Πάνε χρόνια που η ατζέντα συζήτησης για τα εργασιακά και την ανεργία, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη, ήταν σε τελείως διαφορετικό σημείο. Θυμίζουμε ότι στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, το κεντρικό θέμα ήταν το 35ωρο χωρίς μείωση αποδοχών (7ωρο πενθήμερο), που θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας και θα συγκρατούσε άλλες.
«Ναι αλλά θα αύξανε το μισθολογικό κόστος στις επιχειρήσεις», έλεγε μια άποψη. Η απάντηση ήταν ότι η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των ανέργων που θα έβρισκαν δουλειά, θα λειτουργούσε τονωτικά στην κίνηση της αγοράς, το τζίρο και θα ρέφαρε κατά κάποιο τρόπο την αύξηση του μισθολογικού κόστους.
Επίσης θα οδηγούσε στην αύξηση των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία και συνεπώς, αντί αυτά να επιδοτούν την ανεργία, να μεγαλώνουν τα ελλείμματά τους και να προσφεύγουν στο δανεισμό, κόστη που μετακυλούσαν στον ενεργό οικονομικά πληθυσμό, με την εισροή ασφαλιστικών εισφορών, θα έβαζαν θετικό πρόσημο στην κατάσταση των ταμείων.
Η συζήτηση είχε προχωρήσει τόσο που διατυπώνονταν και ενστάσεις του τύπου, «αν μια επιχείρηση συνεχούς λειτουργίας» (τρεις βάρδιες 8ωρου) εφάρμοζε το 35ωρο (τρεις βάρδιες 7ώρου), τότε θα «περίσσευε ένα τρίωρο, άρα θα ήταν δώρο άδωρον αφού ή θα έπρεπε να κάνουν υπερωρίες οι ίδιοι, ή να προσληφθούν συμβασιούχοι. Εκεί ερχόταν η γνωστή ένσταση «όχι στη μισή ζωή, μισή δουλειά».
Τα χρόνια πέρασαν και το κέντρο βάρους στα συνδικάτα διολίσθησε τα πρώτα χρόνια των μνημονίων στο να διεκδικούν «εξαιρέσεις» από την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών, σε μετάφραση να φάει το μνημονιακό θηρίο τον δίπλα κλάδο και θα καταφέρουν να γλιτώσουν από την μπόρα με την εφαρμογή του συνδικαλιστικού στρουθοκαμηλισμού.
Επίσης σφύριζαν αδιάφορα όταν έφευγαν οι συμβασιούχοι, αφού αυτό τους τόνωνε την αυτοπεποίθηση ότι όσοι έμεναν θα ήταν «απαραίτητοι» και επιπλέον ίσως έτσι «τσιμπούσαν» και καμιά υπερωρία, αφού η διεκδίκηση για αυξήσεις είχε πάει περίπατο και είχε μετατραπεί σε εφαρμογή πολιτικών περικοπών, άρα μπορεί να κρατούσαν μια μισθολογική ισορροπία.
Εκείνη την εποχή το ινστιτούτο εργασίας της ΓΣΕΕ είχε εκτιμήσει ότι θα οδηγούσε το 35ωρο σε 130.000 θέσεις εργασίας.
Η ζωή δεν δικαίωσε αυτές τις εκτιμήσεις που αρνήθηκαν την εφαρμογή του μέτρου με διάφορα προσχήματα. Το 35ωρο δεν εφαρμόστηκε, αφού αυθαιρέτως χαρακτηρίστηκε από τις τότε κυβερνήσεις «ανέφικτο».
Η προσμονή των «εξαιρέσεων» από μνημονιακές πολιτικές αποδείχτηκε ανιστόρητη, αν δεν ήταν ύποπτη για σκόπιμη παραπλάνηση κλάδων, αφού όπου πήγε το ΔΝΤ και η παρέα του, τα ίδια έκαναν, συνεπώς η άγνοια δεν δικαιολογείται.
Οι συμβασιούχοι έφυγαν, αλλά οι μόνιμοι όχι μόνο δεν διέσωσαν τίποτα, αλλά άλλοι απολύθηκαν, άλλοι έγιναν «ελαστικοποιημένοι» και άλλοι «διαθέσιμοι».
Σήμερα η ατζέντα, αντί για τη δημιουργία νέων θέσεων σταθερής και πλήρους εργασίας και όχι «καταρτιζόμενων» ευρωπρογραμματάκηδων με ημερομηνία λήξης, έχει μετατραπεί σε ατζέντα διανομής προϊόντων σε ευπαθείς ομάδες, σε αναστολές πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, σε κοινωνικά φαρμακεία ανασφάλιστων και σε δομές για αστέγους.
Ποιος θυμάται λοιπόν τις εποχές που υπήρχαν προτάσεις που έδιναν διέξοδο και ποιες κυβερνήσεις το είχαν φρενάρει;
Νάσος Μπράτσος