Mια σημαντική διημερίδα πρόκειται να διεξαχθεί στη Λιβαδειά στις 19 και 20 Μαρτίου 2016 και μας δίνει την αφορμή να παρουσιάσουμε τόσο τη συγκεκριμένη διοργάνωση, όσο και το συνολικό έργο των διοργανωτών της, που είναι η Ομάδα Μελέτης Σύγχρονης Ιστορίας νομού Βοιωτίας. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα που θέσαμε, προέκυψαν από συλλογική διαδικασία των μελών της ομάδας.
Ερ: Πότε ιδρύθηκε η Ομάδα μελέτης Σύγχρονης Ιστορίας και ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στην ίδρυσή της;
Απ: Η ομάδα ιδρύθηκε στα 2013 και οι λόγοι της ίδρυσής της ήταν η ενημέρωση των πολιτών του νομού για τη σύγχρονη ιστορία του, η πληροφόρησή τους για ευρύτερα ζητήματα ιστορίας που προσδιορίζουν τη σημερινή φυσιογνωμία των πολιτών αυτών, η ανάδειξη της ιστορίας αυτής μέσω της συλλογής συνεντεύξεων των πρωταγωνιστών της εποχής, η συγκέντρωση των υπαρχουσών γραπτών πηγών διάσπαρτων σε αρχειοθήκες στους όμορους νομούς, δεδομένου ότι η Βοιωτία είναι από τους ελάχιστούς νομούς που δεν διαθέτουν Γενικά Αρχεία του Κράτους.
Βαθύτερη επιδίωξή μας είναι αυτά τα υλικά να αξιοποιηθούν σε εργασίες φοιτητών ή τοπικών ιστορικών. Επιπλέον, στόχος της Ομάδας είναι να συλλέξει κάθε διαθέσιμο υλικό που συνδέεται με την ιστορία του νομού (φωτογραφίες, επιστολές, υλικά), προκειμένου να εκτεθούν αυτά σε κάποιον χώρο εν είδει ιστορικού μουσείου. Εκτός αυτών, μέσω του ιστολόγιου της ομάδας επιχειρείται να δοθεί ένα βήμα σε πολίτες και ιστοριοδίφες και να προβληθούν θέματα ιστορίας ευρύτερου ενδιαφέροντος που θα βελτιώσουν τη συνολική ιστοριογνωσία των ανθρώπων της περιοχής.
Ερ: Ποιες παρεμβάσεις – δραστηριότητες είχε μέχρι σήμερα και πώς λειτουργεί;
Απ: Η ομάδα λειτουργεί σε συντροφική βάση, χωρίς ιεραρχήσεις, με πλήρη συμφωνία των μελών της και αφού προηγηθεί εξαντλητική συζήτηση. Επιλέγονται κάποια ιστορικά υλικά και πρωτοβουλιακά αναλαμβάνει ένα ή δύο μέλη της να τα παρουσιάσουν, ενώ ακολουθεί διάλογος και τίθενται προτάσεις για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η παρουσίαση αυτή, αλλά και να αξιοποιηθεί με αποδέκτες και τους πολίτες της Βοιωτίας εκτός ομάδας. Επιπροσθέτως, κάθε μέλος επιφορτίζεται να συλλέξει συνεντεύξεις από ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα, και οι συνεντεύξεις αυτές αφού ψηφιοποιηθούν να συνταχθεί ένα αναλυτικό σημείωμα που περιέχει τα αξιοποιήσιμα στοιχεία από τη συνέντευξη. Συν τοις άλλοις, μέλη της ομάδας συγκεντρώνουν γραπτές πηγές που αφορούν την περιοχή, με επισκέψεις στις διαθέσιμες αρχειοθήκες, τα δημοτολόγια, και τα αρχεία των κρατικών υπηρεσιών του νομού. Αυτά θα συγκροτηθούν σε σώμα που θα αποτελέσει το αρχείο της Ομάδας, ανοικτό στο ευρύ κοινό.
