...αναδημοσίευση από το λογαριασμό facebook του φίλου Ηλία Γιαννίρη. Δείτε και το Α' μέρος του ντοκιμαντέρ Ικαριώτες πρόσφυγες στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (το Β' παραμένει στη ναφθαλίνη με ευθύνες των πρώην που 31 μήνες δεν το μόνταραν για να παίξει και των νυν που το έκοψαν αν και είχε προγραμματιστεί να μεταδοθεί). Όλη η ύλη βρίσκεται στο βιβλίο "Αιγαιοπελαγίτες πρόσφυγες στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο"...
Μια και είναι Χειμώνας, είναι καιρός για ιστορίες. Δημοσιεύω μια ιστορία, στη μνήμη του Ζαχαρία Χ. Ράπτη, που έγραψα στις 3/9/2016 αλλά δεν νομίζω ότι δημοσιεύτηκε κάπου. Τη δημοσιεύω και εδώ και την αφιερώνω στους περίπου 30-40.000 Έλληνες πρόσφυγες, νησιώτες κυρίως, που έφυγαν προς Τουρκία και Μέση Ανατολή τον καιρό της Κατοχής.
Η βάρκα ΓΛΑΡΟΣ
Του Ηλία Γιαννίρη
Διαβάζοντας την εξαιρετική έρευνα «δρόμοι της προσφυγιάς των Ελλήνων στην Κατοχή» που επιμελείται και δημοσιεύει ο δημοσιογράφος Νάσος Μπράτσος στην ΕΡΤ (http://www.ert.gr/dromi-tis-prosfygias-ton-ellinon-stin.../ παρακινήθηκα για να συμβάλω και εγώ με μια επιπλέον μαρτυρία. Πληροφορητές μου είναι ο Νίκος Τσαντές (Τσινιάος), η Άβα Κοτσάνη-Παπαϊωάννου και ο Ζαχαρίας Χ. Ράπτης.
Στο Καραβόσταμο Ικαρίας, το 1942-43, μέσα στο σπίτι του Χρήστου Ράπτη, που ήταν μαραγκός, κατασκευάστηκε κρυφά από τους Ιταλούς μια βάρκα, ο ΓΛΑΡΟΣ, με σκοπό να φύγει με την οικογένειά του για Τουρκία. Οκτώ παιδιά και ο ίδιος με τη γυναίκα του, τη Μαριγώ Φούσκα (τελικά 2 από τα παιδιά έμειναν). Μόλις την είχε ναυπηγήσει και οι Ιταλοί, μετά από καρφωτή, βρήκαν τη βάρκα στο σπίτι του, έσβησαν το όνομα και έγραψαν ΤΖΟΥΛΙΑ και τον κάλεσαν να παρουσιαστεί την άλλη μέρα στον Εύδηλο, όπου ήταν και η Φρουρά.
Ο ίδιος πήρε την παράτολμη απόφαση το ίδιο βράδυ να φύγουν για Τουρκία. Κινητοποίησε μερικούς συγγενείς και φίλους και κατέβασαν νυχτιάτικα τη βάρκα από την Ακρόπολη, το βράχο πάνω από τις Νύσες, στα Πλακάκια. Είναι αξιοθαύμαστο πώς μετέφεραν τη βάρκα από το στενό δύσβατο κατηφορικό μονοπάτι που ίσα-ίσα χωράει έναν άνθρωπο.
Πήρε μαζί του και τον Πέτρο Φανταούτσο που αναφέρει και η Αντιγόνη Ρωμυλίου ως το βαρκάρη που τους πήγε στην Τουρκία, στη συνέντευξή της [http://www.ert.gr/romyliou-pos-egina-prosfygas-polemou.../]. Συνολικά ήταν εννέα άτομα σε μια βάρκα που πρωτόμπαινε στη θάλασσα, η οποία ήταν «αστανιάριστη», τα ξύλα θα πρέπει έβαζαν νερά και οι επιβαίνοντες να τα έβγαζαν με κουβαδάκι κατά το ταξίδι. Δεν υπάρχει πληροφορία για την κατάσταση της θάλασσας.
Τελικά έφτασαν στην απέναντι ακτή κωπηλατώντας μετά από ένα ολονύκτιο ταξίδι.
Στη συνέχεια ο Φανταούτσος γύρισε πάλι στην Ικαρία με κουπιά και έκρυψε τη βάρκα σε απόμερη παραλία (παραλία στο Μηλιωπό ή στον Αύλακα του Μονοκαμπιού), γιατί ο ίδιος έκανε συχνά παράνομες μεταφορές Ικαρίων προσφύγων προς Τουρκία. Η Αντιγόνη Ρωμυλίου δεν αναφέρει τη χρονιά αποχώρησης με το Φανταούτσο από τον Αύλακα. Οπότε δεν είναι γνωστό με ποια βάρκα ταξίδεψαν. Ο πληροφορητής μου Νίκος Τσαντές (Τσινιάος) ανέφερε ότι την βάρκα ΣΟΦΙΑ ο Φανταούτσος την έκρυβε στην παραλία του Μηλιωπού μέσα σε αροδάφνες (πικροδάφνες). Επίσης, είπε ότι ο Φανταούτσος έκανε 4-5 ταξίδια ακόμη προς Τουρκία μέχρι να λήξει ο πόλεμος, ίσως και περισσότερα.
