Δ. Ρόζος: Oι απαιτούμενες ενέργειες για να σταματήσει η καταστροφή της παραλίας του Κάμπου Ικαρίας

 

...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...

Για τις απαιτούμενες ενέργειες ώστε να σταματήσει η καταστροφή της παραλίας του Κάμπου Ικαρίας, μίας από τις πλέον όμορφες του νησιού που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του μας μίλησε με βάση την επιστημονική του ιδιότητα ο Ικαριώτης Δημήτριος Ε. Ρόζος, Τεχνικός Γεωλόγος, με MSc και PhD στην Τεχνική Γεωλογία, Πρώην Διευθυντής Τεχνικής Γεωλογίας στο Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) και από το 2002 Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ). Σήμερα είναι συνταξιούχος.

Εδώ και λίγο καιρό βρίσκεται σε εξέλιξη δραστηριότητα από κατοίκους της περιοχής, με την υποστήριξη φορέων και συλλόγων, ώστε να αποτραπούν οι δυσάρεστες εξελίξεις.

-Ποιο είναι το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στην παραλία του Κάμπου Ικαρίας;

-Στο συγκεκριμένο τμήμα της παραλίας του Κάμπου, με μέτωπο προς τα Δ-ΒΔ/κά, σημειώνεται διαχρονικά προώθηση της θάλασσας προς το δρόμο που αναπτύσσεται μεταξύ της παραλίας και ενός πολύ παλαιού οικισμού που υπάρχει εκεί. Ήδη εδώ και αρκετά χρόνια κατά τις περιόδους θαλασσοταραχής, η ανάσχεση των κυμάτων γινόταν από τον τοίχο αντιστήριξης του δρόμου υποσκάπτοντάς τον και όπως ήταν φυσικό, κάποιες ποσότητες του θαλασσινού νερού έφθαναν μέχρι τα σπίτια. Τον χρόνο που πέρασε (2023) η διαδικασία αυτή, κατά τη διάρκεια θαλασσοταραχής, οδήγησε στην καταστροφή του δρόμου και πλέον το κύμα φθάνει μέχρι τα σπίτια, με κίνδυνο να υποστούν και αυτά τις συνέπειες των υποσκαφών και της διαβρωτικής δράσης των νερών.

-Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στη δημιουργία του προβλήματος;

-Βασικός παράγοντας του συγκεκριμένου προβλήματος είναι η σταδιακή απομάκρυνση της άμμου από τη δράση των θαλασσίων ρευμάτων στο συγκεκριμένο χώρο, με αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς η απόσταση της παραλίας από τον τοίχο αντιστήριξης του δρόμου (Φωτό 1 και 2). Βέβαια θα πρέπει να δούμε πιο ήταν το αίτιο που προκάλεσε την έναρξη της διαδικασίας αυτής, καθώς παλαιότερα η συνεχής απόθεση της άμμου από τα θαλάσσια ρεύματα διατηρούσε την ακτογραμμή σε ασφαλή απόσταση από το δρόμο και τα σπίτια του παλαιού οικισμού, όπως φαίνεται στη Φωτό 3.
Το πιθανότερο αίτιο για την έναρξη της διαδικασίας απομάκρυνσης της άμμου από τη συγκεκριμένη θέση ήταν η απομάκρυνση φυσικών ογκολίθων από την περιοχή για την κατασκευή του λιμενοβραχίονα του Ευδήλου, στις αρχές της δεκαετίας του 70.

Οι ογκόλιθοι αυτοί ήταν διεσπαρμένοι στον χώρο μεταξύ της παραλίας του Κάμπου και της μικρότερης παραλίας Παρθένι στα δυτικά της πρώτης, χωρίς ακριβή εικόνα της διάταξής τους. Έτσι, με την απομάκρυνσή τους και κάτω από τη δράση των θαλάσσιων ρευμάτων και του κυματισμού από ΒΔ/κά, που είναι ο επικρατέστερος στην περιοχή διαμορφώθηκε ροή κυματικής ενέργειας κατά μήκος της ακτής από Δ προς Α, που παρέσυρε και τα θαλάσσια ιζήματα. Δηλαδή, οι ογκόλιθοι αυτοί φαίνεται ότι προστάτευαν την παραλία στο χώρο του οικισμού από τον κυματισμό, μειώνοντας τη δράση των θαλάσσιων ρευμάτων από δυτικά προς ανατολικά. Με την απομάκρυνσή τους αυξήθηκε η δράση των ρευμάτων προς τα ανατολικά και έτσι σταμάτησε η συσσώρευση των θαλάσσιων ιζημάτων και άρχισε η σταδιακή απομάκρυνση αυτών προς τα ανατολικά.