Η ομάδα μέχρι σήμερα έχει οργανώσει μια δημόσια εκδήλωση για τα 70 χρόνια από την απελευθέρωση της Λιβαδειάς, τον Νοέμβριο του 2014, με εισηγήσεις και μια μικρή συναυλία από το τοπικό ωδείο της Λιβαδειάς που επιστέγασε την εκδήλωση. Επιπλέον τον Ιούνιο του 2015 70χρόνια μετά τη δολοφονία του Άρη Βελουχιώτη στη Μεσούντα στη χαράδρα του Φάγγου στον Αχελώο ποταμό, οργάνωσε εκδήλωση-ομιλία για την προσωπικότητα και τη συμβολή του Άρη στο ενέργημα της Εθνικής Αντίστασης και τα τραγικά γεγονότα που κατέληξαν στη δολοφονία-αυτοκτονία του. Στην εκδήλωση διαβάστηκαν κείμενα αλλά και αρχειακά τεκμήρια από τα μέλη της ομάδας και ακολούθησε ένας ευρύς διάλογος. Η εκδήλωση κινηματογραφήθηκε και θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο της ομάδας.
Αρχεία Βοιωτίας:Εμπιστευτική επιστολή του νομάρχη Βοιωτίας για την κατάσταση στο νομό
Απ: Το διήμερο που διοργανώνει η Ομάδα Μελέτης στις 19-20 Μαρτίου 2016 έχει την πρόθεση σε ένα πρώτο επίπεδο να μιλήσει για τις εμπειρίες που βίωσε η χώρα- και εισπράττει σε επίπεδο επιρροών ο σημερινός πολίτης- κατά τη διάρκεια της περιόδου εκείνης, όπου οι προτεραιότητες κοινωνικής οργάνωσης τέθηκαν από τις μάζες, σε ένα επίπεδο πραγματικής δημοκρατίας, όπου η επινοητικότητα των ανθρώπων και οι μορφές αυτο-οργάνωσης που παρήγαγαν, στη βάση της κοινωνικής αλληλεγγύης, βοήθησε τις κοινωνίες να επιβιώσουν στις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισαν. Και τις βοήθησαν γεννώντας παράλληλα και νέες προοπτικές συλλογικής απελευθέρωσης, όπως αυτές που εμφανίστηκαν με το ΕΑΜ της Κατοχής και καθόρισαν την πολιτική φυσιογνωμία της χώρας για όλες τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι ενδεχομένως και σήμερα.
Γιατί η Ελλάδα μετά το ΕΑΜ δεν είχε καμία σχέση με την Ελλάδα πριν από αυτό, από την άποψη της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού της, που έθεσε σε διαρκή βάση τα αιτήματα της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της οικονομικής ανάπτυξης, στη βάση που αυτή αποκτά το πραγματικό της περιεχόμενο, ως αναδιανομή, δηλαδή, του εισοδήματος σε όλες τις μερίδες του πληθυσμού, με όρους ισότητας.
Γιατί, ενώ πριν η ανάπτυξη εκλαμβανόταν ως απλή μεγέθυνση του προϊόντος και της παραγωγής του, από το ΕΑΜ και μετά ο αγώνας για την επέκταση της δημοκρατίας παρακολουθούσε τα αιτήματα κοινωνικής και οικονομικής ισότητας που πρέσβευε μια πραγματική κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση. Για αυτό και οι οπαδοί της στασιμότητας, οικονομικής και κοινωνικής -που σήμερα εκδηλώνει τα αποτελέσματά της στη σύγχρονη οικονομική κρίση- προσπάθησαν να καταστρέψουν την εμπειρία αυτή, από-εαμοποιώντας τον πληθυσμό, με τη χρήση στρατιωτικής βίας, εμφυλίους πολέμους, διώξεις, πραξικοπήματα.
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής, η Διημερίδα που διοργανώνουμε βρίσκεται στο κέντρο της επικαιρότητας. Μιας επικαιρότητας που προκύπτει από την κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και τις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης αυτής που προσανατολίζονται στην οικονομία της «προσφοράς», συρρικνώνοντας το κόστος παραγωγής με την αποδιάρθρωση του παραγωγικού συντελεστή «εργασία», χρησιμοποιώντας την ανεργία ως αντιπληθωριστικό μηχανισμό και φτωχοποιώντας τους πληθυσμούς.
Είναι η λογική που αναπτύσσει την παραγωγικότητα της εργασίας κάνοντας επενδύσεις «συρρίκνωσης», καταστρέφοντας κεφάλαια, δημιουργώντας όρους ακραίου ανταγωνισμού, υποβαθμίζοντας το φυσικό κεφάλαιο και τα έξοδα συντήρησής του. Είναι η κοινωνία του νεοφιλευθερισμού που η μαζική ανεργία, οι εισοδηματικές καθηλώσεις, η εκποίηση δημόσιας περιουσίας, η κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, η υπερχρέωση των νοικοκυριών, οι κατασχέσεις, εμφανίζονται ως προοπτική διαλύοντας την κοινωνία.
