Μία ενδιαφέρουσα εκδήλωση - αφιέρωμα σε δύο ιστορικές ομάδες της πόλης, τον ΑΣ Σουρμένων και ΑΟΝΑ, διοργάνωσαν οι Οργανώσεις Αργυρούπολης - Ελληνικού του ΚΚΕ και της ΚΝΕ τη Δευτέρα 22 Νοέμβρη στις 6.30 το απόγευμα, στο Συνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» (Κύπρου 68, Αργυρούπολη). Στην εκδήλωση έγινε προβολή βίντεο και μίλησαν η Χριστίνα Μπέλλα, μέλος της ΕΠ Αττικής και γραμματέας της ΤΕ Νοτίων Συνοικιών της ΚΟΑ του ΚΚΕ και ο Νάσος Μπράτσος, δημοσιογράφος - συγγραφέας».
Ακολουθεί η εισήγηση του Ν. Μπράτσου που παράλληλα είχε και προβολή φωτο σχετικών με τις θεματικές ενότητες.
Αρχικά να ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να σας συγχαρώ για την επιλογή της θεματικής. Πάντα πίστευα ότι ο αθλητισμός είναι μία σοβαρή λαϊκή υπόθεση, για να την αφήσει κανείς να την μαγαρίζουν και να την εκμεταλλεύονται όσοι βρίσκονται απέναντι στα λαϊκά – εργατικά στρώματα, σε όποια εποχή και αν συμβαίνει αυτό.
Η ανάδειξη της ιστορίας των αθλητικών συλλόγων που ήταν και παραμένουν ζωντανά κύτταρα της τοπικής κοινωνίας, μακριά από λογικές εμπορευματοποίησης και ανταγωνισμού χωρίς ήθος και όρια, όπως βλέπουμε στα ψηλά επαγγελματικά επίπεδα, όπου παρεμβαίνουν πολιτικο – οικονομικά συμφέροντα, αποτελεί σημαντική γραμμή άμυνας στις ταλαιπωρίες του αθλητισμού από τις κάθε λογής παράγκες.
Συνεπώς θα πρέπει να δούμε κυρίως το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν και τα δύο σωματεία που τιμούμε σήμερα, γιατί όσο και αν ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και το κάθε σύνολο εκφράζει το συνδυασμό όλων των συμμετεχόντων σε αυτό και τη σύνθεση των δυνατοτήτων τους, λειτουργεί μέσα σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, που το επηρεάζουν και τις επηρεάζει.
 |
| ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ |
Στα Σούρμενα, την Αργυρούπολη, στη Νέα Ιωνία Αττικής, στη Νέα Ιωνία Μαγνησίας, στο Δουργούτι – ο σημερινός Νέος Κόσμος, στον Εύοσμο, στην Καλαμαριά, και σε όσες άλλες περιοχές έγιναν οι νέες πατρίδες των ξεριζωμένων του 1922, εξελίχθηκαν παραπλήσιες ιστορίες στο κοινωνικό – πολιτικό και αθλητικό επίπεδο.
Έτσι ξεκινάμε αυτή την προσέγγιση με αφετηρία το 1922 και το προσφυγικό ρεύμα που ακολούθησε την Μικρασιατική καταστροφή.
Οι Μικρασιάτες σαν «αιμοδότες αθλητισμού»
Η έλευση Μικρασιατών προσφύγων που είχαν ανεπτυγμένη αθλητική και πολιτιστική κουλτούρα και ισχυρούς συλλόγους, ήταν σημαντικός αιμοδότης στα αθλητικά πράγματα της χώρας, καθώς επι μακρόν ο ανδρικός πληθυσμός πολεμούσε και με τη Μικρασιατική καταστροφή, άλλοι είχαν πέσει στα πεδία των μαχών, άλλοι γύρισαν σακατεμένοι και όλοι είχαν έντονη την προτεραιότητα της οικονομικής επιβίωσης.
Η δεκαετία πολέμων: Α' Παγκόσμιος, Βαλκανικοί, εκστρατεία στην Κριμαία εναντίον της ΕΣΣΔ, Μικρασιατική εκστρατεία.
