...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...
Πόλη με έντονο το προσφυγικό dna στην ιστορία της είναι η πόλη του Λαυρίου, καθώς το φθινόπωρο του 1922 , αλλά και την επόμενη χρονιά το 1923, υπολογίζεται πως έφτασαν περίπου 3.100 Μικρασιάτες πρόσφυγες αναζητώντας νέα πατρίδα.
Ακολούθως ήρθαν και άλλοι και μετά το πρώτο διάστημα της αρωγής, άλλοι έφυγαν, αλλά αρκετοί (1.364) έμειναν στην πόλη που ήδη ήταν εργατούπολη και τα νέα εργατικά χέρια της έδωσαν μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης, αλλά και ψωμί στους ξεριζωμένους, τουλάχιστον μέχρι η παγκόσμια κρίση του 1929 να αφήσει και στην περιοχή τα σημάδια της.
φωτο αρχείου Δήμου Λαυρεωτικής
Και στο Λαύριο η εγκατάσταση προσφύγων και εργατικού δυναμικού «αποτυπώθηκε» στη δημιουργία συνοικισμών κοντά στις επιχειρήσεις (κατά κύριο λόγο τη Γαλλική Εταιρεία και την Ελληνική Εταιρεία των Μεταλλουργείων Λαυρίου), που «ξεχώριζαν» από τις αστικές από τον τρόπο δόμησής τους, που αντιστοιχούσε στις δυνατότητες των πιο φτωχών στρωμάτων.
Σταδιακά, όπως έγινε και σε άλλες περιοχές που εγκαταστάθηκαν έδωσαν νέα ώθηση στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, τομείς στους οποίους είχαν ιδιαίτερη εμπειρία και δυνατούς συλλόγους, πριν ξεριζωθούν. Δύσκολος ο πρώτος καιρός καθώς με στοιχεία της Κοινωνίας Των Εθνών, υπολογίζεται ότι η θνησιμότητα μεταξύ των προσφύγων, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες, ήταν πολύ αυξημένη και το 20% πέθαναν μέσα σε έναν χρόνο από την άφιξή τους στην Ελλάδα.
Μάλιστα το ποσοστό των προσφύγων αναλογούσε στο 51,52% του πληθυσμού που έχει η Λαυρεωτική το 1920.
Δυστυχώς ο πρώτος καιρός εκτός από τις δυσκολίες του ξεριζωμού είχε και το επιπλέον πρόβλημα των υγειονομικών συνθηκών, καθώς η εμφάνισε η μεταδοτικών νόσων σε πληθυσμούς που είχαν υποφέρει για πολύ καιρό, ήταν μεγάλο πρόβλημα και έτσι πριν γίνουν οι εγκαταστάσεις προσφύγων σε διάφορες περιοχές, επιλέχθηκαν περιοχές σαν τόποι καραντίνας.
φωτο αρχείου Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕΜΙΠΟ Ν.Ιωνίας)
Το λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου (νησάκι κοντά στη Σαλαμίνα) κρίθηκε ανεπαρκές και επικίνδυνο κοντά στην Αθήνα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο προσφυγικό στοιχείο προστέθηκαν και όσοι μετακινήθηκαν λόγω της συμφωνίας ανταλλαγής πληθυσμών. Απέναντι από το Λαύριο η Μακρόνησος υπήρξε από παλιά τόπος εκτοπίσεων, αλλά τη συγκεκριμένη περίοδο έγινε λοιμοκαθαρτήριο, που έφτασε να φιλοξενεί στα χώματά της έως και 12.000 πρόσφυγες με την αρωγή της φιλανθρωπικής οργάνωσης των «Νοσοκομείων των Αμερικανίδων Κυριών» (American Women’s Hospital), καθώς οι Αμερικανοί ανέλαβαν τη διατροφή και την εγκατάσταση των προσφύγων της Μακρονήσου από τα τέλη του 1922. Χολέρα, τύφος και άλλες ασθένειες οδήγησαν στο θάνατο πολλούς από αυτούς, τους οποίους έθαβαν σε τάφους ρίχνοντας και ασβέστη για να καούν τα μικρόβια.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες έγιναν οι εγκαταστάσεις στους τόπους υποδοχής και ξεκίνησε η νέα τους ζωή, δύσκολη, αλλά και δημιουργική.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Σχετικές ειδήσεις
Θ. Καστανίδης: “1922-1923 Εκατό χρόνια μετά το Μακρονήσι λύνει τη σιωπή του” (audio)
Το ertnews.gr στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)
To ertnews.gr στο Μουσείο Μεταξουργείου του Βόλου (φωτορεπορτάζ)