-Πόσα χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη; 

-Σύμφωνα με τους κατοίκους της περιοχής, η απομάκρυνση της άμμου άρχισε περί τα τέλη της δεκαετίας του 60 έως αρχές δεκαετίας του 70, χωρίς το πρόβλημα να είναι ορατό τις δύο πρώτες δεκαετίες, λόγω βραδείας εξέλιξης των φαινομένων. Συνεπώς για πλέον των 50 χρόνων συνεχίζεται η δράση των θαλάσσιων ρευμάτων, χωρίς καμμιά προστατευτική παρέμβαση, για τον συγκεκριμένο οικισμό αλλά και την παραλία γενικά που είναι μια από τις σημαντικότερες του νησιού.

-Πότε εντοπίστηκε για πρώτη φορά και ποιες ήταν οι πρώτες κινήσεις για την αντιμετώπισή του;

-Περί τα τέλη της δεκαετίας του 70 και ενώ συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καμμιά παρέμβαση δεν έχει γίνει μέχρι τώρα. Φυσικά το πρόβλημα άρχισε να απασχολεί τους κατοίκους όταν η ακτογραμμή προσέγγισε σταδιακά το χώρο του δρόμου του οικισμού, οπότε ο κίνδυνος ήταν πλέον ορατός.

Φωτογραφία της περιοχής πριν την καταστροφική περιβαλλοντική επέμβαση, απ’ την προσεκτική επισκόπηση της οποίας εύκολα διακρίνεται η διαφορά με την υπάρχουσα κατάσταση. Η παραλία του Κάμπου στην αρχική μορφή της. Με κόκκινο χρώμα καταγράφεται περίπου το σημερινό όριο, ενώ με μπλε η έκταση της αμμουδιάς που καταλήφθηκε από τη θάλασσα.

-Γιατί την τελευταία περίοδο υπάρχει ιδιαίτερη κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής για το θέμα αυτό;

-Οι κάτοικοι του παλαιού οικισμού άρχισαν να ανησυχούν έντονα εδώ και μια επταετία περίπου, όταν ήταν αναγκασμένοι να επισκευάζουν τα παλαιά σπίτια τους από τις βλάβες που προκαλούσαν οι ποσότητες του θαλασσινού νερού που έφθαναν σε αυτά με τη βοήθεια του ανέμου σε κακοκαιρίες. Από τότε προσπαθούσαν να βρουν λύση στο πρόβλημα απευθυνόμενοι στις αρχές, χωρίς να τα καταφέρνουν. Το φθινόπωρο του 2023 η κατάσταση με την καταστροφή του δρόμου που υπήρχε μπροστά από τα σπίτια σήμανε συναγερμό για την συνολική ασφάλεια του οικισμού, οπότε και η κινητοποίηση των κατοίκων είναι πλέον έντονη.

-Υπάρχουν περιθώρια είτε αποκατάστασης του προβλήματος, είτε περιορισμού του και αν ναι με ποιον τρόπο;

-Πιστεύω ότι η σχετική λύση υπάρχει και αυτή είναι η κατασκευή "λιμενικού" έργου, δηλαδή κάποιου κυματοθραύστη, που θα ανασχέσει τη ροή ενέργειας από δυτικά προς τα ανατολικά και θα βοηθήσει στη συσσώρευση εκ νέου των θαλάσσιων ιζημάτων στο συγκεκριμένο χώρο. Η μελέτη και ο τρόπος κατασκευής αυτού του έργου (προσανατολισμός, υλικά κατασκευής κλπ) πρέπει να γίνει από ειδικό γραφείο μελετών που θα εξειδικεύεται πάνω στα λιμενικά έργα.

Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος

Aκούστε τη συνέντευξη του Γιώργου Πλακίδα από τον Κάμπο Ικαρίας, στην ΕΡΤ Βορείου Αιγαίου και το Γιώργο Βιτσαρα