Mαρτυρικό χωριό χαρακτηρίστηκε ο Αετός Τριφυλίας, λόγω της ολοσχερούς καταστροφής του από τους ναζί στις 11 Σεπτεμβρίου 1943.
Από την αρχή της μαύρης περιόδου της κατοχής της χώρας μας ο Αετός, αλλά και τα γειτονικά χωριά στηρίζουν την Εθνική Αντίσταση. Έρχεται στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 η συνθηκολόγηση των Ιταλών και οι αντάρτες επιχειρούν να αφοπλίσουν τους Ιταλούς που ήταν συγκεντρωμένοι σε Κυπαρισσία, Φιλιατρά, Γαργαλιάνους, Πύλο.
Στον Αετό πραγματοποιούν επίσκεψη αντάρτες και λίγες μέρες αργότερα Γερμανοί με το πρόσχημα της αναζήτησης τροφίμων, αφού αρκετοί αναλυτές της περιόδου, εκτιμούν ότι οι Γερμανοί πήγαιναν σκόπιμα σε χωριά για τα οποία μάθαιναν ότι είχαν επισκεφτεί αντάρτες, ώστε να μην αναθαρρήσει ο πληθυσμός τους.
Οι αντάρτες τους αντιλαμβάνονται και οργανώνουν επίθεση εναντίον τους, με απολογισμό κανένα νεκρό για τους αντάρτες, τρεις νεκρούς για τους Γερμανούς, δύο τραυματίες και επτά αιχμαλώτους, ενώ δύο διέφυγαν.
Έτσι οι Γερμανοί εφαρμόζουν αντίποινα το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 1943 με τέσσερις γερμανικές πυροβολαρχίες να βομβαρδίζουν το χωριό και ένα σύνταγμα με συνοδεία οκτώ τεθωρακισμένων και με χρήση εμπρηστικής σκόνης να πυρπολεί ό,τι είχε γλιτώσει από τα κανόνια.
Τα γύρω βουνά αποτέλεσαν καλή κρυψώνα για πολλούς κατοίκους του χωριού, αλλά όσοι ηλικιωμένοι έμεινανσ το χωριό, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο από τους Γερμανούς ναζί, οι οποίοι μετά τις δολοφονίες άρχισαν το πλιάτσικο, γεμίζοντας επτά φορτηγά με λάφυρα και ακολούθως τις πυρπολήσεις.
Την 11η Σεπτεμβρίου σκοτώθηκαν οι κάτοικοι Αετού:
1) Θεόδωρος Καζάντζας του Κωνσταντίνου.
2) Μήτρος Ρέμπελος του Γρηγορίου.
3) Αλέξιος Γκότσης του Δημητρίου. Τον σκότωσαν μπρος στα μάτια της αδελφής του, που απ’ εκείνη τη στιγμή έχασε τη μνήμη της από το ισχυρό σοκ. Διάτρητος από σφαίρες βρέθηκε έξω από την ανατολική πόρτα του πατρικού του σπιτιού, που το έκαψαν.
4) Κωνσταντίνος Χαϊμανάς του Γεωργίου. Τον σκότωσαν κι αυτόν εν ψυχρώ.
Έκαψαν ζωντανούς τους:
1) Γεώργιο Γεωργιλά του Θεοδώρου, 2) τον τυφλό Κωνσταντίνο Γκότση του Πανάγου και 3) τον Γεώργιο Χαϊμανά του Ιωάννου.
Σε γειτονικά χωριά εκτελέστηκαν οι: Κατσιάρας Κωνσταντίνος, Πετρόπουλος Μήτσος, Δημητροπούλου Γιαννούλα και ο 20-χρονος Μανωλόπουλος Νικόλαος.
To ναζιστικό έγκλημα ακολούθησε η πενιχρή συνδρομή του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού με ένα σακί αλεύρι, δέκα οκάδες όσπρια και μια οκά ζάχαρη, ενώ ο Άγγλος Ρήντ αρχηγός της Διασυμμαχικής Αποστολής έδωσε διαταγή και δόθηκαν από μία λίρα και ένα αλεξίπτωτο για κάθε δύο οικογένειες. Οι συνέπειες της καταστροφής αποτυπώθηκαν για χρόνια, με το χωριό να δυσκολεύεται να ορθοποδήσει και αρκετούς κατοίκους να κάνουν επιλογές άλλων τόπων για να συνεχίσουν τη ζωή τους.
Ο Δήμος Τριφυλίας και οι τοπικοί φορείς με εκδηλώσεις, τιμούν τη μνήμη των θυμάτων και κρατούν διαχρονικό το μήνυμα της θυσίας.
Επιμέλεια αφιερώματος: Νάσος Μπράτσος
