...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...
Ο αγώνας της Παλιγενεσίας μέσα από κείμενα ιστορικών και απομνημονεύματα αγωνιστών που μιλούν για τη συμμετοχή των γυναικών στις μάχες, στην προετοιμασία και στην εξέλιξη του αγώνα για την απελευθέρωση, είναι το περιεχόμενο του βιβλίου «Η συμβολή των γυναικών στην ελληνική επανάσταση», που προέκυψε από μία σημαντική ερευνητική δουλειά της Ευγενίας Κατούφα. Τα κείμενα συνοδεύονται και από σχέδια, γκραβούρες, φωτογραφίες και αναπαραγωγές έργων ζωγραφικής, καλλιτεχνών της εποχής ή μεταγενέστερων που παραχωρήθηκαν ευγενικά από μουσεία, βιβλιοθήκες και πινακοθήκες. Πρόκειται για συμβολή στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την εθνεγερσία, όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο του βιβλίου.
«Οι γυναίκες βρέθηκαν στη δίνη των γεγονότων, στη βία και στις συμφορές του πολέμου, επιστρατεύοντας την αντοχή, την αξιοπρέπεια, την περηφάνια την καρτερία, την εφευρετικότητα, το πείσμα, τη γενναιότητά τους, σε κάθε περίσταση και στιγμή. Τα έργα τους παρέμειναν πολλές φορές σιωπηλά, δύσκολα ανιχνεύσιμα και εξ αυτού, συχνά μη καταγεγραμμένα», τονίζει μεταξύ άλλων στον πρόλογο του βιβλίου η Μαρία Δ. Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας ΕΚΠΑ.
«Το γεγονός ότι στις γυναίκες δεν παραχωρήθηκε θέση, ούτε καν λόγος στην εξέλιξη της χώρας, για την απελευθέρωση της οποίας αγωνίστηκαν, δεν σημαίνει και ότι οι ηρωισμοί τους πρέπει να μείνουν στην άγνοια και στο σκοτάδι», επισημαίνει μεταξύ άλλων η Ευγενία Κατούφα, στην εισαγωγή της, για να τονίσει στον επίλογο του βιβλίου: «Πάνω απ' όλα όμως, ας είναι αυτή η μικρή αναφορά ένα μικρό μνημόσυνο για τη μεγάλη ευγνωμοσύνη που τους οφείλουμε για τα διδάγματα που μας άφησαν».
Αξίζει να αναφερθεί ότι η συμμετοχή – συμβολή των γυναικών στην επανάσταση του 1821 ήταν σε όλα τα επίπεδα, δηλαδή στα μέτωπα των μαχών στην πρώτη γραμμή, στη διπλωματία, στην οικονομική στήριξη, στην επιμελητεία, στην ιατρική στήριξη, στη συμμετοχή στη Φιλική Εταιρεία, αλλά και στα αθώα θύματα, που τόσα πολλά ήταν. Η κάθε μία ανάλογα με τη θέση της και τις συγκυρίες, συμμετείχε ξεπερνώντας τα όριά της. Πολλά τα ονόματα, αδύνατον να τα αναφέρουμε όλα, ενδεικτικά σημειώνουμε τη Μόσχω Τζαβέλλα, τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, την Αγάπη Νιώτη, την Ασήμω Ραφτοπούλου, την Μαντώ Μαυρογένους, την Ελένη Μπότσαρη, την Κυριακή Ναύτη στη Σμούρνη, την Ελισσάβετ Βακαρέσκου – Υψηλάντη, την Κατίγκω Χιλιαδού στο Ναύπλιο, την Άννα Λιούπη στη Τζιά και τόσες άλλες.
Η συμμετοχή στις μάχες συχνά αποτυπώνεται και στα δημοτικά τραγούδια, στα οποία το βιβλίο κάνει ιδιαίτερη αναφορά:
Ποιος είδε ψάρι στο βουνό και θάλασσα σπαρμένη
Ποιος είδε κόρην όμορφη στα κλέφτικα ντυμένη
Δώδεκα χρόνους έκαμε Αρματολός και Κλέφτης
Κανείς δεν την εγνώρισε πως ήταν η Διαμάντω
Το βιβλίο δεν διατίθεται στα βιβλιοπωλεία, αλλά μπορεί κανείς να το αναζητήσει στο Δήμο Χαλανδρίου.
