Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2023

Η φονική πλημμύρα του 1934 στην Αθήνα και τις γειτονιές της

 


...ανταπόκριση από το www.ertnews.gr...


Οι ουρανοί άρχισαν να ανοίγουν σταδιακά από τις 3μμ της 22/11/1934. Ο Κηφισός πλημμύρισε, όπως και αρκετά ρέματα της Αττικής που διέσχιζαν κατοικημένες περιοχές. Η στάθμη του νερού στο φράγμα της λίμνης του Μαραθώνα, ανέβηκε κατά δύο μέτρα, με την εισροή 4,5 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού. Άλλο 1,5 μέτρο να ανέβαινε θα άρχιζε να χύνεται στη θάλασσα.


Γύρω από αυτό που στην εποχή μας γνωρίζουμε ως κέντρο της Αθήνας, έχουν δημιουργηθεί αρκετοί συνοικισμοί και δήμοι, ειδικά μετά την άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων, με τις συνθήκες διαβίωσης να απέχουν από αυτό που θα ονομάζαμε ασφαλείς και αξιοπρεπείς. Παράγκες, ξύλινα σπίτια, προβληματικό έως ανύπαρκτο δίκτυο αποχέτευσης και αποστράγγισης, δημιουργούν τις συνθήκες για να γίνει ακόμα μεγαλύτερη η καταστροφή.

Τις επόμενες μέρες οι εφημερίδες ασκούν κριτική διότι το κράτος δεν μπόρεσε για χρόνια να ρυθμίσει  ένα «ελεεινό χαντάκι», όπως αποκαλούν τον Κηφισό που πλημμύρισε. Υπενθυμίζουν ότι ο μεγάλος υπόνομος του Προφήτη Δανιήλ και η τάφρος γύρω από το Λυκαβηττό, έργα που είχαν ανακοινωθεί, παρέμεναν στα χαρτιά. Η Αθήνα είχε μόνιμο πληθυσμό πάνω από ένα εκατομμύριο εκείνη την εποχή.


Σκηνές φρίκης και αλλοφροσύνης, με τους κατοίκους να σκαρφαλώνουν σε δένδρα και σε στέγες παραγκών και να ζητούν βοήθεια. Την ίδια ώρα έβλεπαν το νερό να καταστρέφει τα υπάρχοντά τους, που ειδικά στις πληγείσες περιοχές επειδή κατοικούσαν άνθρωποι του μόχθου, δεν ήταν πολλά και η απελπισία τους μεγάλωνε. Οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν, γειτονιές είχαν μετατραπεί σε λιμνοθάλασσες και η συγκοινωνία ακόμα και στο κέντρο της Αθήνας όπου το νερό είχε φτάσει κοντά στους 30 πόντους στη Σταδίου, είχε διακοπεί. Στις επιχειρήσεις διάσωσης χρησιμοποιήθηκαν και κάρα, όπου αυτά μπορούσαν να προσεγγίσουν.

Η χωροφυλακή και ο στρατός, αλλά και η πυροσβεστική, επιχειρούσαν κάτω από δύσκολες συνθήκες και με κίνδυνο και γι' αυτούς να διασώσουν όσο κόσμο μπορούσαν. Κατάφεραν να διασώσουν τις εργάτριες της μεταξουργίας ΕΤΜΑ, Άννα Ανταράκη, Ελευθερία Σερτεριανού και Λόλα Σταματίου.





Περιστέρι, Πυριτιδοποιείο Αιγάλεω, Κολωνός, Σφαγεία, Κοκκινιά, Νέο Φάληρο, Μοσχάτο (καταστροφή 300 οικιών), Καμίνια (καταστροφή 100 οικιών), Άγιος Ιωάννης Ρέντη, Καραβάς, Μενίδι (14 καταρρεύσεις οικιών, 21 ετοιμόρροπες, 50 ακατοίκητες, 500 πλημμυρισμένες, καταστροφές δρόμων και καλλιεργειών), δοκιμάστηκαν σκληρά, η Πατησίων έγινε ποτάμι, πλημμύρισαν οι πλατείες Βάθης και Σταθμού Λαρίσης. Σταμάτησε το τρένο στο Μαρούσι και ένας συρμός εκτροχιάστηκε στην περιοχή των Λιοσίων. Ειδικά στο Περιστέρι ο συνοικισμός των Παλαιών Παραγκών με 31 τετράγωνα και 200 οικογένειες καταστράφηκε ολοσχερώς. Επίσης στο Περιστέρι, 25 πλινθόκτιστα σπίτια στον Άγιο Ταξιάρχη, κατέρρευσαν με αποτέλεσμα 100 άνθρωποι να μείνουν άστεγοι.


