 |
| οδός Πανιωνίου στην προσφυγομάνα Καισαριανή |
Με ευχάριστα αλλά και περίεργα συναισθήματα άκουσα την πρόταση για συμμετοχή στη σημερινή εκδήλωση, που με πήγε πολλά χρόνια πίσω. Ήταν το 1979 και 15χρονος μαθητής τότε, μαζί με ένα φίλο και συμμαθητή, πηγαίναμε στα γήπεδα να δούμε διάφορες ομάδες για να πλουτίσουμε τις ποδοσφαιρικές μας παραστάσεις. Επιλέξαμε να δούμε για πρώτη φορά στη ζωή μας να δούμε δια ζώσης τελικό κυπέλλου Ελλάδος και βρεθήκαμε στο Καραϊσκάκη. Υπερασπίζοντας πάντα τους ποδοσφαιρικούς Δαυίδ, ενάντια στους Γολιάθ, επιλέξαμε να καθίσουμε στην θύρα 6 μαζί με τους οπαδούς του Πανιωνίου και έτσι ζήσαμε το μαγικό 3-1 επί της ΑΕΚ. Οπότε η πρόταση για την εκδήλωση μου θύμισε την εμπειρία που είχα βλέποντας για πρώτη φορά τον Πανιώνιο στο γήπεδο.
Επίσης η συστηματική επιλογή του ΚΚΕ και της ΚΝΕ να αναδεικνύουν μέσα από την προσέγγιση της ιστορίας αθλητικών συλλόγων στιγμές που δείχνουν και τη λαϊκή διάσταση του αθλητισμού και τη συμμετοχή του σε δράσεις με κοινωνικό πρόσημο, είναι άξια συγχαρητηρίων και αποτελεί αντίβαρο στις προσπάθειες του κεφαλαίου που εμπορευματοποιεί τον αθλητισμό, θέλει τους πολίτες καταναλωτές και όχι πρωταγωνιστές και χρησιμοποιεί τα σπορ ακόμα και για να ξεπλύνει ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τις παρεμβάσεις τόσο για να καταπνίξει διαμαρτυρίες εντός των γηπέδων, ενάντια στο ρατσισμό λίγα χρόνια πιο πριν και καταδίκης της σφαγής στη Γάζα, στις μέρες μας.
Χαρακτηριστικό της αίγλης του Πανιωνίου σε όλες της εποχές της ύπαρξής του είναι η ονοματοδοσία ομάδων άλλες στη μεσοπολεμική περίοδο και άλλες στη μεταπολεμική, που για να κρατήσουν τη σύνδεση και τις αναφορές με τη μικρασιατική προέλευση, επιλέγουν το όνομα του Πανιωνίου.
Ενδεικτικά μερικές από αυτές: Πανιώνιος Αγυάς στην Πάτρα, Κερατσινίου, Νέας Χαλκηδόνας, Νέας Φιλαδέλφειας, Καισαριανής, Λέρου, Νέας Ιωνίας Βόλου, Καλαμάτας, Χίου, Πανιώνιος Νέας Ξεριάς ΚΑΒΑΛΑ, Πανιώνιος Καλαμάτας, Πανιώνιος Νέα Σμύρνης Λάρισας.
Ας πάμε όμως στο θέμα που θα θίξω…..
ΟΙ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ ΤΟ 1951,1953,1954
Στα αξιοσημείωτα της ιστορίας του Πανιωνίου, είναι οι περιοδείες που έκανε στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Κύπρο στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1950, σε περιοχές που σήμερα έχουν βρεθεί σε εμπόλεμες καταστάσεις και στο στόχαστρο ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που επιχειρούν να αλλάξουν τον παγκόσμιο χάρτη.
Ειδικά στη Μέση Ανατολή, όπου τότε το ελληνικό στοιχείο ήταν ευάριθμο και ο Πανιώνιος αποτέλεσε αθλητικό πρεσβευτή της χώρας μας στις χώρες που πραγματοποίησε επισκέψεις.
Όμως και εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του 1950 που πήγε ο Πανιώνιος σε περιοδείες στην Αιθιοπία, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Λίβανο, την Αίγυπτο, την Κύπρο, το θέμα της ειρήνης δεν ήταν δεδομένο.
