του και αθλητή (διακεκριμένο μάλιστα που συμμετέχει σε μπάσκετ, βόλλεϋ και στίβο) ονόματι Μητσοτάκης, χωρίς να γνωρίζουμε αν έχει σχέση με τη γνωστή οικογένεια στο χώρο της πολιτικής.
Διαβάζουμε στο φύλλο της 30ης Αυγούστου 1940 ότι γίνονταν προπονήσεις δύο φορές την εβδομάδα, αλλά και ότι οι βλέψεις για υψηλές πορείες στον αθλητισμό, οδήγησαν σε τροποποίηση του καταστατικού ώστε ο σύλλογος να μην μείνει μόνο εντός των πλαισίων του εργοστασίου, αλλά να μεταβληθεί σε “σύλλογο όλων των εργαζομένων φιλάθλων”.
Μάλιστα προχωράει και στην ίδρυση ναυτικού και κολυμβητικού τμήματος, ενώ τονίζεται ότι ο σύλλογος έχει εντός του εργοστασίου αθλητικές εγκαταστάσεις με πλήρη εξοπλισμό και η λαμπρή του πορεία έγινε μέσα σε μόλις δύο χρόνια.
Επιρροές από τη φρασεολογία της εποχής έχει και η εφημερίδα (όπως και άλλες εκείνης της περιόδου) που μιλώντας για τη μαζική συμμετοχή των εργατών χρησιμοποιεί σε κάποια δημοσιεύματα τις λέξεις “στρατιές” και “φάλαγγες”, που δείχνει στρατιωτικοποιημένη ορολογία.
Παρά τις προσπάθειες εκείνων των χρόνων, της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου να οικειοποιηθεί τα επιτυχημένα τμήματα του εργασιακού αθλητισμού (ενώ είχε ιδρύσει ομάδες με το όνομα της νεολαίας της, της ΕΟΝ και άλλες με τον τίτλο “4η Αυγούστου”, η ίδρυση του Κεραμεικού το 1930, δηλαδή έξι χρόνια πριν τη δικτατορία και η παρουσία αθλητών όπως ο Νίκος Γόδας, δείχνουν ότι η αθλητική δραστηριότητα είναι μία ζωντανή διαδικασία και ειδικά αθλήματα με μεγάλη λαϊκή αποδοχή, όπως το ποδόσφαιρο δύσκολα “τιθασεύονται” στα στενά κοστούμια που ανά τις εποχές διάφορα καθεστώτα σε όλη τη γη, επιχείρησαν να τα εντάξουν για τους δικούς τους λόγους.
Άλλωστε θα επαναλάβουμε γι’ άλλη μία φορά ότι στον αθλητισμό πρωταγωνιστές είναι όσοι συμμετέχουν.
Έρευνα και σύγχρονες φωτο Κεραμεικού: Νάσος Μπράτσος
Υ.Γ. φωτο από τον εξωτερικό τοίχο του Κεραμεικού