Στο κεραμοποιείο Μαρτίνου χρειάστηκε η χωροφυλακή να ανατινάξει με δυναμίτιδα ένα τοίχο για να μπορέσουν να διαφύγουν από τη συγκεκριμένη πλευρά οι 250 εγκλωβισμένοι εργάτες.
Τραγικές ιστορίες ανθρώπων που παρασύρθηκαν από τα νερά χωρίς να γίνει εφικτή η διάσωσή τους, ακούγονται από μαρτυρίες διασωθέντων. Άλλοι περιγράφουν ουρλιαχτά ζώων που παρασύρθηκαν από τα νερά.
Με φορτηγά μεταφέρθηκαν βάρκες που επιτάθηκαν στον Πειραιά, σε πλημμυρισμένες περιοχές για να βοηθούν οι επιχειρήσεις διάσωσης.


Το ταξί του Αθ. Λουκέα με τον ίδιο μέσα και έναν πελάτη, παρασύρθηκε για δύο χιλιόμετρα από την περιοχή του Ροσινιόλ, τόσο ο οδηγός όσο και ο πελάτης σώθηκαν κολυμπώντας!! Το ταξί μετά τη νεροποντή βρέθηκε στα γερμανικά παραπήγματα του Περιστερίου. Στην ίδια περιοχή στο Περιστέρι έχασε τη ζωή του παλεύοντας να σώσει άλλους ο 23χρονος ήρωας Ηλίας Χαρτέλης.



Δώδεκα εργοστάσια καταστρέφονται και οι πλημμυροπαθείς εργάτες μένουν και χωρίς σπίτι και χωρίς δουλειά και χωρίς υπάρχοντα.
Η επόμενη μέρα είναι τραγική καθώς τα συνεργεία εντοπίζουν τους πνιγμένους και οι σκηνές είναι απερίγραπτες. Το «ντεκόρ» συμπληρώνουν πτώματα ζώων σε τυμπανιαία κατάσταση. Να συμπληρώσουμε ότι οι γύρω περιοχές έξω από το κέντρο της Αθήνας, εκείνη την εποχή είχαν πολλά οικόσιτα ζώα, πτηνοτροφεία και αγρούς.
Φωτογραφικό ρεπορτάζ παρουσιάζουν οι εφημερίδες της εποχής και γράφουν για «τραγική αλιεία».
Η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι θα χορηγηθούν αποζημιώσεις στους πλημμυροπαθείς. Η Αρχιεπισκοπή ανακοίνωσε έρανο αλληλεγγύης, το υπουργείο Πρόνοιας σε συνεργασία με το υπουργείο Στρατιωτικών και το Πατριωτικό Ίδρυμα, οργανώνουν συσσίτια και μηχανικοί γκρεμίζουν τα κτήρια που υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές, ενώ παράλληλα ανοίγουν χαντάκια για αποστράγγιση των υδάτων.


Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Στρατήγης αποδοκιμάστηκε σε επίσκεψή του στα Καμίνια, από τους πληγέντες. Γίνεται διανομή κλινοσκεπασμάτων και μεταφέρονται οι πληγέντες σε σχολεία και κενές οικίες, αλλά και αποθήκες. Το υπουργικό συμβούλιο εγκρίνει κονδύλι 50 εκατομμυρίων δραχμών για αντιπλημμυρικά έργα. Στις 24/11 διαπιστωμένα είναι 8 οι νεκροί, αλλά αναζητούνται και αρκετοί αγνοούμενοι. Τα αστυνομικά τμήματα κάνουν αναφορές των ζημιών στις περιοχές ευθύνης τους και κοινωνικές-παραγωγικές ομάδες που επλήγησαν ζητούν αποζημιώσεις.

Πηγές: εφημερίδες ΕΘΝΟΣ,ΠΑΤΡΙΣ,ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ,ΒΡΑΔΥΝΗ

Έρευνα: Nάσος Μπράτσος