Είχε προηγηθεί ο Β Παγκόσμιος πόλεμος όπου οι περιοχές αυτές ήταν θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων (θυμηθείτε τη μάχη της ερήμου που σήμανε την ήττα του Ρόμελ), αντιαποικιοκρατικού αγώνα, οι Αιθίοπες έδιωξαν τους Ιταλούς δυνάστες από τη χώρα τους, οι Κύπριοι αντιμετώπιζαν κάθε είδους δεινά από τους Εγγλέζους ιμπεριαλιστές.
Ήταν περιοχές εγκατάστασης προσφύγων πολέμου από την Ευρώπη και βεβαίως από τη χώρα μας (περίπου 30.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν στα προσφυγικά στρατόπεδα της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Κύπρου) και περιοχές αλληλεγγύης γηγενών και προσφύγων με αναρίθμητες μαρτυρίες όσων τα έζησαν.
Εκεί πήγε ο Πανιώνιος πρεσβευτής ειρήνης και φιλίας, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα κάθε λαού να κάνει κουμάντο στη χώρα του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η περιοδεία του στην Αιθιοπία έγινε με αφορμή του εορτασμού της ημέρας της ανεξαρτησίας της χώρας και το διώξιμο των στρατευμάτων της φασιστικής Ιταλίας. Και μάλιστα στη συμπλήρωση της δεκαετίας από αυτό. Συνεπώς η συμμετοχή των κυανέρυθρων σε τέτοιες επίσημες κρατικές εκδηλώσεις, δεν μπορούσε παρά να είναι συνειδητή. Ελλάδα και Αιθιοπία δέχτηκαν περίπου την ίδια περίοδο την εισβολή των στρατευμάτων της φασιστικής Ιταλίας και τελικά κατάφεραν να νικήσουν, η Αιθιοπία το 1941, η Ελλάδα στον πόλεμο του 1940, αλλά ελέω της ναζιστικής εισβολής είχε στο σβέρκο της τους Ιταλούς έως το 1943 που συνθηκολόγησαν.
1951 Αιθιοπία
Μεγάλες στιγμές έζησε ο Πανιώνιος στο ταξίδι του στην Αιθιοπία το 1951 (την επισκέφτηκε και το 1954), χώρα με πολυάριθμη ελληνική παροικία, που τον υποδέχτηκε με ενθουσιασμό. Άλλωστε τα προσφυγικά γονίδια της ομάδας που γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, «ταίριαξαν» με αυτά των Ελλήνων μεταναστών και προσφύγων που από διάφορες ιστορικές περιόδους, βρέθηκαν στην αφρικανική χώρα.
Να συμπληρώσουμε ότι τα φιλικά αισθήματα του Χαϊλέ Σελασιέ, που ζήτησε να φιλοξενηθούν στη χώρα του Έλληνες πρόσφυγες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, βοήθησαν στην προσέγγιση των δύο χωρών. Τους εγκατέστησε μάλιστα στην αριστοκρατική συνοικία που είχαν οι Ιταλοί, πριν τους διώξουν οι Αιθίοπες, την λεγόμενη Casa Popolare.
Πηγή φωτο: robbieshilliam, προσφυγόπουλα από την Ελλάδα στην Αβησσυνία (Αιθιοπία), στο Β' Παγκόσμιο πόλεμο, χορεύουν την τράτα
Σε αντάλλαγμα οι Έλληνες μάθαιναν τις τέχνες και τα επαγγέλματα που εξασκούσαν πριν την προσφυγιά στον τοπικό πληθυσμό, που ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά απαίδευτος. Πριν επιστρέψουν στην Ελλάδα οι Έλληνες πρόσφυγες, δόθηκε δεξίωση στο παλάτι προς τιμή τους και τους δόθηκαν δώρα, κυρίως σακιά με καφέ και ρύζι, που χρησιμοποίησαν για ανταλλαγή βασικών αγαθών διατροφής γυρνώντας στην Ελλάδα.
Πρωταθλήτρια Αθηνών η ομάδα του Πανιωνίου, καθώς ακόμα δεν είχε θεσπισθεί η Α’ Εθνική κατηγορία, έκανε το ταξίδι στην Αιθιοπία για να δώσει σειρά ποδοσφαιρικών αγώνων.
Η υποδοχή του Πανιωνίου από τον ελληνισμό της Αιθιοπίας ήταν συγκινητική καθώς είχαν συγκεντρωθεί αρκετοί, επίσημοι και «ανεπίσημοι», τους υποδέχτηκαν θερμά και δύο παιδάκια τους πρόσφεραν ανθοδέσμες.
Η πρώτη προπόνηση επί αιθιοπικού εδάφους σε ξερό γήπεδο, γίνεται στις 4 Μαΐου με αρκετούς Αιθίοπες να την παρακολουθούν για να δουν από κοντά τις δυνατότητες των Ελλήνων ποδοσφαιριστών.
14-11-1949 αθλ.ηχώ
7-11-1949 αθλ.ηχώ
Το Σάββατο 5 Μαΐου, ημέρα γιορτής για τη χώρα – επάνοδος του Χαϊλέ Σελασιέ στο θρόνο, μετά την εκδίωξη των Ιταλών αποικιοκρατών - ο Πανιώνιος παίρνει μέρος στις επίσημες εκδηλώσεις με κατάθεση στεφάνου στο μνημείο της Ειρήνης, κάτω από ζωηρές επιδοκιμασίες.
Είναι σημείο που στην ιστορία του Πανιωνίου, αποτελεί τιμή και στολίδι για τον ελληνικό αθλητισμό, την ίδια ώρα που στην Ελλάδα, ο αθλητισμός χρησιμοποιούνταν με εμφυλιοπολεμική λογική από το καθεστώς για να δίνει αγώνες ενίσχυσης υπέρ των «συμμοριόπληκτων» και για να παίζει (μπάσκετ τις πιο πολλές φορές) με ομάδες από τα αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ για σύσφιξη των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ.
12-11-1950 αθλ.ηχώ
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, για να γυρίσουμε στην 5η Μαΐου 1951, παρουσία χιλιάδων θεατών ο Πανιώνιος καλείται να αντιμετωπίσει μικτή Ευρωπαίων παικτών με πέντε Έλληνες της Αιθιοπίας, πέντε Αρμένιους και ένα Γάλλο.
...φωτο ο Πανιώνιος το 1951 στην Αιθιοπία...
Οι κυανέρυθροι κερδίζουν με 10-0 διότι «Η ομάς των Ευρωπαίων της Αντίς Αμπέμπα στερείται τελείως τεχνικής, αλλά οι παίκται της έχουν μεγάλην αντοχήν και ταχύτητα». Το σκορ θα μπορούσε να είναι ακόμα μεγαλύτερο, αλλά στο γήπεδο ήταν Ικαριώτης στην καταγωγή, τερματοφύλακας ο Δαφνομήλης Κουτσουφλάκης, με την εφημερίδα να σημειώνει: «Από τους Ευρωπαίους άριστος είναι ο 16ετής τερματοφύλαξ Έλλην». Ήταν γιός κομμουνιστή πρόσφυγα πολέμου από την Ικαρία, γνωστού με το παρατσούκλι «Κάπελας» και ο νεαρός τερματοφύλακας κάποτε επέστρεψε στην Ελλάδα και έγινε γιατρός στo Τζάνειο και στο ΚΑΤ.
δεύτερος καθισμένος από αριστερά και ένοπλος ο Ιωάννης Κουτσουφλάκης - Κάπελας στην επανάσταση της Ικαρίας ενάντια στους Τούρκους το 1912
Επόμενος αγώνας παρουσία 10.000 θεατών με αντίπαλο την μικτή των αιθιοπικών ενόπλων δυνάμεων. Νικητές οι κυανέρυθροι με 8-0. Και ο στοιχηματισμός που είχε συνεπάρει την τοπική κοινωνία από τον πρώτο αγώνα, επίσης συνεχίζεται.
Ο αγώνας έγινε στις 6/5/1951 στο Αυτοκρατορικό Στάδιο Αντίς Αμπέμπα και τα τέρματα πέτυχαν: Νεστορίδης, Πονηράκης τέσσερα γκολ, Τσολιάς τρία γκολ.
Ακολουθεί αγώνας με τη μικτή της Αντίς Αμπέμπα στις 13/5/1951 στο Αυτοκρατορικό Στάδιο Αντίς Αμπέμπα. Ο τοπικός τύπος εγκωμιάζει τον Πανιώνιο σαν ομάδα διεθνούς κλάσης. Σκόρερς οι Σκορδίλης , Ν. Ζαρκάδης, Πονηράκης, Στάικος.
Στα σχέδια είναι να γίνει αγώνας στις 20 Μαΐου με την εθνική Αιθιοπίας και η Αθλητική Ηχώ αναφέρει ότι Έλληνες που βρίσκονται στα βάθη της ζούγκλας, τηλεγραφούν για να εξασφαλίσουν δωμάτια σε ξενοδοχεία και εισιτήρια για τον αγώνα.