Η ιδιαίτερη κουλτούρα (Πολιτισμός- Αθλητισμός) που συχνά αποτυπώνεται και στην ονομασία πχ ΜΕΑΣ, ΜΑΣ, ΠΑΜΑΣ, κλπ
Ο αθλητισμός χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο κοινωνικοποίησης εκείνη την περίοδο σε γκετοποιημένους πληθυσμούς συχνά σε εχθρικό περιβάλλον (Τουρκόσποροι, παστρικιές, σκατοογλούδες, κλπ).
Σε αρκετά σωματεία στις διαδικασίες τους διατυπώνεται έτσι ακριβώς η επιλογή αυτή.
Αριθμός αθλητικών σωματείων Μικρασιατικής προέλευση: στο 9ο συμπόσιο που οργάνωσε στη Νέα Ιωνία Αττικής το Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού -ΚΕΜΙΠΟ, με γενικό τίτλο “Η επίδραση των Μικρασιατών Προσφύγων στο Νεοελληνικό Πολιτισμό”,υπήρχε ειδική θεματική για τον αθλητισμό και τους πρόσφυγες. Εκεί παρουσιάστηκαν στοιχεία που ανέφεραν ότι μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν καταγραφεί 520 προσφυγικά σωματεία που λειτουργούσαν στη νέα τους πατρίδα, εκ των οποίων τα 335 στην Αττική, τα 94 στη Θεσσαλονίκη και τα 91 στην Περιφέρεια. Είχαν αρκετά αθλήματα – τμήματα, αλλά κυριαρχούσε το ποδόσφαιρο με 421 σωματεία εξ αυτών να το έχουν στις δραστηριότητές τους.
Η πραγματικότητα είναι ακόμα μεγαλύτερη – Συμμετοχή Μικρασιατών σε διοικήσεις «μικτών σωματείων», όπου έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο (πχ ΠΑΟΔ στη Θεσσαλονίκη, Βασίλης Κατεβαινίδης, πρόεδρος, ιδρυτής, κυνηγός ταλέντων).
Η εγκατάσταση των προσφύγων γίνεται σε περιοχές που ήταν αραιοκατοικημένες, η ίδρυση συνοικισμών και Δήμων. Εκεί στις αλάνες και τα αυτοσχέδια γήπεδα, ξεκινάει και πάλι η αθλητική δράση.
Οι περιγραφές σε πανελλαδική βάση από τους τόπους εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων, τις συνθήκες διαβίωσης, τον αγώνα για μεροκάματο, τις συνθήκες άθλησης, τη λαϊκή πρωτοβουλία και συμμετοχή στη διαμόρφωση αθλητικών χώρων, είναι πανομοιότυπες.
 |
| ΣΟΥΡΜΕΝΑ - ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ |
Συνοικισμός, εκκλησία, σχολείο, γήπεδο, αποτελούν τους τόπους που οι πρόσφυγες αγωνίζονται να διαμορφώσουν και να βελτιώσουν και τους τόπους κοινωνικοποίησής τους.
Τέσσερις μορφές ομάδων
1-ΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ (τα κόκκινα σπορ)
2– ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ που έπαιζαν σε άτυπες διοργανώσεις, τουρνουά φιλικοί αγώνες, κλπ (τα αστικά σωματεία όπως τα χαρακτήριζε το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ, κυρίως ομάδες γειτονιάς)
3- ΕΠΙΣΗΜΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΣΕ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (Επίσης αστικά σωματεία)
4- ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΡΓΟΔΟΣΙΑΣ (το δόγμα ο υγιής και ευχαριστημένος εργαζόμενος είναι και παραγωγικός). Σε αυτό το πεδίο η δικτατορία Μεταξά με λαθροχειρία επιχείρησε να παρουσιάσει τις εργασιακές ομάδες και τις καλές της σχέσεις με την εργοδοσία σαν δικό της επίτευγμα στον αθλητισμό, που είχε ήδη ακρωτηριάσει με διαλύσεις σωματείων, υποχρεωτικές αλλαγές ονομασιών, αποπομπή διοικητικών στελεχών και αθλητών λόγω κοινωνικών φρονημάτων.
Διευκρινήσεις
Ο χαρακτηρισμός αστικά προκύπτει από το γεγονός ότι στη συγκρότησή τους δεν υπήρχε πολιτική βάση, κοινωνικά ήταν κατά κανόνα λαϊκής και εργατικής σύνθεσης και οικονομικά βρίσκονταν σε τραγική κατάσταση.
