Στα πλαίσια του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ειρήνης και Φιλίας, στη Μυτιλήνη, την Τετάρτη 3 του Σεπτέμβρη, 21.30 το βράδυ, στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης μας, θα γίνει η παγκόσμια πρώτη προβολή της ελληνικής έκδοσης του ντοκιμαντέρ «Διωγμένοι για την Ειρήνη - όταν χωρίστηκαν Έλληνες και Τούρκοι», με την συνδιοργάνωση των Φίλων Ιστορικής Μνήμης, της Συνύπαρξης και του Ευρωτουρκικού Φόρουμ Πολιτισμού. Μεγάλο μέρος των πλάνων αυτής της ταινίας, η οποία δημιουργήθηκε το 2003 για το ARTE και το WDR TV, γυρίστηκαν στη Λέσβο και την Κρήτη και περιλαμβάνουν αρκετές συνεντεύξεις με επιζώντες των τραγικών γεγονότων της «Ανταλλαγής». Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Osman Okkan θα είναι παρών στην προβολή και αμέσως μετά θα συζητήσει με το κοινό για την ταινία.
Τον Ιούλιο του 1923, συμφωνήθηκε κατά τη Συνθήκη της Λωζάνης η λεγόμενη «ανταλλαγή πληθυσμών» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Περίπου 1,5 εκ. χριστιανοί έχασαν τις πατρογονικές τους εστίες και 500.000 μουσουλμάνοι από την Ελλάδα εξαναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στην Τουρκία. Η ταινία διερευνά τις συνθήκες και τις επιπτώσεις της πολιτικής της απέλασης, δείχνει πώς επηρεάστηκαν απ’ αυτές οι ζωές των εμπλεκομένων πληθυσμών και πώς εξακολουθούν να τις καθορίζουν αρκετές γενιές αργότερα. Εκτός από τους αυτόπτες μάρτυρες, ανταλλαγέντες κι από τις δυο χώρες, μιλούν επίσης για τις εμπειρίες και τις απόψεις τους σχετικά με την «Ανταλλαγή» οι: Μίκης Θεοδωράκης, Γιασάρ Κεμάλ, Ζουλφού Λιβανελί και Μαρία Φαραντούρη.
Ιδιαίτερη θέση στο ντοκιμαντέρ κατέχει η προσπάθεια του σκηνοθέτη να ακολουθήσει δύο μουσουλμάνους ανταλλαγέντες από τη Λέσβο – το Σκαλοχώρι και την Καλλονή- και να καταγράψει τα συναισθήματα και τις μνήμες τους μετά την «επιστροφή» τους στα χωριά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.
Συνεργάτες στην ελληνική έκδοση:
Φιλολογική και ιστορική επιμέλεια: Χρήστος Χατζηλίας
Αφήγηση: Χρήστος Χατζηλίας – Βέρα Κωφοπούλου
Τεχνική επιμέλεια: Αλέξανδρος Σπάθης, Νίκος Τσιριγώτης, Γιώργος Παπαδόπουλος,
Ηχογράφηση ελληνικής αφήγησης: Νίκος Τσιριγώτης, Αλέξανδρος Σπάθης
Μετάφραση από τη γαλλική έκδοση: Τσεβή Τζιτζίκου
Στη μνήμη του Ferhat Eris και του Mehmet Eryaman και όλων όσοι «Διώχτηκαν για την Ειρήνη», αλλά και της Simone Sitte που υποστήριξε την παραγωγή τούτης της ταινίας!
