Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023

“Ερμής Παλαιστίνης”: Οι Έλληνες στα γήπεδα της Μ. Ανατολής τη δεκαετία του ’30


...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...

Έλληνες πρόσφυγες και μετανάστες έγραψαν σπουδαία αθλητική ιστορία στο Μεσοπόλεμο στα γήπεδα της Παλαιστίνης


Συμμετοχή και στα αθλητικά πεπραγμένα της Παλαιστίνης του Μεσοπολέμου είχε η ελληνική κοινότητα, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα της εποχής. Προερχόμενοι από διαφορετικά μεταναστευτικά ρεύματα, αλλά και ένας μικρός αριθμός προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής, όπως και Έλληνες Εβραίοι κυρίως από την περιοχή της Θεσσαλονίκης που είχαν μεταναστεύσει πριν τον πόλεμο, οι απαρτίζοντες την ελληνική κοινότητα, δεν έμειναν ασυγκίνητοι στα "κελεύσματα" του αθλητισμού. Άλλωστε ο αθλητισμός είναι διεθνής γλώσσα και δίνει χαρά στους συμμετέχοντες.

Με 8-2 και όχι 8-0 (ο δαίμων του τυπογραφείου) η ομάδα της ελληνικής παροικίας "Ερμής" κέρδισε στην Παλαιστίνη την ομάδα των Αρμενίων (που στην αρχή του αγώνα μείωσε με τον Καραγκόζ, αλλά δεν είχε ανάλογη συνέχεια), όπως αναφέρει τη Δευτέρα 3 Ιουλίου 1939 η εφημερίδα "Αθλητισμός" που μας ενημερώνει ότι "το ματς της παρελθούσης Κυριακής, το ματς του θριάμβου της Ελληνικής ομάδος, είναι μέχρι σήμερον το κύριον θέμα των μελών της Ελληνικής παροικίας".



Ο αγώνας έγινε στη Χάϊφα και την ανταπόκριση υπογράφει ο Γ. Βατίστας. Όπως συνέβαινε εκείνα τα χρόνια, η περιορισμένη λόγω τεχνολογίας χρήση εικόνων, λειτουργούσε ενισχυτικά στο γραπτό λόγο που για να "ζωγραφίσει" και να αποδώσει καλύτερα τα γεγονότα, ήταν ιδιαίτερα περιγραφικός.



 Η πόλη της Χάϊφα

Έτσι "ουδεμία διάκρισης δύναται να γίνη μεταξύ των παικτών της γραμμής ταύτης διότι όλοι ηγωνίσθησαν υπέροχα και με ενθουσιασμόν. Εις την γραμμήν των μέσων ο Σημαντήρης Ι. ήτο αληθώς η ψυχή της ομάδος, ότι κι' αν πη κανείς δια τον λαμπρόν τούτον παίκτην δεν θα είναι υπερβολή. Οι άλλοι δύο ηγωνίσθησαν ικανοποιητικά. Ο Αλέκος αγωνισθείς ως οπισθοφύλαξ μέτριος εστάθη εν τούτοις πολλές φορές πολύτιμος βοηθός του Χαριτωνίδη όστις δια μία ακόμη φορά ήτο ο βράχος της αμύνης. Ο αντικαταστάτης του ταυματισθέντος Καριολή, τερματοφύλαξ Δούκας ανεδείχθη άριστος αποκρούσας επανειλημένως ισχυρά σουτ.

Η σύνθεση: Δούκας, Αλέκος, Χαρίτων, Φώτης, Σημαντήρης, Αλέξανδρος, Μήτσος, Γλιανός, Πάτροκλος, Βατίστας ΙΙΙ, Παπαμόρου".



20-3-1940 εφημερίδα Αθλητισμός

Σε άλλη ανταπόκριση στις 20 Μαρτίου 1940 μαθαίνουμε ότι "το παρελθόν Σάββατον εις το γήπεδο Μακαβαίων της πόλεώς μας η Ελληνική ομάς "Ερμής" απέκλεισε των περαιτέρω αγώνων την ισχυράν ομάδα Μακάμπη, επιβληθείς με σκορ 1-0".

Από το δημοσίευμα μαθαίνουμε ότι ήταν ομάδες ερασιτεχνικές, αφού απουσίαζε Έλληνας παίκτης λόγω της εργασίας του και ότι η διοργάνωση ήταν τουρνουά με αποκλεισμούς και προκρίσεις σε επόμενες φάσεις. Σίγουρα δεν ήταν επίσημη διοργάνωση, αφού μία ματιά στα αρχεία της εποχής δεν καταγράφει ούτε τον Ερμή, ούτε τους Αρμένιους, ενώ με το όνομα Μακάμπη καταγράφονται αρκετές ομάδες (και με δεύτερο συνθετικό το όνομα της πόλης στην οποία είχαν έδρα), συνεπώς δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ποια από όλες τις ομάδες με το όνομα αυτό, αντιμετώπισε ο Ερμής.

1939 εφημ.Αθλητισμός (και στα «ψιλά» διαβάζουμε και για την ελληνική ομάδα του Ηρακλή Ιεροσολύμων, αναρωτηθήκαμε όμως και τι σημαίνουν τα αρχικά της ομάδας P.A.O.K.)

