«Ναύαρχος Βότσης»: Πολιτιστική και αθλητική δράση από το 1933 από Μικρασιάτες και Πόντιους πρόσφυγες

...αναδημοσίευση από το ertnews.gr και το sports.ert.gr...


Ζωογόνα ανάσα στα αθλητικά και πολιτιστικά πράγματα έφεραν μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας.

Συγκεκριμένα έφεραν μαζί τους μία ιδιαίτερα ανεπτυγμένη αθλητική και πολιτιστική κουλτούρα, καθώς οι αθλητικοί – πολιτιστικοί σύλλογοι του Μικρασιατικού ελληνισμού, είχαν μεγάλη παράδοση στον τομέα αυτό και μπόλιασαν ευεργετικά τους τομείς αυτούς στις νέες πατρίδες που εγκαταστάθηκαν μετά το διωγμό.


Στη Θεσσαλονίκη μία από αυτές τις κυψέλες δημιουργήθηκε από πρόσφυγες κατοίκους της Μ. Ασίας και του Πόντου, στο συνοικισμό Κάμπελ, όπως ονομαζόταν τότε η περιοχή του Βότση, όπου ιδρύθηκε ο αθλητικός και πολιτιστικός σύλλογος «Ναύαρχος Βότσης».

Η επιλογή του ονόματος έγινε τιμητικά για το κατόρθωμα όνομα του ένδοξου Ναύαρχου Νικόλαου Βότση, για το κατόρθωμα  του να βυθίσει την Τούρκικη φρεγάτα «Φετίχ Μπουλέντ» μέσα στο Θερμαϊκό κόλπο κατά την περίοδο του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.



«Κατόρθωμα που συντέλεσε σημαντικά στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας από τους Τούρκους», όπως αναφέρεται στην ιστορία του συλλόγου.

Η πρώτη περίοδος

Το καταστατικό του Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου Νεολαίας Συνοικισμού Στυλιανού Γονατά, (που λειτουργούσε στην περιοχή ) υποβλήθηκε στις 12/3/1934 για έγκριση στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, δεν εγκρίθηκε ήρθε ποτέ, ίσως “γιατί τα μέλη του ήταν “δημοκρατικά” (Βενιζελικοί για εκείνη την εποχή). Δεν εμποδίζεται όμως η έγκριση στις 28/11/1933 του καταστατικού του “Ναυάρχου Βότση”, ίσως γιατί τότε επί της φιλοβασιλικής κυβερνήσεως Παναγή Τσαλδάρη, είχε φιλομοναρχικά ιδρυτικά μέλη και τελικά στην πορεία πολλά από τα μέλη του Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου, εντάχθηκαν στο “Ναύαρχο Βότση”, όπως αναφέρεται για τη συγκεκριμένη περίοδο στην έκδοση “Ο Προσφυγικός Συνοικισμός Ναυάρχου Βότση”.

Η ίδρυση λοιπόν έγινε στις 28/11/1933 με την υπ’αριθμ. 2613 απόφαση του Πρωτοδικείου Θες/νίκης και το πρώτο όνομα του συλλόγου ήταν «Συνοικισμός Ναυάρχου Νικ. Βότση», που μετά από έξι τροποποιήσεις του καταστατικού, ο σύλλογος λειτουργεί με την επωνυμία Αθλητικός & Πολιτιστικός Σύλλογος «Ναύαρχος Βότσης».

Μόλις δύο χρόνια πριν ο συνοικισμός του Κάμπελ, το 1931, είχε δοκιμαστεί από την επίθεση και τον εμπρησμό που προκάλεσαν ακραίοι εθνικιστικοί κύκλοι (Εθνική Ένωσις Ελλάς) σε βάρος του εβραϊκού στοιχείου που διέμενε εκεί.

Η ίδρυση ενός πολιτιστικού και αθλητικού συλλόγου σε ένα τοπίο που είχε αντιμετωπίσει τη βία και το μίσος, έμοιαζε με ένα λουλούδι που ανθίζει σε ένα τοπίο καταστροφής και δίνει ένα σημάδι ελπίδας και μάλιστα από ανθρώπους που είχαν ξεριζωθεί και είχαν δοκιμάσει στο πετσί τους τη βία και το μίσος από τους διώκτες τους.

Έτσι οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες βρίσκουν ένα «εργαλείο» κοινωνικοποίησης και προσφοράς, όπως συνέβη και σε αρκετές άλλες περιοχές της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε αρκετές πόλεις της χώρας.

1947 γυμναστικές επιδείξεις

Τον Αύγουστο του 1985 πραγματοποιήθηκε στην πλαζ της Αρετσούς, από το Δήμο Καλαμαριάς, αναπαράσταση της αποβίβασης και της προσωρινής εγκατάστασης των προσφύγων στην Καλαμαριά, με όλες τις δραστηριότητές τους. Κούρεμα, απολύμανση (καραντίνα), ενταφιασμός νεκρών, εγκατάσταση σε ξύλινες παράγκες, γέννηση, βαφτίσια, χορός, ήταν τα σημαντικότερα δρώμενα.Αντίστοιχη εκδήλωση έγινε το 2007 από αρκετούς φορείς, ενώ η εκδήλωση έγινε θεσμός και επαναλαμβάνεται.

«Σκοπός είναι η συστηματική καλλιέργεια και ανάπτυξη των δυνατοτήτων των αθλητών, για την συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες και η εφαρμογή μορφωτικού προγράμματος στους αθλητές και τα μέλη του Σωματείου, για την φίλαθλη και πολιτιστική εν γένει ανύψωσή τους», αναφέρεται στα έγγραφα του συλλόγου.

Στην κατοχή το μουσικοθεατρικό τμήμα είχε αξιοσημείωτη δραστηριότητα και “αποτέλεσε όαση αναψυχής των φτωχών προσφύγων για εκείνα τα δύσκολα χρόνια, στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, αλλά και μετά από αυτόν”.

Στην κατοχή στο εντευκτήριο του συλλόγου λειτούργησαν και συσσίτια μαθητών.

Από εκείνη την εποχή των στερήσεων και της δύσκολης πορείας, μέχρι να ορθοποδήσει το προσφυγικό στοιχείο, πέρασαν χρόνια, αλλά δεν ανέκοψαν τη δημιουργική πορεία, με αποτέλεσμα ο σύλλογος να συνεχίζει στις μέρες μας το αθλητικό και πολιτιστικό του έργο.

To ποδοσφαιρικό τμήμα ιδρύθηκε το 1947 και στελεχώθηκε από ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές που προϋπήρχαν στην περιοχή.και κράτησε μέχρι το 1981 για να κάνει μία προσπάθεια (1991-1993) να ανασυγκροτηθεί, αλλά χωρίς επιτυχία. Γενικά από τα αρχεία του συλλόγου, προκύπτει ότι δεν ήταν από τα τμήματα που στηρίχθηκε ιδιαίτερα.Στα πρακτικά του συλλόγου βλέπουμε έγκριση δαπάνης για αγορά υλικού της τάξης των 1.000  δραχμών (οι 550 ήταν προσφορά των ίδιων των ποδοσφαιριστών) από το διαλυθέντα ποδοσφαιρικό όμιλο Κηφισιάς, ενώ το 1969 ο ΠΑΟΚ ενίσχυσε το σύλλογο με 25.000 δραχμές.

Το μπάσκετ ιδρύθηκε το 1950 από τον Ονίκ Τσαμασιάν και στο ΔΣ της 2/1.1958 αποφασίστηκε να αγοραστούν “δέκα ζεύγη λαστιχένια υποδήματα – ελαττωματικά”, για τους αθλητές του τμήματος.

Το βόλεϊ ιδρύθηκε το 1953, ενώ ανεπίσημα λειτουργούσε από το 1950.

Η πάλη ιδρύθηκε το 1962, η άρση βαρών το 1962 έως το 1965 και η ενόργανη γυμναστική το 1982, για να ακολουθήσει το 1984 η ίδρυση του τμήματος επιτραπέζιας αντισφαίρισης.Τμήμα αερόμπικ γυναικών λειτούργησε από το 1985 έως το 1996 και το 1980 ιδρύθηκαν τμήματα δημοτικών και Ποντιακών χορών. 

Εκτός των γραμμών του γηπέδου, στηρίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση και Μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, ενώ λειτουργεί και την Τράπεζα Αίματος Κηφισιάς-Βότση, έχοντας ιδιαίτερη συμβολή στον τομέα του κοινωνικού έργου.

Ο σύλλογος τόσο με το πολιτιστικό του τμήμα, όσο και με τις αθλοπαιδιές, αλλά και τις πολεμικές τέχνες, αποτελεί ενεργό κύτταρο της Θεσσαλονίκης και συνεχίζει μία σπουδαία δουλειά και μία ανυπολόγιστη κοινωνική προσφορά.

Στο Φωτογραφικό και Ιστορικό Λεύκωμα, του καθ.Γεωλογίας του Α.Π.Θ. κ. Τσιραμπίδη Ανανία «Ο Προσφυγικός Συνοικισμός Ναυάρχου Βότση»,  έχει καταγραφεί μαζί με άλλο υλικό για την περιοχή Βότση και η πορεία του συλλόγου "Ναύαρχος Βότσης" από το 1933 μέχρι το 2010, από το οποίο αντλήσαμε υλικό για το αφιέρωμα. Ευχαριστούμε τη διοίκηση του συλλόγου για τη συνεργασία.

Επιμέλεια αφιερώματος: Νάσος Μπράτσος

Σχετικές ειδήσεις:
B.A.O.-1926: Δημιουργική διέξοδος για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη

Από το όρος του Mίμα έως τα Μέγαρα – Η Μικρασιατική από τις αλάνες του 1937 στα γήπεδα του 2018

ΑΕΚ Χαλκίδας: Η «Εφτάψυχη» ομάδα των προσφύγων και των κυνηγημένων

Το ert.gr στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)

Θ. Καστανίδης: «1922-1923 Εκατό χρόνια μετά το Μακρονήσι λύνει τη σιωπή του» (audio)

Ιωνικός Αστέρας Θήβας: Από τα Σώκια της Μ. Ασίας το 1908 στον προσφυγικό συνοικισμό της Θήβας

90 χρόνια ιστορίας για τον Ηρακλή Ελευσίνας – Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες


Μην χάσετε το Σάββατο 1η Αυγούστου στο ert.gr: «Θα εφτάμε Σύλλογον τεμέτερον»