Ακολούθησε ο αγώνας με την ομάδα της Εθνικής Αιθιοπίας. Προηγήθηκε ο Πανιώνιος με 2 τέρματα, του Νίκου Ζαρκάδη και λίγο πριν λήξη του αγώνα, η Αιθιοπία με τον Κεμπέντε, μείωσε το σκορ σε 2-1. Μετά την λήξη του αγώνα, ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας, Χαϊλέ Σελάσιε, απένειμε το κύπελλο στον αρχηγό της νικήτριας ομάδας, Βασίλη Στάικο.
Αρχηγός της Εθνικής Αιθιοπίας ήταν ένας θρύλος του αιθιοπικού ποδοσφαίρου, ο Ιτνεγκάτσεου Τεσσέμα. Ήταν προπονητής της, όταν η Αιθιοπία κέρδισε για πρώτη και μοναδική φορά, το Africa Cup (1962). Αργότερα διατέλεσε και Υπουργός Αθλητισμού.
Επίσης δόθηκε δεξίωση με οικοδεσπότη τον Ολυμπιακό Αντίς Αμπέμπα, ομάδα που είχε συγκροτηθεί από το ελληνικό στοιχείο της χώρας, παρουσία των αιθιοπικών αρχών και πολλών Ελλήνων παροίκων στους οποίους η αποστολή του Πανιώνιου πούλησε λαχνούς για κλήρωση δώρων, που έφεραν από την Ελλάδα και τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν και ήταν αρκετά ενίσχυσαν το ταμείο του Ολυμπιακού Αντίς Αμπέμπα.
Εδώ έχουμε τον Πανιώνιο της αθλητικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής προσφοράς, να «σκοράρει» και εκτός γηπέδου.
Να πούμε ότι ο Ολυμπιακός Αντίς Αμπέμπα είχε και μπάσκετ στο οποίο είχε παίξει ο μετέπειτα διεθνής καλαθοσφαιριστής Βασίλης Γκούμας.
O Πανιώνιος έφυγε από την Αιθιοπία, αλλά όχι από την αφρικανική ήπειρο, αφού συνέχισε την περιοδεία του δίνοντας αγώνες στην Αίγυπτο και στην Κύπρο.
...φωτο ο Πανιώνιος το 1951 στη Λεμεσσό...
1951 ΚΥΠΡΟΣ -ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Η Αίγυπτος ήταν χώρα με μεγάλη ελληνική παροικία και αθλητικούς συλλόγους.
«Πρεσβευτής» μέσω του αθλητισμού, ο σύλλογος έδωσε χαρά στους ομογενείς, πλούτισε τις αγωνιστικές του παραστάσεις, ικανοποίησε τους φιλάθλους των συγκεκριμένων χωρών με το άρτιο παιχνίδι του, ανανέωσε τους δεσμούς με τους Κυπρίους και είχε έναν άκρως θετικό απολογισμό, όχι μόνο στο αθλητικό πεδίο, αλλά ευρύτερα.
Στις 25-5-1951 στο Κάιρο ο Πανιώνιος επρόκειτο να αντιμετωπίσει τη μικτή ομάδα Φαρούκ και Τροχιοδρομικών. Αλλάζει όμως το πλάνο και η μικτή τελικά συγκροτήθηκε από τα σωματεία Άρσεναλ, Νασιονάλ και Τροχιοδρομικούς. Στη μικτή αγωνίζονταν και διεθνείς παίκτες, συνεπώς δεν ήταν αμελητέο μέγεθος. Ημίχρονο 2-1 μπροστά ο Πανιώνιος και τελικό αποτέλεσμα 2-2.
Υπήρξε γκρίνια για τη διαιτησία που ακύρωσε τρίτο τέρμα του Πανιωνίου.
Ακολούθως ο Πανιώνιος σε αγώνα που έδωσε στην Αλεξάνδρεια, κέρδισε με 4-3 τη μικτή ομάδα που συγκρότησαν η Α.Ε.Ε. Αλεξάνδρειας με την Ρεκρέισιον και ο αγώνας έγινε στις 27-5-1951 στο γήπεδο της Ρεκρέισιον. Οι παίκτες της μικτής ομάδας φορούσαν μαύρα περιβραχιόνια για το θάνατο του προέδρου της ΑΕΕΑ Αχιλλέα Κουταρέλλη (στην κηδεία του έδωσε το παρόν και η αποστολή του Πανιωνίου) και κρατήθηκε και ενός λεπτού σιγή.
Στις όμορφες εικόνες η παρουσία των ομογενών και ο ενθουσιασμός τους προς την ελληνική ομάδα. Εντυπωσιακή η αναφορά για παρουσία 30.000 θεατών στο γήπεδο, με την επισήμανση ότι οι περισσότεροι ήταν ομογενείς.
ΦΩΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
29-5-1951 εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
9-6-1951 εφημ.ΕΜΠΡΟΣ
Στην Κύπρο ο Πανιώνιος αγωνίστηκε στις 2-6-1951 εναντίον του Πεζοπορικού στη Λάρνακα με τελικό αποτέλεσμα 3-3. Στην ανάλυση του αγώνα αποδίδεται στην κούραση της πολυήμερης περιοδείας η πτώση της απόδοσης της κυανέρυθρης ομάδας.
Στη Λευκωσία στις 4 Ιουνίου 1951, ο Πανιώνιος αντιμετώπισε την ομάδα της Τουρκικής Λέσχης με τελικό αποτέλεσμα 7-1 και ημίχρονο 4-1, σε έναν αγώνα όπου οι Τούρκοι για να περιορίσουν την έκταση του σκορ έπαιξαν δυνατό και σκληρό παιχνίδι. Στην ανταπόκριση αναφέρεται η μαζική παρουσία θεατών στο γήπεδο και από Ελληνοκυπρίους και από Τουρκοκυπρίους, παρά τη βροχή και το υψηλό τίμημα του εισιτηρίου.
.jpg)
Κρατάμε ότι ο Πανιώνιος έπαιξε με Τουρκοκύπριους (άλλοι έπαιζαν μέσα σε ελληνοκυπριακά σωματεία και άλλοι σε τουρκοκυπριακές ομάδες με πιο γνωστή την Τσετίν Καγιά και με συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων έως το 1955 στα πρωταθλήματα της Κυπριακής Ομοσπονδίας ποδοσφαίρου) , με τους οποίους αρκετοί Ελληνοκύπριοι επιχειρούσαν να βρουν κοινό βηματισμό μέσα και κυρίως έξω από τα γήπεδα, Eνδεικτικό της περιόδου είναι ότι εκείνα τα χρόνια Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργάτες οργάνωναν από κοινού της εκδηλώσεις της Εργατικής Πρωτομαγιάς, με τελευταίο κοινό γιορτασμό το 1958, διότι μετά κλιμακώθηκαν οι διχαστικές παρεμβάσεις και οι δολοφονίες, με πιο δραματικό γεγονός μερικά χρόνια μετά, το 1965,την ταυτόχρονη δολοφονία του Τ/Κ δημοσιογράφου Ντερβίς Καβάζογλου και του Ε/Κ Κώστα Μισιαούλη, από την τουρκοκυπριακή φασιστική οργάνωση ΤΜΤ.
Ο Πανιώνιος στην Κύπρο δεν πήγε ως πρεσβευτής μίσους, αλλά ως πρεσβευτής του αθλητισμού που ενώνει.
Ακολούθως στις 7-6-1951 ο Πανιώνιος παίζει στη Λεμεσό με την Αθλητική Ένωση Λεμεσού την κερδίζει με 3-0 και του απονέμεται έπαθλο από τον Μητροπολίτη Κιτίου, μέσα σε πανηγυρικό κλίμα.
Επίσης ο Πανιώνιος κέρδισε με 4-1 την Ανόρθωση στις 9-6-1951 και στις 10-6-1951 με 2-0 το ΑΠΟΕΛ.
Όταν επέστρεψε ο Πανιώνιος στην Ελλάδα, μάλλον πρέπει να έβαλαν κιλά οι παίκτες του, αφού οι τιμητικές δεξιώσεις διαδέχονταν η μία την άλλη.
1953 ΛΙΒΑΝΟΣ ΚΑΙ ΣΥΡΙΑ
Στις 7 Μαΐου 1953 ο Πανιώνιος αναχωρεί για τη Δαμασκό και θα αντιμετωπίσει την ισχυρή μικτή ομάδα του στρατού. Ακολούθως θα μεταβεί στο Λίβανο, όπου θα δώσει και εκεί φιλικούς αγώνες.
Ως προς τη Βηρυτό αναφέρεται ότι θα αντιμετωπίσει τη Ρασίγκ και τη Χο-Μεν-Μεν (ομάδα που κυριαρχούσε το Αρμένικο στοιχείο), αλλά και ότι μετά το Λίβανο θα πάει για αγώνες στην Κύπρο.
Στον αγώνα με τη μικτή ενόπλων που έγινε στις 8-5-1953 το αποτέλεσμα ήρθε ισόπαλο 3-3 και διεξήχθη στο Εθνικό Στάδιο της Δαμασκού, το οποίο είχε φυσικό χόρτο, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πατριάρχη, τοπικών αρχών και χιλιάδων θεατών. Εκτός από την ανταλλαγή αναμνηστικών λαβάρων, οι Έλληνες δώρισαν στους παίκτες της αντίπαλης ομάδας κούκλες «τσολιαδάκια».
Στις 14 Μαΐου σε αγώνα ρεβάνς με τη μικτή ενόπλων που αναφέρεται με τον τίτλο «αντιπροσωπευτική ομάδα Συριακής Αστυνομίας». Ο Πανιώνιος κερδίζει με 2-1.
Στις 10-5-1953 ο Πανιώνιος κερδίζει στη Βηρυτό την Χο-Μεν-Μεν με 6-2 σε ένα κατάμεστο γήπεδο. Το γήπεδο είχε δύο εξέδρες με στέγαστρο, υπήρχε παρουσία Ελλήνων θεατών, κυρίως φοιτητών από τις ελληνικές παροικίες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, ενώ η αντίπαλη ομάδα που όπως προαναφέραμε, απαρτίζονταν κυρίως από το αρμένικο στοιχείο του Λιβάνου, ήταν πρώτη στη βαθμολογία στο πρωτάθλημα της χώρας.
Μετά τον αγώνα η ελληνική αποστολή έγινε αντικείμενο θερμών εκδηλώσεων από τους φιλάθλους ενώ οι τοπικές αρχές παρέθεσαν δεξίωση.
Υπήρξε και δεύτερος αγώνας με την ίδια ομάδα, όπου ο Πανιώνιος κέρδισε με 4-2 στις 12 του μήνα.
Στη Συρία
Στη χώρα όπου τα τελευταία χρόνια γίνεται λουτρό αίματος από ισλαμιστές, ξένες δυνάμεις και κάθε λογής συμφέροντα, ο Πανιώνιος πάει και εκεί ως πρεσβευτής ειρήνης και στις 17 Μάη 1953 κερδίζει με 2-1 στο Χαλέπι ισχυρή ομάδα, μικτή Αρμενίων, την Βασπουραγκάν.
Στις 21 Μαΐου στο Χαλέπι ο Πανιώνιος έρχεται ισόπαλος με 2-2 με τη μικτή ομάδα του Συριακού Στρατού, παρουσία χιλιάδων θεατών και με κακή διαιτησία σε βάρος του.
Επιστρέφοντας στο Λίβανο
Επίσης με δύο τέρματα του Νεστορίδη οι κυανέρυθροι κέρδισαν στις 31/5/1953 με 2-1 τη Ρασίγκ, στη Βηρυττό, παρουσία χιλιάδων θεατών που θαύμασαν τον Πανιώνιο.
Σε άλλο αγώνα στη Βηρυτό ο Πανιώνιος κέρδισε με 3-1 την ισχυρή ομάδα της Σάγκεσε.
Στην αποστολή εκτός των παικτών του Πανιωνίου συμμετείχε και ο Ταουξής (του Απόλλωνα Σμύρνης).
Ξανά στην Κύπρο
Στις 7 Ιουνίου 1953 στην Κύπρο ο Πανιώνιος κέρδισε με 5-2 τον Πεζοπορικό.
Στις 14 Ιουνίου 1953 ο Πανιώνιος επικράτησε με 4-0 της Παντουρκικής Ένωσης στη Λευκωσία.
Είχε αγωνιστεί και με την Ανόρθωση την οποία ενίσχυσαν οι παίκτες του ΑΠΟΕΛ Λαζαρίδης και Κάκος, με τον Πανιώνιο να κερδίζει με 4-3.
Μπήκαμε στον Ιούλιο του 1953 και ο απόηχος της επίσκεψης του Πανιωνίου στο Λίβανο, καλά κρατεί, καθώς η αθλητική εφημερίδα «Σπορ Μαγκαζίνο» του Λιβάνου, εκθειάζει την ελληνική ομάδα.
Μεταξύ άλλων ως προς το τεχνικό σκέλος αναφέρει: «Εφαρμόζουν πολύ καλά το σύστημα Μ με την προσθήκη του "τουρμπιγιόν" εις την επίθεσιν. Οι πάσσες τους έχουν μεγάλη ακρίβεια και το κοντρόλ είναι άριστον. Μετακινούνται με ταχύτητα και ευρίσκονται πάντα αμαρκάριστοι ώστε να είναι απειλητικοί εις τα σουτ. Μόνον ελάττωμα η σχετική αδυναμία των οπισθοφυλάκων».
Τόσο τις ημέρες που είχαν γίνει οι αγώνες, όσο και στους απολογισμούς που έγιναν σε δεύτερο χρόνο και με πιο ψύχραιμη ματιά, Λιβανέζοι και Έλληνες συμφωνούσαν ότι η διαιτησία ήταν συνήθως σε βάρος του Πανιωνίου, που αν αυτό δεν συνέβαινε θα έφερνε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.
επέμβαση του Δαφνομήλη Κουτσουφλάκη στον αγώνα με τον Πανιώνιο
1954 ΑΦΡΙΚΗ
Για 45 ημέρες πραγματοποίησε περιοδεία στην Αφρική το 1954 ο Πανιώνιος δίνοντας σειρά αγώνων σε Αιθιοπία, Αίγυπτο και Σουδάν και αξιοποιώντας την ευκαιρία και για τουριστική εξωγηπεδική περιοδεία, που στο γυρισμό της ομάδας, τροφοδότησε με περιγραφές και φωτογραφίες δημοσιεύματα για εξωτικά τοπία και περιπέτειες στη ζούγκλα.
Ευάριθμες οι ελληνικές παροικίες στις χώρες αυτές, υποδέχτηκαν τον Πανιώνιο με τον ενθουσιασμό που διακρίνει τους Έλληνες της διασποράς ειδικά όταν υποδέχονται τις «γέφυρες» με την πατρίδα.
Ο Πανιώνιος στην Αιθιοπία στις 23 Απριλίου 1954 αγωνίστηκε με αντίπαλους την ομάδα των Ιταλών της Αιθιοπίας. Ήδη οι Νεοσμυρνιώτες από την προηγούμενη επίσκεψή τους το 1951 είχαν τη φήμη καλής ομάδας, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν χιλιάδες θεατές στο γήπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν 4-3 υπέρ των κυανέρυθρων (ημίχρονο 2-1 υπέρ τους) και όπως επισημαίνει ο ανταποκριτής, οι Ιταλοί είχαν πολύ δυνατή ομάδα και έγινε ένα εξαιρετικό παιχνίδι.
Ακολούθησε στις 27-4-1954 αγώνας του Πανιωνίου με τη μικτή της Αντίς Αμπέμπα και την ελληνική ομάδα να κερδίζει με 1-0 με τέρμα του Νεστορίδη. Και στον αγώνα αυτό σημειώθηκε μαζική προσέλευση θεατών που χειροκρότησαν και τις δύο ομάδες.
Στο πρόγραμμα υπήρχαν άλλοι δύο αγώνες, ένας με την εθνική ομάδα της Αιθιοπίας και ένας με την ομάδα επιλέκτων του στρατού.
Εξωαγωνιστικά αξίζει να αναφερθεί η θερμή υποδοχή των Ελλήνων της Αιθιοπίας στην αποστολή του Πανιωνίου, που από το αεροδρόμιο είχαν οργανώσει συγκέντρωση υποδοχής.
Η μικτή ενόπλων της Αιθιοπίας έχασε από τον Πανιώνιο με 4-3 και στην ανταπόκριση δεν αναφέρεται ως ομάδα με ιδιαίτερες δυνατότητες, ενώ στην μικρή σε διαφορά τερμάτων ήττα, αναφέρεται και πάλι η πολύ καλή παρουσία του τερματοφύλακα Δαφνομήλη Κουτσουφλάκη που μπήκε ως αλλαγή στη θέση του Ιταλού Μανιέρο, στην ομάδα των ενόπλων της Αιθιοπίας.
Επίσης ο Πανιώνιος ηττήθηκε με 4-3 από την εθνική ομάδα της Αιθιοπίας (ημίχρονο 2-2) με τον ανταποκριτή να βάζει και θέμα κακής διαιτησίας. Στα τελετουργικά του αγώνα ο αυτοκράτορας Χαϊλέ Σελασιέ χαιρέτησε τους Έλληνες παίκτες έναν-έναν και τους έκανε απονομή τιμητικών μεταλλίων.
Επόμενος αγώνας και πάλι με την μικτή της Αντίς Αμπέμπα και τους Πανιώνιους να κερδίζουν με 1-0 αλλά η «στραβή» έγινε στις εξέδρες, με Ιταλούς της Αιθιοπίας, να βρίζουν και να ειρωνεύονται τους Έλληνες παίκτες. Γρήγορα «εξατμίστηκε» το παρατράγουδο αφού το βράδυ ο Ολυμπιακός Αντίς Αμπέμπα, η ομάδα της ελληνικής παροικίας δεξιώθηκε τους Πανιώνιους και ξεχάστηκαν οι κακές στιγμές με τους αυθάδεις Ιταλούς.
Νέος αγώνας με την εθνική ενόπλων Αιθιοπίας και τον Πανιώνιο να κερδίζει με 2-1, αλλά η είδηση είναι ότι αν και ποδοσφαιρική ομάδα οι Νεοσμυρνιώτες έπαιξαν και μπάσκετ εναντίον του Ολυμπιακού Αντίς Αμπέμπα και προς έκπληξη όλων κέρδισαν με 34-30.
Η περιοδεία ολοκληρώθηκε με αγώνα εναντίον της μικτής της πόλης Ντιριντάουα με τον Πανιώνιο να κερδίζει με 4-1. Στην πόλη λειτουργούσε ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι όπως και στην Αντίς Αμπέμπα και στη Ντιριντάουα, είχαν φιλοξενηθεί πολλοί Έλληνες πρόσφυγες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ειδικά από τη νησιωτική Ελλάδα.
Στην Αίγυπτο και το Σουδάν
Στην Αίγυπτο οι κυανέρυθροι είχαν κερδίσει τη μικτή ομάδα Γιούνιον Ρεκρέσιον και Αθλητικής Ένωσης Ελλήνων Αλεξάνδρειας με 3-1.
Επίσης ο Πανιώνιος είχε αγωνιστεί πριν ξεκινήσει ο κύκλος των παιχνιδιών με τους Αιθίοπες στο Σουδάν, όπου έχασε με 5-3 από τη «Μέριχ» κάτω από κλιματολογικές συνθήκες που είχαν εξουθενώσει τους Έλληνες παίκτες και στον άλλο αγώνα έφερε 3-3- με την «Χιλάλ».
Στα αξιοσημείωτα ότι εκτός γηπέδου σε γλέντι της εκεί ελληνικής κοινότητας, βρέθηκε στη χώρα για άλλους μη αθλητικούς λόγους, ο πρόεδρος του Απόλλωνα Σμύρνης και Μικρασιάτης πρόσφυγας Δημήτριος Μαρσέλλος που γλέντησε μαζί με τους Νεοσμυρνιώτες.
Ο Πανιώνιος αγωνίστηκε και στην πόλη Ασμάρα της Ερυθραίας, όπου κέρδισε τη μικτή της πόλης με 3-1. Το υψόμετρο ήταν 2.458 μέτρα και υπήρχε έλλειψη οξυγόνου που δυσκόλευε τους ασυνήθιστους σε αυτό Έλληνες. Όταν η ελληνική ομάδα παρατάχθηκε στο γήπεδο της προσφέρθηκαν δύο μεγάλες ανθοδέσμες και μετά οι Πανιώνιοι διασκορπίστηκαν στα τέσσερα σημεία του γηπέδου, μοιράζοντας στο κοινό τσολιαδάκια, μέσα σε αποθέωση από τον κόσμο.
Η περιοδεία μπορεί να έληξε μετά από 45 μέρες, όμως σίγουρα έμεινε στην ιστορία συμβάλλοντας τόσο στην τόνωση των διακρατικών σχέσεων εκείνη την εποχή, όσο και στη σφυρηλάτηση των δεσμών με τους Έλληνες της διασποράς, αλλά και στην ανταλλαγή αθλητικών εμπειριών μεταξύ των αγωνιζομένων.
«Πρεσβευτής» φιλίας για άλλη μία φορά ο αθλητισμός, με πρωταγωνιστή τον Πανιώνιο. Αναλογιστείτε σήμερα αν σε αυτές τις χώρες θα πήγαινε εύκολα αθλητική αποστολή φιλίας με τα γεωπολιτικά συμφέροντα που συγκρούονται.