Στα αστικά σωματεία της εποχής του Μεσοπολέμου έπαιξαν προσωπικότητες όπως ο Μάνος Κατράκης (στον Αθηναίκό, στον Κένταυρο Πολυγώνου, στον Όμιλο εκδρομέων Βόλου) , ο Δημήτρης Μυράτ (στον Αθηναϊκό), ο Γιάννης Ρίτσος (για λίγο στον Άτλα Θυμαρακίων, γιατί από νεαρή ηλικία αντιμετώπισε προβλήματα υγείας).
Στα εργασιακά σωματεία συναντάμε τον μετέπειτα παίκτη του Ολυμπιακού και καπετάνιο του ΕΛΑΣ Νίκο Γόδα, που αγωνίστηκε στην ομάδα του εργοστασίου Κεραμεικός (στο Φάληρο) όπου δούλευε και η ομάδα αυτή εντάχθηκε και σε επίσημα πρωταθλήματα.
 |
| Πάνω δεξιά ο Ν. Γόδας δεύτερος από δεξιά |
ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΣΠΟΡ
Στο πολιτικό πεδίο σε διεθνή βάση, είχαν ήδη συγκρουστεί δύο αντιλήψεις για τον αθλητισμό. Από τη μία ένα ρεύμα που στηρίχτηκε από το σοσιαλδημοκρατικό ρεύμα της εποχής και το ρεύμα της κομμουνιστικής τρίτης διεθνούς, που αρχικά με ξεχωριστές αθλητικές οργανώσεις (μαζικές στο σημείο να συγκροτούν ομοσπονδίες και διεθνείς διοργανώσεις) και μετέπειτα με την πολιτική του λαϊκού μετώπου ενάντια στο φασισμό, συνεργαζόμενες οργανωτικά, πρέσβευαν τα ιδεώδη του αθλητισμού της χαράς και της συναδέλφωσης.
Από την άλλη Χίτλερ και Μουσολίνι, επένδυαν στον αθλητισμό για να προβάλλουν ο πρώτος την “ανωτερότητα” της Αρίας Φυλής μέσα και των αθλητικών αποτελεσμάτων και ο δεύτερος μέσω αποτελεσμάτων και αθλητικών έργων την “αποτελεσματικότητα” του φασιστικού κράτους.
Ενδιάμεσα αυτών των ρευμάτων οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φοβούμενες τυχόν επεκτατικές βλέψεις της τότε ΕΣΣΔ (στην οποία είχαν εισβάλλει ανεπιτυχώς το 1919), επέλεξαν τη συμμετοχή στις χιτλερικές αθλητικές διοργανώσεις, “επενδύοντας” σε έναν ισχυρό στρατιωτικά και οικονομικά σύμμαχο, που η ιστορία έδειξε ότι δεν δίστασε να τους κατακτήσει και να τους αιματοκυλήσει και τους ίδιους χωρίς οίκτο.
Στην ιστορία το ρεύμα του εργατικού αθλητισμού, έμεινε και ως “εργατικά σπορ”, καθώς και “κόκκινο σπορ”. Στην Ελλάδα στηρίχτηκε από το ΚΚΕ και την ΟΚΝΕ, καθώς και από αρκετά συνδικάτα.
Στο Χασάνι
Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 η ποδοσφαιρική ομάδα Χασάν (από το Χασάνι), συμμετέχει σε αγώνες ομάδων που ανήκουν στο ρεύμα του εργατικού αθλητισμού. Αρκετοί αγώνες φιλοξενούνται και στην περιοχή του Χασανίου.
Η περιοχή αποτελεί μία από τις δύο διαπιστωμένες τοποθεσίες (η άλλη είναι η Ομορφοκκλησιά στο Γαλάτσι απέναντι από το σημερινό άλσος Βεΐκου), όπου εκτός των αγώνων η Ομοσπονδία Εργατικού Αθλητισμού διοργανώνει φυσιολατρικές εκδρομές, με μικρή οικονομική συμμετοχή για το κολατσιό που προσφέρει σε αυτές.