Για να κατανοήσουμε το πλαίσιο της εποχής, ο ερευνητής της αθλητικής ιστορίας της Παλαιστίνης, Issam Khalidi, αναφέρει μεταξύ άλλων στο πλούσιο συγγραφικό του έργο:

"Η πρώτη ομάδα ποδοσφαίρου της Παλαιστίνης οργανώθηκε το 1908 στο St. George School της Ιερουσαλήμ και το 1909 νίκησε το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, του οποίου η ομάδα θεωρήθηκε μια από τις καλύτερες στην περιοχή. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ένα χρόνο αργότερα μια ομάδα νέων εγκαινίασε την πρώτη «εθνική» ποδοσφαιρική ομάδα της Παλαιστίνης, η οποία αγωνίστηκε ενάντια σε ιεραποστολικές ομάδες στην Παλαιστίνη.



1928 η ομάδα ποδοσφαίρου των Παλαιστινίων

Μετά τον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο, ο αριθμός των παλαιστινιακών κοινωνικών συλλόγων αυξήθηκε εκθετικά και περιελάμβανε φιλανθρωπικές κοινωνίες, γυναικείες ομάδες και οργανώσεις νέων, όπως των  Προσκόπων. Η εμφάνισή τους αντανακλούσε την αυξανόμενη πρόοδο των εθνικιστικών συναισθημάτων υπό το φως της βρετανικής εντολής και της σιωνιστικής επέκτασης. Στη δεκαετία του 1920, οι περισσότεροι από αυτούς τους συλλόγους ανέλαβαν πολιτικό / κοινωνικό χαρακτήρα, ενσωματώνοντας αθλητικές δραστηριότητες στα προγράμματά τους καθώς τα αθλήματα άρχισαν να θεωρούνται ως στοιχείο της κοινωνικής συνείδησης και του εθνικισμού. Στην Παλαιστίνη στις αρχές της δεκαετίας του 1930, οι αραβικοί κοινωνικοί αθλητικοί σύλλογοι αριθμούσαν περίπου 20.



 14-4-1939 εφημ.ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Τον Ιούλιο του 1923, πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που η Ορθόδοξη κοινότητα θεωρούσε ως κυριαρχία ξένων εκκλησιών στην τοπική πνευματική ηγεσία και για να υποστηρίξει την εξισορρόπηση αυτού του ελέγχου μέσω της δημιουργίας νέων κοινωνιών και συλλόγων σε ολόκληρη την περιοχή. Στη συνέχεια, ιδρύθηκαν Ορθόδοξοι σύλλογοι που περιελάμβαναν αθλητικά προγράμματα στη Γιάφα (1924), στην Ιερουσαλήμ (1926) και στη Χάιφα (1937), καθώς και στην Αθλητική Λέσχη της Γάζας (1924). Ο ισλαμικός αθλητικός σύλλογος της Jaffa (1926) · Τα κλαμπ της Haifa al-Nijma al-Baida (White Star), Salisi (Salesian) και Islamic Sports (όλα ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1920). Το Arab Arab Sports Club (1927) και το Al-Rawda Club (1932).

                                                24-1-1940 εφημ.ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ


Ο δεσμός μεταξύ εθνικής υπερηφάνειας και αθλητισμού μεταξύ των Παλαιστινίων δεν αναπτύχθηκε μεμονωμένα. Οι ιδρυτές του Σιωνισμού έβλεπαν επίσης την έμφαση που άσκησαν τα αθλήματα στην οργανωτική ενότητα και τη φυσική κατάσταση ως εργαλείο για την εκπλήρωση του στόχου τους για μια νέα κοινωνία. Το 1928, η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ένωση (PFA) ιδρύθηκε από έναν συνασπισμό Βρετανών, Αράβων και Εβραίων. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, οι Εβραίοι αθλητές επένδυσαν μεγάλη προσπάθεια και, με τη βοήθεια των Βρετανών, κατάφεραν να κυριαρχήσουν σε αυτόν τον οργανισμό - ο οποίος παρακίνησε τους ντόπιους Μουσουλμάνους και τους Χριστιανούς να ιδρύσουν την Αραβική Παλαιστινιακή Ομοσπονδία Αθλητισμού (APSF, Al-Ittihad al-Riyadi al-Arabi) al-Falastini) τον Απρίλιο του 1931".


                                                το 12-1 με φωτο από το περιοδικό Α.Ε.Ρ.Α

Εκτός του Ερμή σημαντική και οργανωμένη παρουσία στον αθλητισμό, είχε για δεκαετίες η ελληνική παροικία της Αιγύπτου, με πολλά και σημαντικά σωματεία σε αρκετά αθλήματα. Επίσης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη λήξη του ομάδα του ελληνικού στρατού αντιμετώπισε στο Κάϊρο, ομάδα των Εγγλέζων στρατιωτών, αλλά το 12-1 σε βάρος των Ελλήνων, μάλλον δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό. Για να χρυσωθεί το χάπι, αναφέρθηκε η συμμετοχή στην ομάδα των Εγγλέζων και Έλληνα που υπηρετούσε στον αγγλικό στρατό.

Έρευνα: Nάσος Μπράτσος