...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...
Στην Επάνω Σκάλα, όπου συγκεντρώνονταν τα σπίτια των μουσουλμάνων κατοίκων της πόλης της Μυτιλήνης, και η παλιά Τούρκικη Αγορά, εγκαταστάθηκαν πολλοί Μικρασιάτες πρόσφυγες το 1922, αλλά και από προηγούμενες προσφυγικές ροές, όπως και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή με τις ανταλλαγές πληθυσμών που ακολούθησαν. Τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα κάτω από τραγικές συνθήκες διαβίωσης σε παραπήγματα, σε παράγκες, σε αποθήκες, με κακή διατροφή και άσχημη υγειονομική κατάσταση για τους περίπου 55.000 πρόσφυγες εκείνης της εποχής.
Δεν ήταν ο μοναδικός τόπος στο νησί της Λέσβου που εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες (Λαγκάδα Χρυσομαλλούσα, Σκάλα Λουτρών, Σκάλα Καλλονής, Αρίσβη).
Αρχικά το όνομα του Συνοικισμού (ο Συνοικισμός ("Σαρβαρλί") θεμελιώθηκε τον Μάρτιο του 1929) ήταν όπως και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, σε ανάλογες εγκαταστάσεις, συνώνυμο του γκέτο και κακόηχο στον τοπικό πληθυσμό. Με τον καιρό η σημαντική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και η δημιουργικότητα των Μικρασιατών κατάφερε να το «αποχαρακτηρίσει». Στην περιοχή βρίσκεται και το ιστορικό Μνημείο της Μικρασιάτισσας Μάνας, μία επιλογή τιμής και μνήμης που τη συναντάμε και σε άλλες περιοχές που υποδέχτηκαν πρόσφυγες. Ο αθλητισμός ήταν μία από τις δραστηριότητες που έδωσε διέξοδο και έγινε εργαλείο κοινωνικοποίησης για τη νεολαία της εποχής, ειδικά για τα ταλαιπωρημένα προσφυγόπουλα. Σε αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε και η Αθλητική Ένωση Συνοικισμού στη Λέσβο, που δεν ήταν η μόνη αθλητική έκφραση του προσφυγικού στοιχείου, ήταν όμως αντιπροσωπευτική του τόπου στον οποίο γεννήθηκε.
Με τίτλο «Η καταπληκτική πρόοδος της Αθλητικής Ενώσεως Συνοικισμού» η εφημερίδα «Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός» αναφέρει στις 4-4-1932:
«Με μεγάλη μας χαρά παρατηρούμε την καταπληκτική πρόοδο και ανάπτυξη που σημειώνει ολοένα το νεοϊδρυθέν κάλλιστον σωματείον της πόλεώς μας Αθλητική Ένωσις Συνοικισμού. Εντός ολίγων ολίγιστου μόνον χρονικού διαστήματος κατόρθωσε να παρατάξει εις την δύναμίν του αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα στελέχη τα οποία συγκέντρωσαν όλα τα διασκορπισμένα τοίδε κακείσε εις τα διάφορα αναγνωρισμένα και μη αθλητικά σωματεία της πόλεώς μας, όλα τα υγιά αθλητικα προσφυγικά στοιχεία και εν γένει όλην την σφριγώσαν νεολαία του Συνοικισμού.
Όλα τα παραπάνω έγινα χάρις εις τας αενάους προσπαθείας του Διοικητικού Συμβουλίου του σωματείου τούτου, το οποίον είναι άξιον παντός συγχαρητηρίων και επαίνων και τας φιλοτίμους τοιαύτας του συμπαθούς ποδοσφαιριστού της πόλεώς μας κ. Αποστόλου Βεντούρα όστις από καιρό έχει προσληφθεί ως προπονητής του συλλόγου τούτου».
Με μεγάλη πολιτιστική παράδοση οι Μικρασιάτες προκήρυξαν διαγωνισμό για τους στίχου του ύμνου της ομάδας και το κάλεσμα δημοσιεύτηκε στις 4-4-1932 στην εφημερίδα Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός.
Νωρίτερα στις 21-3-1932 είχε γραφτεί η είδηση ότι ο καθηγητής μουσικοσυνθέτης Αντώνης Καλαματιανός με καταγωγή από τη Μυτιλήνη και κάτοικος Θεσσαλονίκης, είχε επιλεγεί και του είχε ανατεθεί από την ομάδα η σύνθεση της μουσικής πάνω στην οποία θα έμπαιναν και οι στίχοι για τους οποίους ήταν σε εξέλιξη ο διαγωνισμός.
Κάτω από την είδηση αυτή διαβάζουμε ότι η πρώτη ομάδα της Α.Ε. Συνοικισμού έπαιξε με τον Παλλεσβιακό αγώνα προπόνησης στο γήπεδο του «Παλλέ» και έχασε με 3-2, ενώ η Β' ομάδα έχασε με 4-0 αγωνιζόμενη με την πρώτη ομάδα του Αχιλλέα.