Σε αυτή τη βάση, η μόνη απάντηση θα είναι η ανασύνθεση του νήματος που συνδέει τους κοινωνικούς αγώνες του σήμερα με τις κινηματικές εμπειρίες του χθες, η ανανέωση των αιτημάτων εκείνων που στηρίζονται στην κοινωνική αλληλεγγύη και αυτό-οργάνωση, η νοηματοδότηση εκ νέου των κοινωνικών αναγκών, η διασύνδεση της προστασίας της κοινωνίας με την ατομική και συλλογική διαθεσιμότητα. Και πέραν αυτού, απαιτείται η επάνοδος σε μια συζήτηση που υποστηρίζει το μακραίωνο πρόταγμα της κοινωνικής απελευθέρωσης, όπως αυτό εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της εκδίπλωσης της παγκόσμιας ιστορίας, και να το καθιστά αντικείμενο μιας καθημερινής διεκδίκησης.
Γιατί, εκτός των άλλων, χρειάζεται να πιστέψουμε ότι ο κόσμος μπορεί να βελτιωθεί.
Η διασύνδεση των ελληνικών εμπειριών με τις διεθνείς, όπως εμφανίστηκαν σε μια ευρύτερη περίοδο της παγκόσμιας ιστορίας (Παρισινή Κομμούνα, Δημοκρατική Ισπανία του 1936, Τσιάπας, Κομπάνι κλπ), που επιχειρεί η Διημερίδα έχει ως νόημα, πρωτίστως, να πληροφορήσει, να δείξει την εγγύτητα των κοινωνικών αιτημάτων μεταξύ τους, όπως εκδηλώθηκαν τους δύο τελευταίους αιώνες, και να διαλύσει τον μύθο της εθνικής περιχαράκωσης και αναφοράς.
Κοινώς, η Διημερίδα έχει ως στόχο να δείξει ότι μιλώντας για τις εγχώριες κινηματικές εμπειρίες είναι σαν να μιλά κανείς για τις διεθνείς και τανάπαλιν. Μάλιστα, επειδή η διαπραγμάτευση εκτείνεται μέχρι το σήμερα, να δείξει ότι ο ιστορικός λόγος είναι επιστήμη του σήμερα, αναπτύσσεται σε σχέση με το σήμερα, απαντά έμμεσα σε ερωτήματα του σήμερα, έχει νόημα ως λόγος του σήμερα με αφορμή το χθες.
Αρχεία Βοιωτίας: Συγκρότηση Λαϊκής Επιτροπής Υγείας Δαύλειας
Απ: ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ – Λαϊκές Εξουσίες και Δομές Αυτο-οργάνωσης
Τα ιστορικά παραδείγματα. 19-20 Μαρτίου 2016
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή18/3/2016
Προβολή ταινίας : «Και οι δήμιοι πεθαίνουν»: Φριτζ Λανγκ- Μπέρτολτ Μπρέχτ 7.30 μμ
Πρόκειται για μια ταινία έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης, αυτο-οργάνωσης και συλλογικού αλτρουισμού, αλλά και ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που διαπραγματεύεται το πρόβλημα με τα αντίποινα των κατακτητών στην Κατοχή και τη στάση μιας κοινωνίας που νικά και τις πιο ειδεχθείς μορφές των πρακτικών του φασισμού γιατί δεν υποκύπτει σε αυτές.
