Όταν η αλάνα έγινε πάρκο και όχι τσιμέντο - Πάρκο "Βασίλης Αυλωνίτης"

...αναδημοσίευση από το www.ert.gr...


Πρόκειται για απολύτως χειροπιαστό παράδειγμα νίκης των τοπικών κοινωνιών στον αγώνα για βελτίωση της καθημερινότητάς τους.

Μιλάμε για το πάρκο «Βασίλης Αυλωνίτης» στη Ριζούπολη, εκεί που το Σάββατο 30 Ιουνίου με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από τη δημιουργία του πάρκου, ο Σύλλογος "Πολίτες της Ριζούπολης", οργάνωσε  εκδήλωση στο χώρο.

Στην περιοχή υπήρχε το παλιό εργοστάσιο της Θερμίδας και χρειάστηκαν πολλά χρόνια αγώνων για να αξιοποιηθεί ο χώρος σαν χώρος πρασίνου και πολιτισμού, αντί να τον καταβροχθίσουν τα ιδιωτικά συμφέροντα, ή άλλες επιλογές με τις οποίες οι κάτοικοι της περιοχής δεν ήταν σύμφωνοι.

Βρίσκεται στα τελευταία όρια του Δήμου Αθηναίων πριν το Δήμο Νέας Ιωνίας.

Η Θερμίδα βρίσκεται από την «πάνω» πλευρά των γραμμών του ΗΣΑΠ λίγο πριν το σταθμό του Περισσού, στο ύψος του γηπέδου του Απόλλωνα και την υπερύψωση της λεωφόρου Ηρακλείου. Από εκεί απέχει ένα – δύο τετράγωνα προς τα μέσα.

Πριν από χρόνια είχαμε την εμπειρία  να καλύψουμε δημοσιογραφικά τις δράσεις των κατοίκων για την αξιοποίηση του χώρου και επισκεφτήκαμε και τη γιορτή για την επέτειο της νίκης, το Σάββατο.

O σεισμός του 1999 ήταν η αφορμή να ξεκινήσουν κάποιες πρώτες δραστηριότητες, αφού η επιβάρυνση των παλιών και εγκαταλελειμμένων κτηρίων δημιουργούσε συνθήκες υποβάθμισης στη ζωή των κατοίκων της Ριζούπολης. Η Θερμίδα ήταν ένα από αυτά.


Η εταιρεία «ΘΕΡΜΙΣ ΑΒΕ» ιδρύθηκε το 1931 με σκοπό την κατασκευή θερμαντικών σωμάτων, θερμαστρών, σιδηροσωλήνων κ.λ.π., προιόντων θέρμανσης κυρίως. Στη Ριζούπολη της Αττικής εγκατέστησαν εργοστάσιο 15000 m2 περίπου καλύπτουν τις τότε ανάγκες.

Μεταξύ των ιδρυτών της εταιρίας ήταν οι Αλέξανδρος, Νικόλαος και Στέφανος Μητσοτάκης Θείοι του πρώην πρωθυπουργού Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ. Επίσης ο Γεώργιος και Άγγελος Μαζαράκης κ.α. ρομαντικοί οραματιστές που έβλεπαν ότι το μέλλον της Ελλάδας ήταν η εκβιομηχάνιση της χώρας σε μια εποχή που και η λέξη βιομηχανία σπάνιζε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η «ΘΕΡΜΙΣ» προπολεμικώς αναφερεται σε επετηρίδες της εποχής στην κατάταξη των μεγάλων εταιριών της χώρας από άποψη οικονομικής επιφάνειας ανεφέρετο μετά τις τράπεζες. Ήταν δε μέλος του χρηματιστήριου Αθηνών. Στην περίοδο της κατοχής, το εργοστάσιου της «ΘΕΡΜΙΔΟΣ» επειτάχθη ως ένα από τα καλύτερα από τις δυνάμεις κατοχής και παρήγαγε και επισκευάζε μοτέρ αυτοκινήτων κ.λ.π. μηχανών. 

Πηγή: http://www.thermis.com.gr/about.php?lang=gre

Όμως και τα χρόνια που λειτουργούσε υπήρξαν τη δεκαετία του 1980 σημαντικές παρεμβάσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων, που σε συνεργασία με επιστήμονες έθιγαν τόσο τους εκπεμπόμενους ρύπους, όσο και τις κακές συνθήκες εργασίας (ντεσιμπέλ και δονήσεις) που δημιουργούσαν ρωγμές στους τοίχους των γειτονικών σπιτιών, πόσο μάλλον στην υγεία των εργαζομένων εντός του εργοστασίου.

Ακολούθως άρχισαν και οι δικαστικές διαμάχες. Να υπενθυμίσουμε, γιατί το είχαμε αναφέρει και σε παλαιότερη αναφορά μας στο θέμα,  ότι στη «Θερμίδα» είχε γίνει επί δικτατορίας και μία αιφνιδιαστική άτυπη στάση εργασίας για εξόφληση δεδουλευμένων. Τελικά κάποια στιγμή το εργοστάσιο έκλεισε και έγινε ένας σωρός ερειπίων, οπότε ο γύρω χώρος παρέμενε μη λειτουργικός για τους κατοίκους.

Οι πρώτες υπογραφές και η σύσταση άτυπης επιτροπής στη μετασεισμική περίοδο και με προηγούμενη εμπειρία τη δράση ενός εξωραϊστικού συλλόγου που δεν υπήρχε πια, ήταν η μαγιά που έπαιξε ρόλο στην ίδρυση του συλλόγου Πολίτες της Ριζούπολης, που δεν είναι μονοθεματικός με την Θερμίδα, καθώς υπάρχουν και άλλα θέματα στην περιοχή, αλλά δεν είναι αυτό που πραγματευόμαστε σήμερα. Δεσμευόμαστε να επανέλθουμε στο σύνολο της δράσης του συλλόγου.

Ακολούθως ο  χώρος του εργοστασίου πηγαίνει στα χέρια της ΕΤΒΑ και ο αγώνας συνεχίζεται για να μην τσιμεντοποιηθεί, αλλά να γίνει χώρος πρασίνου. 

Τελικά με την υπ ʽ αριθμ. 473 της 22 Απριλίου 1991 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, που δημοσιεύτηκε στο υπʼ αριθμ. 307 Φ.Ε.Κ. της 24 Μαΐου 1991, τροποποιείται το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο και ο χώρος χαρακτηρίζεται κατά τα ¾ περίπου ως χώρος πράσινου και αθλοπαιδιών, ο δε υπόλοιπος ως χώρος σχολείου.

Ακολουθούν καταγγελίες των κατοίκων ότι το χώρο εποφθαλμιά ο ΟΣΚ για να τον αξιοποιήσει σχεδόν στο σύνολό του για σχολείο, άρα τσιμέντο σε βάρος ελεύθερου χώρου, αλλά και η ΕΤΒΑ για εμπορική εκμετάλλευση και ο οργανισμός ΑΘΗΝΑ 2004 για να φτιάξει προπονητήριο. 

Στην ιστορία έμειναν λόγω της μαζικότητάς τους οι κινητοποιήσεις του 2002 - 2003 στις οποίες είχαν παίξει σημαντικό ρόλο, τα μέλη της τότε διοίκησης του ΑΠΣ Οιωνός (τοπική ομάδα μπάσκετ). Θυμόμαστε ότι μία από αυτές τις κινητοποιήσεις - συγκεντρώσεις κατοίκων είχε γίνει στις 29 Μαΐου 2002.

Από τη διοίκηση του συλλόγου είχαμε ενημερωθεί και καλύψαμε τότε για λογαριασμό της ΕΡΑ Φιλία τις κινητοποιήσεις αυτές.

Πολιτικά κόμματα, δημοτικές παρατάξεις, θεσμικοί εκπρόσωποι, βουλευτές, δέχονται την πίεση των κατοίκων να πάρουν θέση για τα θέματα αυτά και τάσσονται υπέρ τους, άλλοι γιατί το πίστευαν και άλλοι ίσως  γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς.

Η ζωή έχει δείξει ότι οι δεσμεύσεις σε σύγκριση με την πορεία υλοποίησής τους έχουν πάντα σημαντικές χρονικές αποκλίσεις. Συχνά και ως προς το ποσοστό ικανοποίησής τους.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να σωθούν από τα 14 στρέμματα, τα 7 και μετά από πολύ κόπο και καθυστερήσεις να γίνουν τα εγκαίνια του χώρου το 2008.

Σήμερα ο χώρος είναι αυτός που βλέπετε στις φωτογραφίες και είναι «προϊόν» της επί χρόνια αγωνιστικής στάσης των πολιτών που τον κέρδισαν με το σπαθί τους. Έχει χρήση πλατείας, αθλητικού χώρου συνήθως για τις υποδομές γειτονικών ερασιτεχνικών σωματείων και παιδική χαρά.

Μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων τη θερινή περίοδο σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και να γίνει ακόμα πιο λειτουργικός.

Ρεπορτάζ & φωτο: Νάσος Μπράτσος

Σχετικές ειδήσεις:

Γιορτή του πάρκου «Βασίλης Αυλωνίτης» στη Ριζούπολη


Η ιστορία της «Θερμίδας» – Πώς οι κάτοικοι κέρδισαν το χώρο για πράσινο και αθλητισμό