Φαίνεται ότι η ομάδα μάζευε κόσμο και έτσι συγκρότησε και Β' ομάδα, τα «δεύτερα» που έλεγαν σε άλλες εποχές οι φίλαθλοι. Διαβάζουμε στις 9-5-1932 ότι η Β' ομάδα της Αθλητικής Ενώσεως Συνοικισμού, πήγε στα Κεραμιά και κέρδισε τον τοπικό Ορφέα με 2-1. Η σύνθεση της ΑΕ. Συνοικισμού ήταν: Ανδρέας Γκρέκας, Βασιλ. Καλαμαράς, Βαγγής Σταυρέλλης, Ματθαίος Ευαγγέλου, Σοφοκλής Καραβαγγέλου, Δημ. Καραλής, Εμμ. Κουντουρής, Γεώργιος Νησιώτης. Βλέπουμε ότι η εφημερίδα δίνει μόλις 8 παίκτες. Σε άλλα δημοσιεύματα αλιεύουμε την πληροφορία ότι ο Ορφέας χρησιμοποιούσε για γήπεδο χώρο δίπλα στην εκκλησία του χωριού και ίσως να είχε διαστάσεις που δεν επέτρεπαν αγώνα 11 χ 11.
Την ανταπόκριση δίνει ο πρόεδρος της ομάδας Γεώργιος Κονδύλης.
16-5-1932 εφημ.Αιγαιοπελαγίτικος Αθλητισμός
Εκλογές στις 29-5-1932 με χώρο διεξαγωγής τους το καφενείο του Ευάγγελου Κουτσομύτη) και την επόμενη ημέρα η παρουσίαση της σύνθεσης του Δ.Σ.
Γεώργιος Κονδύλης πρόεδρος, Κωνσταντίνος Αγάς ή Πολυχρόνης αντιπρόεδρος, Αβρααάμ Ευσταθιάδης Γενικός Γραμματέας, Κωνσταντίνος Μανίκης ταμίας, Ιωάνννης Γκιουζέλης ειδικός γραμματέας, Δημήτρης Κανός έφορος γυμναστηρίου, και σύμβουλοι οι Στρατής Μουσχοντζής, Νικολ. Μπατζάκης, Νίκος Μελαμψός.
Ο προσφυγικός συνοικισμός Τζινάρ Τζαμί στην Επάνω Σκάλα της Μυτιλήνης - Πηγή φωτο: Γενικά Αρχεία του Κράτους
Στις 13-6-1932 διαβάζουμε ότι η ΑΕ. Συνοικισμού, θέλοντας να τιμήσει τον Τζίμ Λόντο που τον αποκαλεί πρωτοπαλαιστή του κόσμου, τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρό της. Στα ενδιαφέροντα η σύνθεση της διοίκησης που πήρε την απόφαση και έχει αλλαγές με αυτή που βγήκε πριν λίγες ημέρες στις εκλογές, προφανώς έγιναν ανακατατάξεις για λόγους που δεν γνωρίζουμε:
Γεώργιος Κονδύλης πρόεδρος, Κωνσταντίνος Αγάς ή Πολυχρόνης αντιπρόεδρος, Αβρααάμ Ευσταθιάδης Γενικός Γραμματέας, Ευάγγελος Κουτσομύτης Ταμίας, Στέφανος Στυλιανού έφορος γυμναστηρίου, Κωνσταντίνος Μανίκης ειδικός γραμματέας, και Κων. Καραμπελόπουλος, Ευστρ Μουσχοντζής, Απ. Τσαρδανέλης μέλη. Η εφημερίδα γράφει ότι η συνεδρίαση έγινε στα γραφεία της ενώσεως (αίθουσα Ευαγγέλου Κουτσομύτη – το καφενείο που έγιναν και οι εκλογές).
Στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας διαβάζουμε σε ανταπόκριση που την υπογράφει ο «Θεατής» ότι η Β' ομάδα της Αθλητικής Ενώσεως Συνοικισμού, πήγε στο Μυχό και κέρδισε τον τοπικό Άρη με 5-3.
Η σύνθεση: Ανδρέας Γκρέκας, Μανώλης Χατζηχριστόφας, Γεώργιος Νησιώτης, Γεώργιος Βάγιας, Τάκης Τσαρδανέλλης, Κώστας Νησιώτης, Βαγγής Σταυρέλλης, Γεώργιος Χατζηπανάγος, Παναγιώτης Σαρηβασιλείου και Παναγιώτης Κουμιώτης. Η σύνθεση αριθμεί 10 παίκτες.
Άνοιξη του 1932 τεύχος 80 του Αιγαιοπελαγίτικου Αθλητισμού με δυσανάγνωστη ημερομηνία και γίνεται αναφορά για αγώνα Α.Έ. Συνοικισμού – Άρεως Μυχού: 3-0 στο γήπεδο του Παλλεσβιακού.
Mάλλον από τον ίδιο προσφυγικό κόσμο συγκροτήθηκε και ο Ορφέας παραπηγμάτων που τον εντοπίσαμε τον Ιούνιο του 1932 να δίνει αγώνα με την Αθλητική Ένωση Λαγκάδας, από την οποία χάνει με 4-3. Η σύνθεση του Ορφέα Παραπηγμάτων ήταν:
Χατζηπαναγιώτης, Καρύδης, Λευτέρης, Ζεϊμπέκης, Μουχτούρης, Μάρκος, Δούκας, Μάνδαλος, Στρίγγος, Γανωματάς, Δημητρός, Τσαγκαρέλλης Ι, Τσαγγαρέλλης ΙΙ, Βαλσάμου.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος