του Νάσου Μπράτσου
Οι δύο ομάδες θα βρεθούν αντιμέτωπες στα πλαίσια του πρωταθλήματος μπάσκετ ανδρών στην Α2 κατηγορία και δίνουν τη μάχη της παραμονής. Ευχόμαστε τελικά να τα καταφέρουν και οι δύο και στο μέλλον να τις δούμε ακόμα πιo ψηλά, αν και δεν είναι αυτοσκοπός τους, αφού έχουν περάσει σε διάφορες στιγμές της ιστορίας τους και από «πέτρινα» χρόνια.
Πόσοι/ες όμως γνωρίζουν ότι η πολυετής λειτουργία των δύο συλλόγων και η αναμφισβήτητη προσφορά τους στον αθλητισμό «περνάει» και μέσα από τα δύσκολα χρόνια της κατοχής;
Πράγματι πρόκειται για δύο συλλόγους που ανέπτυξαν αθλητική δράση εκείνα τα μαύρα χρόνια και βοήθησαν στην ανύψωση του ηθικού των ευρισκόμενων σε γερμανική και ιταλική κατοχή Ελλήνων, συμβάλλοντας στην επιβίωση ασθενών αθλητών με την παροχή βοήθειας, αλλά και τελικά στη συνολική αντιστασιακή δραστηριότητα, της οποίας ο αθλητισμός αποτέλεσε κομμάτι της.
Τιμώντας την ιστορία των δύο συλλόγων που θα αναμετρηθούν στο κλειστό γυμναστήριο του Μετς, από αφιερώματα που τους έχουμε κάνει στο παρελθόν, παρουσιάζουμε κάποια βασικά σημεία για την κατανόηση της ιστορίας τους.
Σε αφιέρωμα που είχαμε κάνει στην ιστορία της ομάδας, γράφαμε: «Το Παγκράτι ιδρύθηκε το 1929 σαν Αθλητική Ένωση Παγκρατίου και το 1931 αναγνωρίζεται το καταστατικό του από το Πρωτοδικείο Αθηνών. Ιδρυτής του ο Κωνσταντίνος Ρουμπέσης αθλητής στο πένταθλο και άλτης, με πολλές διακρίσεις (πανελληνιονίκης, συμμετέχων στην Ολυμπιάδα της Αμβέρσας) και ανώτατος υπάλληλος του Υπουργείου Συγκοινωνιών.
Η «αρχική συσσώρευση», είχε ήδη ξεκινήσει με την ίδρυση μικρών ανεξάρτητων ομάδων που είχαν τα ονόματα των συνοικιών από τις οποίες προήλθαν, για να ακολουθήσει η Αθλητική Ένωση Παγκρατίου, που το όνομά της έδειχνε και το στόχο της σε σχέση με το αθλητικό δυναμικό που προϋπήρχε.
Στους πρωτεργάτες εκτός του Κ. Ρουμπέση, βλέπουμε τον γιατρό Γιώργο Γκόνο, τον Δημήτρη Κρικώνη, τον Γιώργο Λιακόπουλο, τον Τάκη Καλαποθάκη, τον Μουρίκη και άλλους που τα ονόματά τους χάθηκαν στο χρόνο. Μέσα σε μόλις επτά χρόνια και με τη στοιχειώδη οργανωτική δομή που επέτρεψε στην ομάδα να αναπτυχθεί το Παγκράτι ήταν πια αντίπαλος του Παναθηναϊκού, της ΑΕΚ του Απόλλωνα, του Αθηναϊκού, του Φωστήρα, του Γουδιού του Ατρόμητου και έπαιζε ρόλο πρωταγωνιστή στο Πρωτάθλημα της Α’ Κατηγορίας της Αθήνας.
Ινδάλματα της εποχής ο Κατσούρας, ο Μόνος, ο Χορταριάς, ο Πατικίδης, ο Καμαρινιώτης, ο Σάμιος, ο Κουκουμπέτης, ο Καράγιωργας, ο Γρηγοριάδης (μετέπειτα μεγάλη δόξα του Απόλλωνα Αθηνών) κ.α.
Στην κατοχή η Αθλητική Ένωση Παγκρατίου παίρνει μέρος στις αθλητικές διοργανώσεις της Ένωσης Ελλήνων Αθλητών και στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ.
Το μπάσκετ
Από το 1938 είχε ιδρυθεί και το μπάσκετ με πρωτεργάτες τους Περσιάδη, Γιαλακίδη, Φάντη, Δημητράκη και τον Δεκέμβριο του 1938 έλαβε για πρώτη φορά μέρος σε επίσημο πρωτάθλημα που ήταν το τοπικό πρωτάθλημα Μπάσκετ Αθηνών-Πειραιώς στο οποίο εκτός από την ΑΕΠ συμμετείχαν και η ΧΑΝ Αθηνών, οι Εμποροϋπάλληλοι, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Πανιώνιος, ο Παναθηναϊκός, το Παλαιό Φάληρο, η ΧΑΝ Κοκκινιάς, ο Ολυμπιακός Πειραιώς, οι Νέοι Βύρωνα, η Νήαρ Ηστ, ο Πειραϊκός, ο Πανελλήνιος και ο Αθηναϊκός. Όπως και το ποδοσφαιρικό τμήμα, το μπάσκετ παίρνει μέρος σ’ όλα τα κατοχικά τουρνουά που οργάνωσε η Ένωση Ελλήνων Αθλητών. Η ομάδα μεταπολεμικά ενισχύεται με τους Γρηγοριάδη, Γκότση, Μπράτσο, Κουράβελο, Σαμιωτάκη, Χατζηϊωάννου, Νάκη, και το 1947 ανεβαίνει στην A’ κατηγορία Αθηνών».
Η Ένωση Ελλήνων Αθλητών
Γράφαμε για την ΕΕΑ σε προηγούμενο αφιέρωμά μας:
«Στην Κατοχή, οι αθλητές με επικεφαλής τον Λαμπράκη πήγαν στον κατοχικό «πρωθυπουργό» Τσολάκογλου και απαίτησαν συσσίτιο, παίρνοντας τελικά ένα φτωχό συσσίτιο σούπας με καλαμποκάλευρο και σταφίδες. Οι αθλητές μπήκαν από τους πρώτους στο ΕΑΜ. Συνεδρίαζαν μέσα στα αποδυτήρια του σταδίου και ο αδελφός μου, ο Κώστας, με έπαιρνε και κράταγα τσίλιες, γι’ αυτό το θυμάμαι καλά. Μέναμε τότε στην Κοκκινιά και ο αδελφός μου ήταν γραμματέας του ΕΑΜ. Ο Λαμπράκης ερχόταν σπίτι για ξεκούραση, γιατί εκεί ήταν ελεύθερη περιοχή».
Η Ένωση Ελλήνων Αθλητών και ο Λαμπράκης (διοργάνωσαν αγώνες ποδοσφαίρου και δευτερευόντως και μπάσκετ, με στόχο την ανύψωση του ηθικού των κατακτημένων, αλλά και τη συγκέντρωση βοήθειας για ασθενείς αθλητές (θέριζε η φυματίωση), αλλά και τη διοργάνωση λαϊκών συσσιτίων Στους αγώνες αυτούς συμμετείχαν και αθλητές άλλων αθλημάτων, όπως πχ οι παλαιστές που έπαιξαν ποδόσφαιρο, επειδή αυτό ήταν δημοφιλές άθλημα, συγκέντρωνε κόσμο και άρα βοηθούσε στην υλοποίηση των στόχων της ΕΕΑ.
Μεταξύ των ιδρυτικών μελών της ΕΕΑ, μαζί με το Γρηγόρη Λαμπράκη, ήταν ο πρωταθλητής των δρόμων ημιαντοχής Γιώργος Καραγιώργος, ο Βαλκανιονίκης Γιάννης Σκιαδάς, δρομέας και μαχητής στην Αλβανία και εκδότης της εφημερίδας «Αθλητικά Νέα», ο Ηλίας Μισαηλίδης, ο Γιώργος Θάνος, ενώ ο πρόεδρος της ΕΕΑ ήταν ο Ρένος Φραγκούδης , Κύπριος αθλητής δρόμων ταχύτητας , πανελληνιονίκης και βαλκανιονίκης».
Γράφαμε πριν από καιρό για τον Τρίτωνα:
«Σήμερα δεν το χωράει εύκολα ο ανθρώπινος νους, αλλά τότε ξεπέρασαν τη λογική και κέρδισαν. Στην Αθήνα της κατοχής και των θανάτων από την πείνα, νεολαίοι της εποχής, αποφασίζουν να ιδρύσουν μία ομάδα μπάσκετ.