Ο ίδιος ο Φανταούτσος πρέπει να ήταν πολύ τολμηρός ναυτικός. Ο Νίκος Τσαντές με πληροφόρησε ότι ήταν ναύτης και στο καΐκι του Μεγαλοοικονόμου όταν φυγαδεύτηκαν οι τελευταίοι αντάρτες από την Ικαρία το 1955 σε ένα απίστευτο ταξίδι προς το Ιόνιο και την Αλβανία, όπου αποβιβάστηκαν. Ο ίδιος βρέθηκε μετά στη Ρουμανία και γύρισε μάλλον το 1966. Το θρυλικό αυτό ταξίδι περιγράφει στο βιβλίο της η Φούλη Μεγαλοοικονόμου- Μοσχοβάκη, που ήταν και αυτή μέσα στο καΐκι. Επίσης, το ταξίδι αυτό το έχει αποδώσει κινηματογραφικά και ο Λεωνίδας Βαρδαρός στην ταινία του «Ούλοι εμείς εφέντη».
Τι απέγινε η βάρκα ΓΛΑΡΟΣ δεν ξέρουμε.
2)Η βάρκα ΑΛΜΠΕΡΤΑ: Ένα ζωντανό μνημείο
Του Ηλία Γιαννίρη
Στο λιμανάκι του Καραβοστάμου βρίσκεται και μια ακόμη παλιά βάρκα, η ΑΛΜΠΕΡΤΑ, που μας συνδέει με πολλά ιστορικά πρόσωπα της Ικαρίας. Ο σημερινός ιδιοκτήτης της βάρκας Νίκος Τσαντές (Τσινιάος) τη συντηρεί γιατί ιστορικά τη θεωρεί σημαντικό οικογενειακό κειμήλιο, επειδή ανήκε στον πεθερό του Αγάπιο Ράπτη και κατασκευάστηκε επίσης από τον Χρήστο Ράπτη το 1946-47. Γιατί όμως ΑΛΜΠΕΡΤΑ;
Γιατί στο μεσοπόλεμο ο Αγάπιος, δεινός επίσης ναυτικός, και άλλοι δυο χωριανοί βρέθηκαν σε θαλασσοταραχή με ένα άλλο βαρκάκι και ναυάγησαν μεσοπέλαγα. Σώθηκαν από το πλοίο της γραμμής, την ΑΛΜΠΕΡΤΑ, που τους ρυμούλκησε στον Εύδηλο. Από τότε ο Αγάπιος, από ευγνωμοσύνη, κάθε βάρκα που είχε την ονόμαζε ΑΛΜΠΕΡΤΑ. Αυτή είναι διαδοχικά η τέταρτη ΑΛΜΠΕΡΤΑ.
Η ΑΛΜΠΕΡΤΑ σήμερα, μετά από 70 χρόνια, βρίσκεται αξιόπλοη στη θάλασσα, στο λιμανάκι του Καραβοστάμου, ένα ζωντανό μνημείο, για να μας θυμίζει το μεσοπόλεμο, την Κατοχή αλλά και την μεταπολεμική περίοδο. 3/9/2016
Ποιο όμως ήταν το πλοίο Αλμπέρτα που έσωσε τον Αγάπιο και άλλους δυο χωριανούς;
Α/Π Αλμπέρτα [ πρώην Mykali (2), Alberta]
Τα απαραίτητα στοιχεία του πλοίου της Σαμιώτικης εταιρίας Ιγγλέση που ήλθε στην Ελλάδα το 1930, και μπήκε και στη γραμμή Σάμου – Ικαρίας.
Built as a ferry under yard No. 346 by J. Brown & Co. Ltd., Glasgow for the London & South Western Railway Co, Southampton.
Launched under the name ALBERTA.
Tonnage 1.216 gross, 460 net, 240 dwt., dim. 270.0 x 35.6 x 14.6ft. (draught)
Powered by two triple expansion steam engines, 5.500 hp, twin screws, speed 19.5 knots.
Passenger accommodation for 747 passengers.
May 1900 delivered to owners.
After delivery used in the ferry service between Weymouth and the Channel Islands, her maiden voyage was on 02 June 1900 to Jersey.
July 1920 grounded on the rocks off Guernsey, but was able to refloat on her own power, leaking and listing she arrived safely in St Peter Port.
1923 Managed by the Southern Railway in Southampton.
1929 Out of service. During her Channel Island service she carried nearly three-quarters of a million passengers during her 28½ years in service.
1930 Sold to D.Inglessi fils, S.A. Nav. de Samos at Samos, Greece, renamed in MYKALI.
Used in the service from Lesbos to Chios-Piraeus.
1935 Renamed again by owners in ΑLBERTA.
23 April 1941 during the invasion of the German forces in Greece was she lost during a bombing raid by German planes on Salamis.
Source: A Century of Cross-Channel passenger ferries by Ambrose Greenway. Register of Merchant Ships completed in 1900.
Με τη διόρθωση ότι όταν αγοράστηκε το 1930 ονομάστηκε ΑΛΜΠΕΡΤΑ και το όνομα ΜΥΚΑΛΗ το πήρε για 1 χρόνο το 1934/35.
