 |
| χιλιάδες διαδηλωτές επιβάλλουν ότι το Ράδιο Ρενασένσα παραμένει στους εργαζόμενους |
γράφει ο Γιώργος Πίττας, εφημερίδα "εργατική αλληλεγγύη"
http://www.ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=8222:i1078&Itemid=62 18/6/1975
“Το Radio Renascenca, (“Ράδιο Αναγέννηση”) είναι μια ιδιωτική εταιρία που κατέχει ένα ραδιοσταθμό, ένα τυπογραφείο, ένα δισκοπωλείο, δύο σινεμά, γραφεία και κτίρια και άλλη περιουσία. Στο σταθμό δουλεύουμε 60 εργαζόμενοι.
Η διοίκησή της λέει ότι θέλουμε να σιγήσει η φωνή της Εκκλησίας και να την εμποδίσουμε να φτάσει σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Εάν με αυτό εννοούν ότι θέλουμε να πάψουν οι φασιστικές φωνές, τότε έχουν δίκιο. Λέξεις όπως “αλήθεια”, “δικαιοσύνη”,” ελευθερία” χάνουν το νοήμά τους όταν βγαίνουν από το στόμα της διοίκησης του Ράδιο Αναγέννηση.
Δεν ξεχνάμε την εποχή που οι παπάδες διοικούσαν το σταθμό λογοκρίνοντας ακόμα και τα κείμενα του Βατικανού, ακόμα και την ίδια τη Βίβλο! Προτείνουμε, αν η διοίκηση θέλει να δείξει ότι νοιάζεται για την ελευθερία να υποστηρίξει το ελεύθερο πια Ράδιο Αναγέννηση που τώρα βρίσκεται στην υπηρεσία των εργαζομένων και υπό τον έλεγχο των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι του Ράδιο Αναγέννηση στη Λισσαβώνα, 6 Ιουνίου 1975”. To “Ράδιο Αναγέννηση” ήταν ο ραδιοφωνικός σταθμός της καθολικής εκκλησίας που συνέχισε την ακροδεξιά προπαγάνδα της χούντας ακόμα και μετά την πτώση του καθεστώτος. Μια σειρά από αψιμαχίες ανάμεσα στους εργάτες και την διεύθυνση, κυρίως εξ αίτιας απολύσεων οδηγεί στις 19 του Φλεβάρη του 1975 σε γενική απεργία σε όλα τα παραρτήματα του ραδιοσταθμού.
Οταν ξεσπάει το πραξικόπημα στις 11 του Μάρτη οι εργαζόμενοι επαναλειτουργούν τον σταθμό στην υπηρεσία των επαναστατημένων. Μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος, η κυβέρνηση διορίζει μια μικτή επιτροπή για να διευθύνει τον ραδιοσταθμό με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων. Αυτό δεν ικανοποιεί τους εργαζόμενους που στις 27 Μάη καταλαμβάνουν τον σταθμό. Ομως στις 17 του Ιούνη η κυβέρνηση ανακοινώνει πως ο ραδιοσταθμός πρέπει να γυρίσει στα χεριά της εκκλησίας!
Οταν στις 18 Ιούνη το ΚΕΔ (Κίνημα Ενόπλων Δυνάμεων) στέλνει ένα σώμα ασφαλείας προκειμένου να υλοποιηθεί η απόφαση, αυτό βρίσκεται αντιμέτωπο με 100.000 διαδηλωτές που κάνουν καθαρό ότι το Ράδιο Αναγέννηση θα γύρναγε στην εκκλησία πάνω στα νεκρά τους σώματα (ενώ 400 περίπου αντιδιαδηλωτές έψαχναν να κρυφτούν). Οι φαντάροι φυσικά αρνούνται να συγκρουστούν. Τότε το ανώτατο επαναστατικό συμβούλιο του ΚΕΔ ακυρώνει την απόφαση.
Οι εργαζόμενοι, πολλοί από αυτούς στρατευμένοι στην Επαναστατική Αριστερά αναλαμβάνουν τον πλήρη έλεγχο του σταθμού και το πρόγραμμα βγαίνει από γενική συνέλευση. Ανακοινώνονται τακτικά πληροφορίες από τους αγώνες που γίνονται σε όλο τον κόσμο, γίνεται πλατιά ενημέρωση για τους αγώνες που γίνονται στα εργοστάσια, τις γειτονιές.
Ο σταθμός μεταδίδει “την καλύτερη ροκ της Λισσαβώνας” ενώ έχει και μια ώρα την ημέρα στα ισπανικά που μεταδίδεται στην ακόμα κάτω από τη φασιστική δικτατορία Ισπανία. Εφημερίδες Εξίσου σημαντικοί ήταν οι αγώνες των εργαζόμενων στις εφημερίδες.
Η κατάληψη, η απεργία και η έκδοση απεργιακού φύλλου των εργαζομένων στην εφημερίδα Zουρνάλ Ντου Κομέρσιου, που ξεκινάει λίγους μήνες μετά την ανατροπή της χούντας το 1974, κερδίζει την ενεργή υποστήριξη όλης της εργατικής τάξης. Το παράδειγμά τους ακολουθούν στις αρχές του 1975 οι εργαζόμενοι της εφημερίδα Ρεπούμπλικα που βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο του Σοσιαλιστικού Κόμματος με αιχμές το ζήτημα των απολύσεων αλλά και το ζήτημα της λογοκρισίας.
Η επιτροπή των εργαζομένων απαιτεί ότι "Η εφημερίδα δεν θα είναι κομματική, από την άποψη ότι δεν θα αντικατοπτρίζει την κυριαρχία κανενός κόμματος στις στήλες της. Ολα τα προοδευτικά κόμματα θα πρέπει να έχουν ίση μεταχείριση και η ειδησεογραφική τους κάλυψη θα γίνεται μονό με βάση την σημασία των γεγονότων που αφορούν στο κάθε κόμμα".
Δύο εργαζόμενοι του Ράδιο Αναγέννηση σε μια συνέντευξή τους την 1η Νοεμβρίου 1975 περιγράφουν την αυταπάρνηση με την οποία αντιμετώπιζαν το ζήτημα του αγώνα: “Η ανάγκη να έχουμε ολοήμερο πρόγραμμα (πριν την επανάσταση ο σταθμός εξέπεμπε μόνο 6ώρες) έχει σημάνει τετραπλασιασμό του φόρτου εργασίας.
Αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε. Η κατάσταση αλλάζει εδώ τόσο γρήγορα που κάθε ώρα στην Πορτογαλία είναι σαν μια μέρα. Από τότε που ανατράπηκε η χούντα νοιώθουμε σαν να έχουν περάσει 30 χρόνια... Δεν υπάρχει ένα κόμμα για να οδηγήσει την επανάσταση στη νίκη. Κατά τη γνώμη μας, τα κόμματα ασχολούνται περισσότερο με τη δική τους εξουσία, παρά με τις ανάγκες των εργατών”.
Τον ίδιο μήνα οι αναμεταδότες του Ράδιο Αναγέννηση ανατινάζονται “μυστηριωδώς” και ο σταθμός κλείνει για να ξαναγυρίσει τον Δεκέμβρη πίσω στην εκκλησία. Την ίδια χρονιά, εθνικοποιούνται -και για μια σχεδόν δεκαπενταετία παραμένουν δημόσια- όλα τα ραδιόφωνα, οι τηλεοπτικοί σταθμοί και οι εφημερίδες της χώρας (εκτός της εκκλησίας). Ομως οι συνελεύσεις, ο εργατικός έλεγχος θα δώσουν σιγά σιγά τη θέση τους στην αυταπάτη ότι -όπως και στην Ελλάδα ο Παπανδρέου- την αλλαγή θα φέρει ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Σοάρες. Τα αποτελέσματα γνωστά.
“Σαν σήμερα”
Από το ποιόν του ανθρώπου μπορούμε να εικάσουμε ότι ο Σίμος Κεδίκογλου μάλλον δεν πρέπει να έχει παρακολουθήσει ποτέ στη ζωή του την εκπομπή “Σαν Σήμερα” της ΕΡΤ. Αν το έκανε, θα είχε κάποιες πιθανότητες να διδαχθεί κάτι. Το ίδιο βράδυ, που ο ίδιος ή κάποιο από τα τσιράκια του προετοίμαζε τον “βαρυσήμαντο λόγο” που θα εκφωνούσε την επόμενη μέρα, έκλειναν 39 χρόνια από το σβήσιμο μιας οθόνης σε μια άλλη τηλεόραση: Η εθνική επέτειος της 10η Ιουνίου στην Πορτογαλία το 1974 γιορτάζεται μέσα στον ενθουσιασμό της Επανάστασης των Γαρυφάλλων που έχει ξεσπάσει λίγες βδομάδες πριν.
Χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν φορώντας κόκκινα γαρύφαλλα στο πλευρό των εξεγερμένων στρατιωτών. Στα πλαίσια του εορτασμού, το κανάλι RTP καλύπτει ζωντανά ένα ολοήμερο χάπενινγκ που οργανώνεται στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης. 48 ζωγράφοι, ένας για κάθε ένα χρόνο δικτατορίας, συνεισφέρουν σε ένα συλλογικό έργο.
Ομάδες μουσικών και πολιτιστικές ομάδες εναλλάσσονται παρουσιάζοντας δρώμενα που πολλές φορές δεν είναι αμιγώς καλλιτεχνικά: Κάποια στιγμή μέλη του ΚΚ εισβάλλουν στα πλάνα φωνάζοντας το όνομα του κόμματoς “PCP-PCP”. Μια άλλη πολιτιστική ομάδα εμφανίζεται κουβαλώντας το “φέρετρο του φασισμού” και το πετάει στο ποτάμι. Λίγη ώρα μετά, αφού η θεατρική ομάδα “Κομμούνα” συνδέει ανοιχτά την Καθολική Εκκλησία με τους φασίστες, οι τηλεθεατές βρίσκονται ξαφνικά να παρακολουθούν... μια αμερικάνικη ταινία! Λίγο αργότερα, στις νυχτερινές ειδήσεις, βγαίνει η εξής ανακοίνωση: “Αξιότιμοι τηλεθεατές, το πρόγραμμα που αναμεταδίδαμε σε απευθείας μετάδοση λογοκρίθηκε από ανώτατες πηγές.
Oι εργαζόμενοι στην τηλεόραση, που σε καμιά περίπτωση δεν είναι προβοκάτορες, δεν πρόκειται να συμφωνήσουν σε μια τέτοια απόφαση. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας ξαναρχίζουμε συμβολικά τη ζωντανή μετάδοση των εκδηλώσεων...” Αμέσως μετά οι εργαζόμενοι στην τηλεόραση κατέλαβαν το σταθμό. Σε μια μαζική γενική συνέλευση αποφάσισαν ότι θα μείνουν πιστοί στην αποστολή τους να ενημερώνουν την κοινή γνώμη στο πνεύμα του επαναστατικού προγράμματος. “Oι βδομάδες και οι μήνες που ακολούθησαν την 25 του Απρίλη του 1974 απέδειξαν περίτρανα ποσό λάθος κάνουν εκείνοι που βλέπουν ένα σινικό τείχος ανάμεσα στους επί μέρους αγώνες για οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τον πολιτικό αγώνα για επανάσταση και πόσο σωστά ήταν τα λόγια της Ρόζας Λούξεμπουργκ όταν έλεγε ότι στην επαναστατική περίοδο ο οικονομικός αγώνας εξελίσσεται σε πολιτικό αγώνα και αντίστροφα”.
Τόνι Κλίφ,
“Η Πορτογαλία στο Σταυροδρόμι της Επανάστασης” Εργατικές επιτροπές Τα ξημερώματα της 25ης Απρίλη το «Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων» (ΚΕΔ) με τη συμμετοχή αριστερών αξιωματικών και στρατιωτών στην Πορτογαλία ανέτρεψε μια φασιστική δικτατορία που κράτησε 48 χρόνια. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν το 1974-75 (με τη συμμετοχή και της Αριστεράς), προσπαθούσαν να κρατήσουν τις ισορροπίες με το παλιό καθεστώς σε μια κατεύθυνση “ομαλής μετάβασης”. Ομως για τους εργάτες, τους ανθρώπους στις γειτονιές, τους αγρότες, τους φοιτητές, τους φαντάρους, η ανατροπή της δικτατορίας ήταν το σινιάλο για τον ξεσηκωμό.
Τα δύο περίπου χρόνια που κράτησε αυτός ο ξεσηκωμός σημαδεύτηκαν από εκατοντάδες καταλήψεις εργοστασίων, την προσπάθεια της εργατικής τάξης να επιβάλει εργατικό έλεγχο στα εργοστάσια, στη δημόσια ζωή και να συντρίψει τον κρατικό μηχανισμό της χούντας. Συγκροτήθηκαν περισσότερες από πέντε χιλιάδες εργατικές επιτροπές -οι Comissoes de Trabalhadores που οργανώθηκαν με μαζικές συνελεύσεις “plenarios” στους χώρους δουλειάς.
Δύο πραξικοπήματα επιχείρησε η φοβισμένη άρχουσα τάξη μέσα σε αυτό το διάστημα – τον Σεπτέμβρη του 1974 και το Μάρτη του 1975 - αλλά και τα δύο απέτυχαν καθώς βρήκαν απέναντί τους την ενωμένη δύναμη της οργανωμένης εργατικής τάξης και των φαντάρων.
Η Επανάσταση των Γαρυφάλλων, παρά το γεγονός ότι επέφερε τεράστιες αλλαγές, δεν κατάφερε να ανατρέψει τον καπιταλισμό. Ομως εξακολουθεί να μας τροφοδοτεί με εμπειρίες και επιχειρήματα για τις μάχες του σήμερα.
