Ήταν Μάιος του 1976 δύο χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας και το αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ «Αμέρικα», μαζί με ακόμα ένα πλοίο του 6ου στόλου, είχε προγραμματίσει την επίσκεψή του στη Ρόδο.
Η διαφορά με προηγούμενες επισκέψεις πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ στην περίοδο προ της δικτατορίας, ήταν ακριβώς ότι μεσολάβησε η επταετία, αλλά και η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, γεγονότα που είχαν συμβάλλει σε έντονο πνεύμα αντιαμερικανισμού στην ελληνική κοινή γνώμη.
Η συγκεκριμένη επίσκεψη πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ ήταν η πρώτη μετά την πτώση της δικτατορίας. Υπήρχε η εκτίμηση ότι η συγκέντρωση των δραστηριοτήτων των Ροδιτών στον τουρισμό θα τους έκανε πιο ανεκτικούς σε μία τέτοια επίσκεψη, αφού θα είχαν σαν προτεραιότητα τον τουριστικό τζίρο και όχι τις διαδηλώσεις. Δεν επιβεβαιώθηκε από τις εξελίξεις η εκτίμηση αυτή.
Η είδηση της προγραμματισμένης άφιξης των πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ έδωσε το έναυσμα για να ξεκινήσουν προετοιμασίες αντιδράσεων από μαζικούς φορείς των Ροδιτών. Μεταξύ αυτών σημειώνουμε και σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
 |
| Π. Κουτσκουδής |
Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο βιβλίο του Παναγιώτη Κουτσκουδή, “Συναξάρια-Βίοι Λέσβιων Λαϊκών Αγωνιστών”, ο Δημήτρης Μπουρνούς, αναφερόμενος στην οργανωτική δομή και τις πρωτοβουλίες του ΚΚΕ στο Αιγαίο: “Με πενήντα οργανωμένα μέλη, που κατά τα δύο τρίτα ήταν μαθήτριες, διώξαμε τα αμερικάνικα πολεμικά από τη Ρόδο. Ακόμα και τα “καμάκια” της Ρόδου και οι μαγαζάτορες ήταν μαζί μας στις καθιστικές διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις”.
 |
| Δ. Μπουρνούς |
Τα γεγονότα αυτά ξεκίνησαν στις 24 Μαΐου 1976 και κορυφώθηκαν στις 25 Μαΐου, όταν εκατοντάδες κάτοικοι της Ρόδου συγκεντρώθηκαν στο λιμάνι για να αποτρέψουν την αποβίβαση των Αμερικανών και συγκρούστηκαν με αστυνομικές δυνάμεις (ενισχυμένες με μονάδες ΜΑΤ από την Αθήνα, έκαναν και χρήση δακρυγόνων), τη δεύτερη μέρα οι συγκρούσεις ήταν πολύ πιο βίαιες, με τραυματίες και από τις δύο πλευρές και συλληφθέντες.
Την επόμενη ημέρα 26 Μαΐου ο απόπλους των πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ ικανοποίησε το αίτημα των διαδηλωτών.
Έμεινε όμως η δικαστική “ουρά” αυτής της υπόθεσης, Αρχικά τον Οκτώβρη του 1976 και μετά το Μάρτιο του 1977, δικάστηκαν οι συλληφθέντες στις κινητοποιήσεις.
Για τη δίκη, που συνοδεύτηκε από κινητοποιήσεις αλληλεγγύης προς τους κατηγορούμενους, ο Δημήτρης Μπουρνούς στο βιβλίο του Παναγιώτη Κουτσκουδή, “Συναξάρια-Βίοι Λέσβιων Λαϊκών Αγωνιστών”αναφέρει: “Ο εισαγγελέας είπε: “Δεν θα επιτρέψουμε στην κάστα των κατηγορουμένων να μας χαλάσουν τις σχέσεις μας με τη μεγάλη φίλη μας υπερδύναμη την Αμερική” και πετάχτηκε ο δικηγόρος Σοφιανόπουλος που τον είχε στείλει το Κόμμα από την Αθήνα και είπε: “Ποια κάστα τι εννοείς”. Λέει αυτός: “Το λέω με την έννοια που είχε στη ρωμαϊκή γλώσσα. Κάστα θα πει ομάδα”. Και όταν ανέλαβε την υπεράσπιση ο Σοφιανόπουλος, λέει: ‘Δεν θα επιτρέψουμε στην κάστα των εισαγγελέων να ξεπουλήσει τη χώρα στους Αμερικάνους”. “Τι εννοείτε”, λέει ο εισαγγελέας/ “Ομάδα” λέει, “όπως το εννοούσατε κι εσείς”.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η αθώωση των κατηγορουμένων.
Φωτο από το βιβλίο του Π. Κουτσκουδή και το φωτογραφικό αρχείο του Φιλ. Χατζηκωνσταντή
και του αεροπλανοφόρου από το https://www.history.navy.mil/
Πηγές:
Β’ τόμος “Συναξάρια – Βίοι Λεσβίων Λαϊκών Αγωνιστών” του Παναγιώτη Κουτσκουδή
εφημερίδα Ροδιακή 18/09/2017 άρθρο της Ροδούλας Λουλoυδάκη