ΣΠΟΡ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ
Προδρομικά φαινόμενα ελληνοτουρκικών συναντήσεων φιλίας «από τα κάτω» έχουμε από το 1928. Η πραγματική έκρηξη δημοσιότητας και αύξησης του αριθμού ποδοσφαιρικών αγώνων ελληνοτουρκικής φιλίας γίνεται το 1930 με την υπογραφή του συμφώνου Βενιζέλου – Ινονού, ελληνοτουρκικής φιλίας και συνεργασίας, έτσι στην ιστορία έχει μείνει ο αγώνας Παλλσβιακού – Ιτμάν Γιορντούτου 1930 και όχι η αφετηρία του 1928, μεταξύ των ιδίων ομάδων, μόλις έξι χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.
Σε Λέσβο, Χίο, Σμύρνη και Αϊβαλί, πιο μετά σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη, αλλά και άλλες περιοχές, εκείνα τα χρόνια γίνονται αγώνες ελληνοτουρκικής φιλίας με απίστευτες σκηνές ενθουσιασμού ανάμεσα σε παίκτες και φιλάθλους, που έχοντας ταλαιπωρηθεί από τους πολέμους μεταξύ τους, βιώνουν αυτή τη νέα περίοδο, με υποδοχές εν πλώ της αντίπαλης αποστολής, με φιλαρμονικές, δεξιώσεις, ανταλλαγή δώρων, συνθήματα συναδέλφωσης, μαζική προσέλευση στο γήπεδο και χειροκροτήματα στον αντίπαλο. Τα φιλειρηνικά αισθήματα του απλού κόσμου που μάτωσε από τον πόλεμο, δεν πρέπει να τα χαρίσουμε στις κυβερνήσεις εκείνων των χρόνων και των συγκυριακών διπλωματικών τους επιλογών. Να μην ξεχνάμε την άθλια αντιμετώπιση των Μικρασιατών προσφύγων από το ελληνικό κράτος, αλλά και όσων γύρισαν σακατεμένοι από το μέτωπο και βρήκαν υποθηκευμένα σπίτια, πουλημένα χωράφια, γιατί η οικογένεια που είχε μείνει πίσω έπρεπε να φάει.
Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Η ένταξη στον κύκλο αγώνων ελληνοτουρκικής φιλίας των Ολυμπιακού, ΠΑΟ, ΑΕΚ, Άρη, Εθνικού Πειραιά, Απόλλωνα, αλλά και της αφρόκρεμας του τουρκικού ποδοσφαίρου των ομάδων Γαλατάσεραι, Φενέρ Μπαξέ, Μπεσίκτας, Αλτάι Σμύρνης, δημιούργησε άλλα δεδομένα που ξεπέρασαν τον αρχικό ενθουσιασμό των νησιωτικών ομάδων και των αιγαιοπελαγιτών φιλάθλων.
Έγιναν μεγάλα εμπορικά γεγονότα, με αποζημίωση της ομάδας που έκανε το ταξίδι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, με διαφήμιση των αγώνων για προσέλκυση κόσμου με εισιτήρια για να βγει οικονομικά η διοργάνωση (συνήθως τουρνουά όπου ο φιλοξενούμενος αντιμετώπιζε μέσα σε λίγες μέρες δύο – τρεις ομάδες της χώρας που επισκέπτονταν). Από δίπλα στους εκδρομείς – φιλάθλους ήταν και επιχειρηματίες των δύο χωρών που αξιοποιούσαν την ευκαιρία για να προωθήσουν επαφές και συνεργασίες.
Δεν το αναφέρω σαν κριτική, θεωρώ καλύτερο δύο χώρες και δύο λαοί να έχουν εμπορικές και αθλητικές σχέσεις παρά να πολεμούν.
Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΡΕΛΑΣΗ
Mετά την ήττα του βενιζελικού πραξικοπήματος το Μάρτη του 1935 η κυβέρνηση Τσαλδάρη επιχείρησε να καθαρίσει το τοπίο από όσους είχαν αντιπολιτευτικές διαθέσεις. Για τον αθλητισμό σκέφτηκε τη διοργάνωση εθνικής αθλητικής παρέλασης.
Σαν ημερομηνία ορίζεται η 24η Μαρτίου 1935 ημέρα Κυριακή, αφού η εθνική επέτειος της 25ης Μαρτίου έπεφτε Δευτέρα.
