H διάσωση της ιστορικής μνήμης αποτελεί τον αναγκαίο όρο για να βρίσκουν την πυξίδα τους στο παρόν και στο μέλλον οι λαοί που δεν πρέπει να ξεχάσουν τα όσα έχουν υποστεί.
Με αυτό το πρίσμα το τρίτο βιβλίο του Γιώργου Γαλέτσα «Λέσβιοι στην Εθνική Αντίσταση», αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική προσπάθεια, που υπερβαίνει το «τοπικό» επίπεδο.
Μιλήσαμε με το συγγραφέα – ερευνητή, γι αυτή την προσπάθεια, που ήδη στην παρουσίασή της στα Τσαμάκια στη Λέσβο, χαρακτηριστικό είχε τη μαζική συμμετοχή και διοργανωτές ήταν οι: εκδόσεις ΑΙΟΛΙΔΑ – Φίλοι Ιστορικής Μνήμης & Πολιτιστικής Δημιουργίας, με την υποστήριξη του ΝΠΔΔΔ Πολιτισμού – Αθλητισμού -Τουρισμού Δήμου Λέσβου.
-Πότε ξεκινήσατε την έρευνα;
-Το 2006 και είναι το τρίο βιβλίο για το θέμα αυτό, με αντικείμενο τους Λέσβιους στην καταγωγή, που έχασαν τη ζωή τους από την περίοδο της συνθηκολόγησης της χώρας, έως τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στις 9 Μαΐου του 1945. Άλλοι εκτελέστηκαν, άλλοι πέθαναν κατά τη διάρκεια καταναγκαστικής εργασίας, άλλοι στη Μέση Ανατολή, άλλοι στις προσπάθειες να διαφύγουν από την κατεχόμενη Ελλάδα, άλλοι ήταν όμηροι, κλπ.
-Γιατί η παρουσίαση έγινε στα Τσαμάκια;
-Εκεί ήταν ο χώρος εκτελέσεων από τους Γερμανούς, αρχικά είχαν εκτελεστεί 42 άτομα, αλλά δεν ήταν οι μόνες απώλειες, συνολικά με τη διεύρυνση της έρευνας όλα αυτά τα χρόνια, έχουμε εντοπίσει 238 Λέσβιους που έχασαν τη ζωή τους για τους λόγους που προαναφέραμε. Επίσης στις 22 Δεκεμβρίου του 1944 που στην Αθήνα είχαμε τα Δεκεμβριανά, στα Τσαμάκια, η «Αλληλεγγύη» (οργάνωση του ΕΑΜ) έκανε το πρώτο μνημόσυνο για τα θύματα πολέμου, στο οποίο συμμετείχαν και οι Εγγλέζοι και ο Ιερός Λόχος. Η περιοχή είναι τόπος θυσίας και ιστορικής μνήμης.
-Ποιά ήταν η συμμετοχή των οικογενειών των θυμάτων στην έρευνα;
-Βοήθησαν, άνοιξαν τις πόρτες των σπιτιών τους, μας έδωσαν φωτογραφίες και στοιχεία, διασταυρώσαμε στοιχεία και γενικά ήταν ένα ουσιαστικό και ταυτόχρονα δύσκολο κομμάτι της έρευνας, μην ξεχνάτε ότι είμαστε δύο γενιές μετά. 500 από αυτούς ήταν προσκεκλημένοι στα Τσαμάκια.
-Η νέα γενιά πώς αντιμετωπίζει τα θέματα αυτά;
-Τη νεολαία πρέπει να την ενημερώσουμε για να την κινητοποιήσουμε και να βγάλει τα αναγκαία συμπεράσματα για να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα ρατσισμού (είμαστε σε ένα νησί που φιλοξενεί αρκετούς πρόσφυγες) και τις απόπειρες αναβίωσης των φασιστικών και ναζιστικών ιδεών. Πολύτιμη θα είναι η βοήθεια του Δήμου Λέσβου για να βάλουμε το βιβλίο και μέσα στα σχολεία και να βοηθήσουμε τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Να φανταστείτε ότι δεν έχουμε επίσημο και ακριβή ονομαστικό κατάλογο, όλων των θυμάτων της κατοχής στη χώρα μας. Είμαστε μία χώρα ξεχασμένων ηρώων. Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε την προσπάθεια για επιστροφή της μνήμης.
Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος
Υ.Γ. και μία ενδιαφέρουσα εκδήλωση από τους Φίλους της Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας
Σας προσκαλούμε στην εκδήλωση «Στρατής Παπανικόλας. Ο δημοσιογράφος, ο λαογράφος, ο αντιφασίστας», που διοργανώνουν οι Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας την Τετάρτη 18 Ιουλίου 2018 και ώρα 8 μ.μ. στην αυλή της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυτιλήνης (Αρχοντικό Χαλίμ Μπέη).
Παρουσιάζουν τη ζωή και το έργο του η φιλόλογος Δρ Νίκη Χ. Ταστάνη και ο Γιώργος Γαλέτσας με παράλληλη προβολή διαφανειών και έκθεση εντύπων. Γνωστά τραγούδια του Παπανικόλα θα τραγουδήσει η Παιδική Χορωδία «Ανιμάτο» υπό τη διεύθυνση της Χριστίνας Κατσαμάτσα που θα συνοδεύει στο πιάνο ο Αντώνης Βερβέρης. Μουσική διδασκαλία: Αντώνη Βερβέρη, Χριστίνας Κατσαμάτσα, Νεκταρίας Λαγκαδινού.
ΦΙΛΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
