Ικαριώτες Πρόσφυγες στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο Α μέρος

https://www.youtube.com/watch?v=C625SYZQJ9U

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2022

Κώστας Λιάρος: Αγώνες στο γήπεδο, στους υγρούς στίβους και στο βουνό


 ...αναδημοσίευση από το ertnews και το sports.ert.gr...

Ποδοσφαιριστής αλλά και υπεραθλητής αφού ήταν και κολυμβητής με διεθνείς συμμετοχές, ο Κώστας Λιάρος αγωνίστηκε μέσα κι έξω από τους αθλητικούς χώρους, ειδικά στα μαύρα χρόνια της κατοχής. Γεννήθηκε στις 21/5/1923 και πέθανε στις 22/10/2002, ήταν παντρεμένος με την ΕΠΟΝίτισσα Κατερίνα Λιάρου και είχαν δύο γιους.

Στα πρώτα του βήματα το 1936 φόρεσε τη φανέλα του Απόλλωνα Καλαμαριάς (σήμερα Απόλλων Πόντου) και ξεδίπλωσε το ποδοσφαιρικό του ταλέντο.

κάρτα από τη Μακρόνησο


                                       με τον ΕΛΑΣ στο βουνό

Η περιοχή πλήρωσε βαρύ τίμημα στα κατοχικά χρόνια με πιο τραγική στιγμή το Μπλόκο της Καλαμαριάς, όπου μεταξύ των θυμάτων υπήρχαν και αθλητές του Απόλλωνα, που το σύνολο των αθλητών του βοηθούσε με κάθε τρόπο την αντίσταση.
Ο Κώστας Λιάρος δεν αποτελούσε εξαίρεση, εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ του όρους Χολομώντας. Επιχειρούσε ως σύνδεσμος ανάμεσα στο βουνό και στην πόλη, μετέφερε λιποτάκτες Ιταλούς αντιφασίστες στο βουνό και συμμετείχε σε σαμποτάζ.


                               ποδόσφαιρο στη Μακρόνησο

Συλλογή Συλλόγου Παλαιμάχων Ποδοσφαιριστών Απόλλωνα Καλαμαριάς από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς - Απόλλων Καλαμαριάς 1944 έκτος από αριστερά ο Κώστας Λιάρος - http://hdl.handle.net/11641/2160

Στη μεταπολεμική περίοδο υπηρέτησε στη Μακρόνησο. Ήταν πρωτεργάτης στο να δημιουργηθεί το γήπεδο, διεκδικώντας το δικαίωμα των «φαντάρων» κι εξόριστων στην άθληση. Σε όλους τους τόπους εξορίας οι κομμουνιστές πρωτοστατούσαν στη δημιουργία σχολείων και καλλιτεχνικών ομάδων. Κάτι αντίστοιχο προσπάθησε να κάνει και στον αθλητικό τομέα. Το γήπεδο κατασκευάστηκε χωρίς καμία βοήθεια από τις επίσημες αρχές που έδειξαν ανοχή στο αίτημα. Με γυμνά χέρια καθάρισαν το χώρο από ξερούς θάμνους και κουβάλησαν τις πέτρες.


                                           Ο Κώστας Λιάρος με τον ΕΛΑΣ

Στο πίσω μέρος του μυαλού του είχε φυσικά τη δημιουργία ποδοσφαιρικής ομάδας των εξόριστων και την επίσκεψη άλλων αθλητικών ομάδων στο νησί για αγώνες. Επιθυμούσαν να γίνουν γνωστές οι συνθήκες διαβίωσης στη Μακρόνησο και να σταματήσουν τα βασανιστήρια. Η Μικτή Μακρονήσου δημιουργήθηκε από τις αρχές με σκοπό τον εξωραϊσμό κι εκμεταλλεύτηκαν την ήδη διαμορφωμένη ομάδα. Αντίστοιχα, οι αθλητές αξιοποίησαν την ευκαιρία για τους δικούς τους σκοπούς που προαναφέρθηκαν.

Το ποδοσφαιρικό του ταλέντο, οδήγησε το Διοικητή του Α΄ Τάγματος, (επικεφαλής κατά τη διάρκεια της σφαγής του 1948 και κατηγορηθέντα και για ατασθαλίες) Αντώνη Βασιλόπουλο να τον εκβιάσει να μεταγραφεί στον Εθνικό Πειραιά, διαφορετικά θα τον οδηγούσε στο «φαράγγι του θανάτου» όπως ονομάζονταν ένας τόπος μαρτυρίου στη Μακρόνησο. Επίσης επειδή 2-3 του Εθνικού υπηρετούσαν στη Θεσσαλονίκη, έγινε η σχετική τράμπα το 1948.

Ο Κώστας Λιάρος έδειξε το ποδοσφαιρικό του ταλέντο και στον Εθνικό Πειραιά και μάλιστα κλήθηκε και στην Εθνική Ενόπλων. Όσο ήταν αθλητής του Εθνικού Πειραιώς, συμμετείχε και στη Μικτή Πειραιά ενώ προπονούσε και κολυμβητές. Στην Εθνική Ενόπλων έπαιξε καθώς υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία. Αργότερα ως πολίτης καλέστηκε στην Εθνική Ελλάδας σε φιλικό παιχνίδι με τη Συρία. Κατά τη διάρκεια της προπόνησης τον ρώτησε μέλος του «προπονητικού team», «Τι δουλειά έχεις εδώ, Λιάρο; Η Εθνική είναι για τους Εθνικόφρονες.» Αποχώρησε και δεν ξανακαλέστηκε στην Εθνική ως τιμωρία.

Σε ένα δεύτερο περιστατικό, η βασίλισσα Ελισάβετ επισκέφτηκε τους αθλητές που συμμετείχαν στους Διασυμμαχικούς Αγώνες στη βάση Uxbridge της ΡΑΦ το 1949. Παρατέθηκε επίσημο γεύμα και έπρεπε καθώς περνούσε η βασίλισσα να τη χαιρετήσουν βάση συγκεκριμένου πρωτοκόλλου. Αρνήθηκε και τιμωρήθηκε. Εκεί βρισκόταν ως κολυμβητής και πάλι ως στρατιώτης. Συμμετείχε στο αγώνισμα 100μ. ύπτιο και στο μαραθώνιο ανοιχτής θαλάσσης (διάπλου της Μάγχης). Βγήκε τρίτος στο Διάπλου.


                                                           στη Μακρόνησο

Σαν κολυμβητής του Άρη Θεσσαλονίκης, είχε κερδίσει πολλά μετάλλια και ήταν πρωταθλητής Ελλάδας εφήβων το 1940. Το 1949 στάλθηκε σε διασυμμαχικούς αγώνες στο διάπλου της Μάγχης, όπου κέρδισε το «παράσημο της Νίκης της Μάγχης» που του απονεμήθηκε από τον Βασιλιά Παύλο. Χωρίς εγκάρδιους εναγκαλισμούς και χειραψία. Ήταν μια τυπική βράβευση. Προφανώς και δεν τον ενδιέφερε να το κρατήσει. Στους υγρούς στίβους υπήρξε και προπονητής των τμημάτων κολύμβησης του ΠΑΟΚ (1956-1957).


              με το στρατιωτικό σάκο, το γνωστό «λουκάνικο» στη Μακρόνησο

Επιστρέφουμε στο ποδόσφαιρο, όπου με τα πολλά κατάφερε αφού διαμαρτυρήθηκε έντονα να σβήσει την τιμωρία του και τελικά να επιστρέψει στον Απόλλωνα Καλαμαριάς, (1951-1955). Όμως δεν ήταν τόσο απλή η επιστροφή του στον Απόλλωνα Καλαμαριάς. Το ζήτημα έφτασε στον Άρειο Πάγο. Υπάρχουν στο αρχείο δημοσιεύματα από εφημερίδες της εποχής με το ιστορικό και τις παρεμβάσεις Υπουργών. Ήταν αθλητής ερασιτέχνης, αγαπούσε την ομάδα του και την πόλη του. «Τιμούσε τη φανέλα του», όπως ο ίδιος έλεγε. Οι φίλαθλοι του Απόλλωνα αγαπούσαν τον «Καρβουνιάρη» επειδή γνώριζαν ότι πάντα έδινε το 100% για την ομάδα του. Στο δικό του δεδικασμένο στηρίχθηκε η υπόθεση επιστροφής του Κούδα στον ΠΑΟΚ. Στην Καλαμαριά συνέχισε όχι μόνο τη σπουδαία ποδοσφαιρική του παρουσία, αλλά και τα μαθήματα ζωής σε όσους ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο σαν εργαλείο στήριξης καθεστώτων.

Έρευνα & επιμέλεια αφιερώματος: Nάσος Μπράτσος

Υ.Γ. ευχαριστούμε τον γιό του Κώστα Λιάρου, Αλέκο και την εγγονή του Κατερίνα για την παροχή στοιχείων και αρχειακού υλικού