Συζήτηση
Σάββατο 19/3/2016
Προεδρείο: Ντίνα Πολυτάρχου (μέλος Ομάδας Μελέτης-μηχανικός)
Προκόπης Παπαστράτης (ομότιμος καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου): «Οι θεσμοί της λαϊκής αυτοδιοίκησης στην Ελεύθερη Ελλάδα 1941-1944» 6.30-7.00 μμ
Μιχάλης Λυμπεράτος (διδάσκων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο): «Παιδεία και δομές Αυτο-οργάνωσης της Εθνικής Αντίστασης στην Ελεύθερη Ελλάδα και την Βοιωτία 1941-1944» 7.00-7.30 μμ
Χρυσαφούλα Πατρόκλου (μέλος Ομάδας Μελέτης, ερευνητής): «Η λαϊκή Αυτοδιοίκηση στη Βοιωτία 1943-1945» 7.30-8.00 μμ
Ελένη Πούλου (υποψήφια διδάκτορας Κοινωνιολογίας): «Μορφές Απόδοσης Λαϊκής Δικαιοσύνης στην Βοιωτία 1943-1945» . 8.00-8.30 μμ
Συζήτηση
Κυριακή 20/3/2016
Προεδρείο: Μαρία Πιερρομπόνη (μέλος Ομάδας Μελέτης-εκπαιδευτικός)
Λη Σαράφη (διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Sussex, Λονδίνο) : «65 μέρες επαναστατικής αυτοδιαχείρισης: η Κομμούνα του Παρισιού» 10.30 π.μ
Λίνα Παναγιώτου, (μέλος της Ελευθεριακής Συνδικαλιστικής Ένωσης) : «Εργατική και Αγροτική Αυτό-διεύθυνση στην Ισπανική Επανάσταση:
Ο αντιεξουσιαστικος κολλεκτιβισμός». 11.00 πμ
Γιώργος Αγραφιώτης (υδραυλικός, Μέλος της Ελληνικής Αποστολής στη Νικαράγουα): «Η Συγκομιδή καφέ στην Νικαράγουα την δεκαετία του 70, ένα παράδειγμα διεθνούς αλληλεγγύης» 11.30 πμ
Νίκος Κοκκάλας (μεταφραστής): «Μια ματιά στις κοινότητες των ιθαγενών στο Τσιάπας του Μεξικού». 12.00 μ.μ
Παύλος Αντωνόπουλος (εκπαιδευτικός, μέλος της Αποστολής για το Κομπάνι) : «Αυτοδιαχείριση στην ευρύτερη περιοχή της Ροζάβα από το 2012-Λαϊκές Δημοκρατίες στο Ντομάσκ» 12.30 μμ
Θανάσης Κούρτης: (Μέλος Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης, κουρδικής καταγωγής από το Αφριν, κοντά στο Κομπάνι): «Το Κομπάνι και η ανάδειξη του κουρδικού ζητήματος» 1.00 μ.μ
συζήτηση
«Τσιριάδα: Έπος Γελοίων» Θεατρικό της ομάδας «Τσιριτσάτζουλες» (Π. Παντελόγλου, Ντ. Μαυρίδου, Κ. Σκύλος, Μαρ. Μουζάκης, Ελ. Βλάχος)
«Στην Τσιριάδα, εμπνευσμένοι από τη δουλειά των τροβαδούρων, μέσα από τραγούδια και ιστορίες, θελήσαμε να προσδιορίσουμε τη θέση μας μέσα στη λαϊκή παράδοση και να επιβεβαιώσουμε το ρόλο μας ως ατάκτως στρατευμένων καλλιτεχνών του λαϊκού θεάτρου….. Κλείνοντας 15 χρόνια τριγυρνώντας σε δρόμους και πλατείες, θεωρούμε αυτούς τους χώρους ως τους πιο ουσιαστικούς και προνομιακούς χώρους κοινωνικών και κατ΄ επέκταση καλλιτεχνικών ζυμώσεων». (Από το σημείωμα του σκηνοθέτη της ομάδας Ελισσαίου Βλάχου).
7.00 μ.μ Λήξη της Διημερίδας
Ερ: Πώς θα αξιοποιηθούν τα υλικά που θα προκύψουν από το διήμερο;
Απ: Τα υλικά της διημερίδας φιλοδοξούμε να εκδοθούν σε ένα μικρό βιβλίο και οι εργασίες της θα εκτεθούν στο διαδίκτυο.
Ερ: Πού θα γίνει η διημερίδα, είναι ελεύθερης συμμετοχής, μπορεί να έρθει κάποιος εκτός Λιβαδειάς ή υπάρχουν περιορισμοί πχ ενδεχομένως λόγω συγκεκριμένης χωρητικότητας να απαιτείται η έκδοση διαπιστεύσεων και γενικά πώς μπορεί να έρθει κάποιος σε επαφή με την Ομάδα μελέτης Σύγχρονης Ιστορίας.
Απ: Η Διημερίδα θα γίνει στην αίθουσα το δημοτικού θεάτρου «Μελίνα Μερκούρη» στη Λιβαδειά. Η είσοδος θα είναι απολύτως ελεύθερη και οι εκτός Λιβαδειάς θα είναι διπλά καλοδεχούμενοι. Σε επαφή με την Ομάδα μπορεί κανείς να έρθει από το ιστολόγιο της στη διεύθυνση omisiste.wordpress.com
Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος
