Βαρύ φόρο αίματος πλήρωσε η Καλογρέζα, όπως άλλωστε και πολλές άλλες περιοχές στη χώρα μας, στους ναζί κατακτητές. αφού η συλλογική και αταλάντευτη αντίσταση των κατοίκων της, οδήγησε σε αντίποινα, όπως τις εκτελέσεις στο Μπλόκο της Καλογρέζας.
Όπως και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις, οι δοσίλογοι της Κατοχής, στάθηκαν στο πλευρό του κατακτητή και ενάντια στο σύνολο του αγωνιζόμενου λαού. Κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης βοηθούν στη διάσωση της πολύτιμης ιστορικής μνήμης.
Η ιστορία του Μπλόκου
Στις 15 Μαρτίου 1944 πραγματοποιήθηκε στην Καλογρέζα ενα μεγάλο μπλόκο, με τη συμμετοχή δυνάμεων της Χωροφυλακής, της Ειδικής Ασφάλειας και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Πριν ακόμη ξημερώσει, άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας περικύκλωσαν την περιοχή. Στη συνέχεια συγκέντρωσαν τους άρρενες κάτοικους άνω των 16 ετών σε ένα οικόπεδο. Άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας και των Ταγμάτων Ασφαλείας επέλεξαν και στη συνέχεια εκτέλεσαν 22 ατόμα (στην πλειονότητα τους, εργάτες), μεταξύ αυτών και ένα Ιταλό αντιφασίστα.
Επί της ουσίας ήταν αντίποινα των ναζί για το ισχυρό αντιστασιακό κίνημα της περιοχής, που μεταξύ άλλων, είχε εκφραστεί και με μεγάλες απεργίες στα λιγνιτωρυχεία της περιοχής, που είχαν τη συμβολή τους στα ενεργειακά προβλήματα των κατοχικών δυνάμεων.
Παράλληλα, ήταν «μήνυμα», αφού ήδη ο πόλεμος φαινόταν ότι είχε χαθεί για το Γ΄ Ράιχ, προς τα ποια κατεύθυνση επιθυμούσαν να κινηθεί η μεταπολεμική Ελλάδα. Γι’ αυτό επεδίωξαν την ενεργοποίηση των ταγματασφαλιτών σε βάρος του αντιστασιακού κινήματος και κεντρικά και τοπικά στην Καλογρέζα.
Φέτος συμπληρώνονται 75 χρόνια από την κορυφαία αντιστασιακή δράση στην περιφέρεια του Δήμου Ν. Ιωνίας, ενάντια στον κατακτητή, που κατέληξε στη θυσία 22 παλικαριών, τα οποία εκτελέστηκαν από τις δυνάμεις κατοχής, στην Καλογρέζα, στις 16 Μάρτη 1944.
Το 1982 με προσπάθειες των οικογενειών των νεκρών και της τότε δημοτικής αρχής στο σημείο της εκτέλεσης στήθηκε αναθηματική πλάκα της γλύπτριας Αφροδίτης Λιτή στην οποία είναι γραμμένα τα ονόματα των νεκρών και το επίγραμμα του Γιάννη Ρίτσου:
Στην Καλογρέζα σαν περνάς
Ξέγνοιαστε εσύ διαβάτη,
Με ευλάβεια πρέπει να πατάς,
Γιατί σε τούτα τα ληθάρια
Έπεσαν για τη λευτεριά
22 παλικάρια.
Το 1983 το Δημοτικό Συμβούλιο της Νέας Ιωνίας, θέλοντας να προσδώσει στη γενναία αυτή αντιστασιακή πράξη ξεχωριστή σημασία, καθιέρωσε ομόφωνα τη συγκεκριμένη ημέρα 16 του Μάρτη ως Εθνική Τοπική Εορτή.
