Σε εποχές μακρινές θα «μεταφερθούμε» και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου εκεί που οι προσπάθειες για ανάκαμψη από τις συνέπειες των πολύχρονων πολεμικών περιπετειών (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος, εκστρατεία στην Κριμαία, Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή) εκφράζονταν σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ αυτών και ο αθλητισμός.
Απογευματινή 8-3-1925
Στο αθλητικό πεδίο η συγκρότηση ομάδων γίνονταν άλλοτε με βάση την καταγωγή (πχ Μικρασιάτες πρόσφυγες, και πιο εξειδικευμένα μερικές φορές, Κωνσταντινουπολίτες, Σμυρνιοί, Αρμένιοι, κλπ), άλλες φορές με «συμπράξεις» γηγενών και προσφύγων, άλλες φορές με βάση τη γειτονιά-περιοχή-χωριό και άλλες φορές με βάση τον κλάδο (πχ τραπεζοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, τσαγκάρηδες, τριατατικοί, δηλαδή τηλέγραφος, τραμ, τηλεφωνία και στην περίπτωσή μας σιδηροδρομικοί).
Αναφερόμαστε στο Μουσικογυμναστικό Σύλλογο των εν Θεσσαλονίκη Σιδηροδρομικών Ο ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ που ιδρύθηκε από 24 ιδρυτικά μέλη στη Θεσσαλονίκη στις 5 Ιουνίου του 1925, με τόπο ίδρυσης που αλλού, στην αίθουσα αναμονής του σιδηροδρομικού σταθμού –του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού Θεσσαλονίκης. Η έγκριση του καταστατικού από το Πρωτοδικείο έγινε στις 18η Ιουλίου 1925 και οι ιδρυτές ήταν οι Β. Μαλιγκούδης (και πρόεδρος του ΔΣ), Α. Σκλαβούνος, Κ. Χαλκιάς, Α. Μποζιάνης Θ. Ιατρίδης, Ι. Μαυρομάτης, Β. Τσιτρόπουλος, Θ. Αχπαρίδης, Α. Χατζηπροδρόμου, Ι. Μπαρίτας Β. Ιωαννίδης Δ. Τσάκαλος, Θ. Βογιάς, Χ. Βαρσάνος Ζ.Καβάλος ,Α. Καζάνας , Β. Βλασύρας , Α. Καραβιδοπούλος , Ι. Βασιλειάδης, Δ. Βλάχου, Ν. Μιχαηλίδης, Κλ. Χατζηνικολάου, Α. Ζυμαράκης και ο Υπολοχαγός Σ. Σπυρίδης φρούραρχος του σιδηροδρομικού σταθμού.
Εκτός από ποδοσφαιρικό τμήμα είχε τμήμα στίβου και αθλοπαιδιών, ενώ πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα αρχικά Μ.Γ.Σ. Που ήταν χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου των συγκροτήσεων που συνέδεαν την αθλητική με την πολιτιστική δραστηριότητα, δείγμα προηγμένης αθλητικής κουλτούρας σε σχέση με τις εποχές μας. Σκεφτείτε πόσο «παράλογο» θα ακούγονταν σήμερα μία μεγάλη ΠΑΕ να κατευθύνει τους οργανωμένους οπαδούς της να ιδρύσουν φιλαρμονική ή μαντολινάτα, ή χορωδία, όπως γίνονταν εκείνα τα χρόνια και αποτυπώνονταν και στα καταστατικά των συλλόγων.
Παραπλήσια χρήση αρχικών ήταν ΜΕΑΣ (μορφωτικός εκπολιτιστικός αθλητικός σύλλογος) ή ΜΓΣ (μουσικός γυμναστικός σύλλογος) και άλλες παραπλήσιες προσδιοριστικές ονομασίες σε άλλους συλλόγους της εποχής, με αρκετές από αυτές να διασώζονται και σήμερα από σωματεία που επιβίωσαν στο πέρασμα του χρόνου. Ειδικά ο συνδυασμός πολιτισμού-αθλητισμού ήταν έντονο χαρακτηριστικό στοιχείο των μικρασιατικής προέλευσης συλλόγων και των μεταγενέστερων που ήταν επηρεασμένοι από αυτούς, αφού στον τομέα αυτό πριν τον ξεριζωμό του 1922 οι μικρασιατικοί σύλλογοι ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένοι στον τομέα αυτό.
Ο Θερμαϊκός που ήταν από τα πρώτα σωματεία της Θεσσαλονίκης υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΠΣΜ και της ΕΠΟ. Απαραίτητη διευκρίνηση είναι ότι μιλάμε για τον ΜΓΣΣ Θερμαϊκό και όχι τον Θερμαϊκό Θέρμης, που είναι εντελώς διαφορετικό και μεταγενέστερο σωματείο με ίδρυση το 1949. Επίσης συσπείρωσε αθλητικά τον κλάδο και η διοίκηση του σιδροδρόμου (ΣΕΚ) παραχώρησαν έκταση 30 στρεμμάτων στο σύλλογο για να φτιαχτεί το γήπεδο.