Σε διάγγελμά του ο τότε Δήμαρχος Αθηναίων Κοτζιάς, καλεί σε συμμετοχή στην παρέλαση, τη οποία χαρακτηρίζει “παρέλαση εθνικής μετανοίας” και απειλεί ότι όποιο σωματείο δεν πάρει μέρος θα τεθεί “στο αριστερόν” της κυβέρνησης, με άλλα λόγια θα στοχοποιηθεί και θα διωχθεί. Ο τόπος διεξαγωγής της παρέλασης, είναι αφετηρία το παναθηναϊκό στάδιο με σημείο σύγκλισης το γήπεδο του Απόλλωνα που τότε ήταν στο Ρούφ.
Το διάστημα που προηγείται της ημερομηνίας της παρέλασης σωματεία δηλώνουν συμμετοχή, αλλά με πιέσεις και άλλα όχι και ο τύπος της εποχής προαναγγέλλει τις συμμετοχές, ενώ και μετά την παρέλαση η σχετική δημοσιότητα συνεχίζεται με αναφορές που ξεπερνούν την αναφορά της ονομασίας του σωματείου και παρουσιάζουν τα μέλη της διοίκησής του και τη δύναμη των αθλητών, το ρόστερ που θα λέγαμε και σήμερα. Είναι κάτι σαν τις δηλώσεις μετανοίας που ακολούθησαν μερικά χρόνια μετά άλλες πολιτικά ταραγμένες περιόδους.
Δεν λείπουν και αυτοί που αποφεύγουν να πάρουν μέρος, χωρίς να έχουν καταγραφεί άμεσες συνέπειες σε βάρος τους. Ο ερασιτεχνικός χαρακτήρας των ανεξάρτητων ομάδων, προσφέρει το άλλοθι ότι αρκετοί αθλητές κάνουν επαγγέλματα που εργάζονται και τις Κυριακές, γι’ αυτό και τα ανεξάρτητα σωματεία δεν έπαιζαν πάντα ή μόνο Κυριακές, αλλά όποτε τα διευκόλυνε ο προγραμματισμός τους σε σχέση με τις υποχρεώσεις του δυναμικού τους.
Tελικά περίπου 2.200 έως 3.000 υπολογίζονται οι αθλητές, ποδοσφαιριστές οι περισσότεροι, παρελαύνουν στο Ρούφ, ακούνε τα λογίδρια των επισήμων και η «εθνική αθλητική παρέλαση» περνάει στην ιστορία, δίπλα στις ανάλογες φιέστες της περιόδου του Μεσοπολέμου, του Μουσολίνι, του Χίτλερ και αργότερα του Μεταξά, δηλαδή στην υποταγή των σπορ σε λογικές μιλιταρισμού και καθεστωτικής προπαγάνδας. Δεν έπεσε πάντως κανείς από τα σύννεφα για το περιεχόμενο των λόγων στην “εθνική αθλητική παρέλαση”, αφού όπως αναφέρει η εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ στις 24/1/1935 έγιναν επεισόδια σε ομιλία του δημάρχου Αθηναίων Κοτζιά όταν αυτός εκθείαζε το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας και από το κοινό Δωδεκανήσιοι φοιτητές (τα Δωδεκάνησα ήταν υπό ιταλική κατοχή από το 1912 και οι Έλληνες αντιμετώπιζαν πιέσεις και διώξεις), διαμαρτυρήθηκαν έντονα, του φώναξαν να πάει να γίνει δήμαρχος στη Ρώμη, πέταξαν δακρυγόνες αμπούλες και συνεπλάκησαν με μέλη της φασιστικής οργάνωσης ΕΕΕ, ενώ έγιναν και συλλήψεις).
ΑΣ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ
Με βάση το παραπάνω ιστορικό πλαίσιο ας δούμε την περιοχή, όπως προκύπτει από στοιχεία που μου έκαναν γνωστά μέλη των διοικήσεων των ομάδων.
 |
| ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ ΧΑΣΑΝΙΟΥ |
Αρχικά οι Θρακιώτες φτιάχνουν την ποδοσφαιρική ομάδα του Σαρωνικού Χασανίου το 1924 που αγωνίστηκε σαν ανεξάρτητη ομάδα, έξω από επίσημες διοργανώσεις, με φιλικούς αγώνες και συμμετοχή σε τουρνουά και είχε πράσινο χρώμα. Ακολουθεί η Α.Ε. Κομνηνών, με το όνομα να επιλέγεται λόγω της Κόμνης της Θράκης και με χρώμα το μπλέ. Το σημερινό γήπεδο των Σουρμένων βρίσκεται στην περιοχή που ονομάζονταν Κομνηνά.
 |
| Α.Ε. ΚΟΜΝΗΝΩΝ |
Μετά εκεί που είναι η πλατεία των Σουρμένων. Τέλος, δημιουργήθηκε το σημερινό δημοτικό γήπεδο, σε μία περιοχή που είχε δίπλα της ένα ρέμα. Τα Σούρμενα δημιουργούνται το 1928, ενώ η προϋπάρχουσα Α.Ε. Κομνηνών στις 25-4-1939 φτιάχνει επίσημο καταστατικό και μπαίνει στην ΕΠΣΑ.
Στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, οι Γερμανοί δημιουργούν ψεύτικο αεροδρόμιο για να ξεγελούν τους συμμάχους και να βομβαρδίζουν στο βρόντο και οι κάτοικοι της περιοχής ξαναγίνονται πρόσφυγες μετακινούμενοι προς Καλλιθέα και Ηλιούπολη για να αποφύγουν τις βόμβες. Στον πόλεμο χάνει το ένα του πόδι ο ποδοσφαιριστής της ομάδας Περικλής Σιταρίδης .
Μεταπολεμικά μετά από συγχωνεύσεις στις αρχές της δεκαετίας του 1960 δημιουργήθηκε η Αθλητική Ένωση Κομνηνών Σουρμένων. Επόμενη συγχώνευση προκύπτει από τις (εκτεταμένης κλίμακας) παρεμβάσεις της δικτατορίας του 1967-1974, που υποχρεώνει την ομάδα να αγωνίζεται μαζί με την Τερψιθέα. Η μεταπολίτευση, επίσης όπως συνέβη σε αρκετές άλλες περιπτώσεις οδηγεί τα σωματεία να επανέλθουν στην προδικτατορική τους μορφή.
ΑΟΝΑ
Από την Αργυρούπολη της Μικράς Ασίας στον Πόντο, έφτασε ένα πρώτο κύμα προσφύγων το 1919 που αρχικά εγκαταστάθηκε στην Καλλιθέα και μετά στους Τράχωνες. Μετά από λίγα χρόνια ήρθε και το μεγάλο κύμα των ξεριζωμένων του 1922.
Δραστήριοι στον αθλητισμό οι Μικρασιάτες, ίδρυσα στην περιοχή τον Άρη Αργυρούπολης με χρώματα κιτρινόμαυρα, που έπαιζε όπως και πολλές άλλες ομάδες εκείνων των χρόνων σαν ανεξάρτητο σωματείο έξω από επίσημες διοργανώσεις, δίνοντας φιλικά παιχνίδια και συμμετέχοντας σε τουρνουά.
Ακολούθησε το 1943 η δεύτερη προσφυγιά, μέσα σε τρεις μέρες, τόση προθεσμία έδωσαν οι κατακτητές. Η περιοχή βομβαρδίστηκε και ισοπεδώθηκε η πόλη. Το εικονικό αεροδρόμια που είχαν φτιάξει οι Γερμανοί στο Ελληνικό για να βομβαρδίζουν οι σύμμαχοι χωρίς να τους προξενούν απώλειες έπαιξε το ρόλο του, όπως και στα γειτονικά Σούρμενα.
Μεταπολεμικά ως Άρης Αργυρούπολης, επανήλθε και πάλι σαν ανεξάρτητη ομάδα και υπήρξαν φορές που βοηθήθηκε με την παροχή αθλητικού υλικού από τους Εγγλέζους.Άρχισε και η διαμόρφωση των αγωνιστικών χώρων στους οποίους στεγάστηκε κατά καιρούς ο σύλλογος, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι με προσωπική εργασία κατοίκων της περιοχής έγινε η διαμόρφωση γηπέδου στο κτήμα Τσακρή.
Η ομάδα έπαιξε σε γήπεδο που βρίσκονταν στο τέρμα Γερουλάνου, στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, αλλά και στη διαμόρφωση του σημερινού γηπέδου που στο παρακείμενο ρέμα, πέταγαν τα μπάζα του αεροδρομίου και εδώ με βοήθεια εθελοντική εργασία των κατοίκων της περιοχής. Η ομάδα από το 1950 έχει γίνει Αθλητικός Όμιλος Νέας Αργυρούπολης για να υπάρξει αλλαγή στη δεκαετία του ’80 και το Νέας Αργυρούπολης να γίνει Νέων Αργυρούπολης. Το 1960 μπαίνει στην ΕΠΣΑ και στις τοπικές της κατηγορίες και συνεχίζει μέχρι σήμερα.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ: Η αναγκαστική προσφυγιά του Β' ΠΠ λόγω του εικονικού αεροδρομίου, εκτιμώ ότι είχε σαν αποτέλεσμα να μην έχει εντοπιστεί τουλάχιστον μέχρι σήμερα και από εμένα, καταγραφή αθλητικής δραστηριότητας στην περιοχή στα πλαίσια των αγώνων που έδινε η Ένωση Ελλήνων Αθλητών και η ΕΠΟΝ στην κατοχική περίοδο.
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Το «ανακάτεμα» της κοινωνικής σύνθεσης στις γειτονιές
λόγω της εγκατάστασης στις πόλεις κυνηγημένων από τα χωριά,
οι εξορίες και οι φυλακίσεις
η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση για οικονομικούς λόγους,
η πολεοδομική έκρηξη που άλλαξε τον τρόπο ζωής, τα στέκια, τους αθλητικούς χώρους
η συνειδητή προσπάθεια «αποκομμουνιστικοποίησης» στις διοικήσεις σωματείων (μαρτυρία Θανάση Βογιατζή στην Πιστορία της Νίκης Βόλου) ώστε να μην μπαίνουν τρικλοποδιές στη ζωή του σωματείου επειδή τα μέλη της διοίκησης έχουν χαρακτηριστεί ως αριστεροί).
Θυμίζω ένα μόνο παράδειγμα από τα πολλά, τις διώξεις σε βάρος του Εργοτέλη από τη χούντα επειδή πριν το πραξικόπημα είχε διαθέσει το γήπεδό του για συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη, το όνομα του οποίου έχει το μέρος που βρισκόμαστε σήμερα.
 |
| ΓΗΠΕΔΟ ΕΡΓΟΤΕΛΗ ΜΕ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΗ ΤΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ |
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ενίσχυση του ερασιτεχνικού αθλητισμού, συμμετοχή σε διοικήσεις, εγγραφή της νεολαίας σε τμήματα, διεκδίκηση από κράτος και Τοπική Αυτοδιοίκηση διαμόρφωσης ασφαλών αθλητικών χώρων με επαρκή συντήρηση, όχι χαράτσια για συμμετοχή στον αθλητισμό (λογής λογής παράβολα).
 |
| ΑΠΟΛΛΩΝ ΕΥΠΑΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΕΣ |
 |
| ΑΜΦΙΑΛΗ - ΠΡΟΣΦΥΓΟΠΟΥΛΑ |
Προσλήψεις του αναγκαίου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού (πχ γήπεδα όπου καθημερινά προπονούνται εκατοντάδες πολίτες κατά μόνας και αθλητές οργανωμένοι, με 4-5 ομάδες σε ένα γήπεδο στην Αθήνα έως και 9, χωρίς μία βάρδια γιατρού αν τύχει τίποτα, ενώ στον αγώνα που παίζουν 22, καλώς δικαιολογείται η ύπαρξη γιατρού).
 |
 |
| ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΩΝ ΤΗΣ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗΣ |
Συμμετοχή των αθλητικών σωματείων και στις εξωγηπεδικές δραστηριότητες στην περιοχή τους. Έχουμε δει αγώνες για στήριξη απεργών, αγώνες με πρόσφυγες για να περαστούν αντιρατσιστικά και αντιπολεμικά μηνύματα, συμμετοχή σε επετείους της Εθνικής Αντίστασης, κλπ.
Κλείνω με την αγαπημένη μου φράση ότι οι αγώνες αυτοί δεν λήγουν στο 90' και σας ευχαριστώ και πάλι για την πρόσκληση.