Είναι ο Τρίτωνας που κρατάει μία σταθερή πορεία προσφοράς στον αθλητισμό, αλλά και μία σπάνια ιστορία, που λίγοι την ξέρουν. Κεντρικό πρόσωπο στην ίδρυση ήταν ο Π. Πολυτιμίδης Αιγυπτιώτης Έλληνας που ήταν ιδρυτικό μέλος, πρόεδρος, παίκτης και προπονητής στην ιστορία του συλλόγου.
Αρχικά η παρέα που ίδρυσε την ομάδα σκέφτηκε να την ονομάσει «Πελαργοί», αλλά η βύθιση του ελληνικού υποβρυχίου «Τρίτων», αποτέλεσε τελικά πιο ισχυρή πηγή έμπνευσης. Για την επιλογή αυτή ο Τρίτωνας έχει τιμηθεί από το Πολεμικό Ναυτικό.
Γεωγραφικά οι επιλογές αυτές των πρώτων σκέψεων για ίδρυση, συνέβησαν στο γυμναστήριο του Πανελληνίου και την γύρω από αυτόν περιοχή, εκεί γυμνάζονταν και κατοικούσαν οι πρώτοι σκαπανείς του Τρίτωνα. Ο Πανελλήνιος μάλλον δεν φάνηκε καλός οικοδεσπότης και οι Τριτωνίτες που έτσι αποφάσισαν να λένε την παρέα τους πριν φτιάξουν σωματείο, αναγκάστηκαν να πάρουν την άγουσα από το γυμναστήριο της Κυψέλης.
Η ίδρυση μπορεί να έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1942, αλλά τα τυπικά βήματα πήραν κάποιο χρόνο, αφού το καταστατικό εγκρίθηκε το Νοέμβριο του 1943.
Τον Οκτώβρη του 1943 άρχισε η κατασκευή ενός ανοιχτού γηπέδου στη συμβολή των οδών Τήνου και Γ’ Σεπτεμβρίου, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Φυσικά με προσωπική εργασία, εθελοντισμό και αιματηρές οικονομίες των μελών του Τρίτωνα. Δεν πρέπει να ξεχνιόμαστε, είναι η κατοχική Αθήνα, με τις διαδηλώσεις ενάντια στην πολιτική επιστράτευση, τα συσσίτια, τα Μπλόκα στις γειτονιές και τόσα άλλα που σημάδεψαν τα μαύρα κατοχικά χρόνια.
Η παρέα των Τρίτωνα όμως μεγαλώνει και φτάνει στις 31 Δεκεμβρίου 1943 να έχει 112 μέλη, εκ των οποίων 98 αθλούμενα και 14 αρωγά.
Στη σπουδαία ιστορία του Τρίτωνα καταγράφεται και η πρώτη γυναικεία ομάδα μπάσκετ.
Στο αρχείο της ομάδας καταγράφονται συμμετοχές σε αγώνες μπάσκετ που διοργάνωσε στην κατοχική περίοδο η Ένωση Ελλήνων Αθλητών, που ίδρυσε μαζί με άλλους σημαντιούς αθλητές της εποχής ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Ή για να ακριβολογούμε, αναβίωσε και λειτούργησε, αφού το καταστατικό της ΕΕΑ προϋπήρχε της κατοχικής περίοδου (από το 1930 σαν Ένωση Ελλήνων Αθλητών στίβου, η τελευταία λέξη αφαιρέθηκε κατά την ουσιαστική αναβίωσή της).
 |
| το ιστορικό γήπεδο στα Σεπόλια – εδώ ξεκίνησε ο Αντετοκούμπο |
Σχετικές ειδήσεις
Παγκράτι: 90 χρόνια προσφοράς στον αθλητισμό και την κοινωνία
Τρίτων: Ιδρύεται στον απόηχο του κατοχικού λιμού το 1942 – Συνεχής προσφορά στον αθλητισμό
Προσφυγικό: Ο Τρίτωνας της αλληλεγγύης στα Σεπόλια της κοινωνικής προσφοράς
Από τα αλώνια στα σαλόνια, αλλά και αντιστρόφως…
Όταν ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός είναι συμπαίκτες