Ο Θερμαϊκός ξεκινάει την ποδοσφαιρική του δράση το 1925 στο πρωτάθλημα της Θεσσαλονίκης (εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν οι εθνικές κατηγορίες που υπάρχουν σήμερα, ούτε και η οργανωτική δομή σε διοργανώσεις κάτω από αυτές, που ισχύει στις μέρες μας). Το 1926 συμμετέχει στο τοπικό πρωτάθλημα βόλεϊ.
9-1-1931 αθλ.τύπος
Το σημείο ζενίθ της ποδοσφαιρικής του πορείας καταγράφεται μεταπολεμικά αφού την περίοδο 1960-61 συμμετείχε στην Α' Εθνική κατηγορία, αλλά δεν κατάφερε να παραμείνει, πρόλαβε όμως στη σύντομη θητεία του να φέρει εντός έδρας ισοπαλίες με τον Παναθηναϊκό και τον Άρη και να κερδίσει εντός έδρας τον Εθνικό Πειραιά και τον Φωστήρα και εκτός τον Παναιγιάλειο. Το δυναμικό της περιόδου 1960-61: Αγγελίδης, Αθανασιάδης, Αλμπάνης, Αντώναρος, Βασσάρας, Βενετόπουλος, Γκιουλέκας, Γριπελάκος, Δημητρακόπουλος, Δήμου, Εμμανουηλίδης, Ζλατάνος, Ιωαννίδης, Καραμπάτσος, Κυνηγόπουλος, Λύκκισας, Μπαλάσης, Νάκος, Ξανθόπουλος, Ξυλάς, Σαράντης, Σαρδέλης, Στεφανίδης, Στράντζαλης, Σωτηριάδης, Τοκμακίδης, Τσιγκάρης και ο Χατζηθεοδώρου.
Ακολούθησαν «πέτρινα χρόνια» αφού τα αρτηριοσκληρωτικά μυαλά της μετεμφυλιακής περιόδου σε εποχές που ο λεγόμενος «ψυχρός πόλεμος» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και της τότε ΕΣΣΔ έβλεπε παντού εχθρούς και υπόπτους, κάνει την αρρωστημένη σύνδεση ότι η ομάδα του Θερμαϊκού ως σύλλογος σιδηροδρομικών θυμίζει τους αντίστοιχους συλλόγους του ανατολικού μπλοκ που ονομάζονταν Λοκομοτίβ και ακολουθούσε το προσδιοριστικό της πόλης, πχ Λοκομοτίβ Μόσχας, Λοκομοτίβ Πλόντιβ, κλπ.
Έτσι το 1965 η ομάδα διαλύεται με πολιτική παρέμβαση, την ίδια αγωνιστική περίοδο 1964-65 που είχε καταλάβει την τέταρτη θέση στον τρίτο όμιλο της Β’Εθνικής.
Οι ίδιες αγκυλώσεις στη μεταπολεμική-μετεμφυλιακή περίοδο, αλλά και στη δικτατορία που ακολούθησε παρενέβαιναν στις ονομασίες ομάδων πχ αλλάζοντας το όνομα στην ΕΛΛΑΣ Μοσχάτου επειδή το ΕΛΛΑΣ (Ελλάδα) ηχητικά έμοιαζε με το ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), ή σε άλλες ομάδες επειδή η λέξη Ένωση θύμιζε την Ένωση με την Κύπρο, μεγάλο πολιτικό ζήτημα εκείνης της εποχής και η συνθηματολογία στις κερκίδες ενδέχεται να έδινε ανάλογο πεδίο δράσης, αλλά και να οδηγούσε την Τουρκία σε διπλωματικές διαμαρτυρίες.
Σήμερα όλα αυτά ακούγονται γελοία, δείχνουν όμως πως τα καθεστώτα της εποχής αντιμετώπιζαν τον αθλητισμό, σαν μαζικό χώρο που έπρεπε να είναι υπό έλεγχο.
Τελικά η ομάδα επανέρχεται στα τοπικά πρωταθλήματα της Θεσσαλονίκης και χρησιμοποιεί το χώρο του Εργατικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης, ως γραφεία -λογικό ως δημιούργημα κλάδου εργαζομένων – ακόμα και επί δικτατορίας που διοικήσεις συνδικάτων είχαν παυθεί, συνδικαλιστές είχαν εξοριστεί και είχαν διοριστεί ελεγχόμενοι από το καθεστώς.
Στις εποχές μας ο Θερμαϊκός αγωνίζεται στα τοπικά πρωταθλήματα της ΕΠΣ Μακεδονίας και έχει κατακτήσει δύο φορές το κύπελλο της ΕΠΣΜ το 1975-76 και το 1977-78.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
