Ικαριώτες Πρόσφυγες στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο Α μέρος

https://www.youtube.com/watch?v=C625SYZQJ9U

Σάββατο 1 Ιουνίου 2024

Saint George - Kidus Giorgis: «Ποδοσφαιρικά χαστούκια» με «άρωμα Ελλάδας» στους φασίστες του Μουσολίνι στην κατεχόμενη Αιθιοπία


 ...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...

Ένα σημαντικό ποδοσφαιρικό εγχείρημα συνέβη το έτος 1935 στην Αιθιοπία και ήταν ο «Άγιος Γεώργιος» ή Kidus Giorgis (της οποίας οπαδός ήταν ο αυτοκράτορας Χαϊλέ Σελασιέ) και μάλιστα με καθοριστική ελληνική συμμετοχή, διότι ιδρύθηκε το 1935 στο σπίτι της οικογένειας του Γιώργου Δούκα που ήταν ο αρχικός χρηματοδότης, στο πλευρό του και ο συνιδρυτής Ayale Atnash.

Οι πρώτοι παίκτες που έπαιξαν για τον σύλλογο ήταν μαθητές που συγκεντρώθηκαν από τα σχολεία του Ducas και του Atnash, Teferi Mekonnen και Kidus Giorgis (Saint George) αντίστοιχα.

Ο αθλητικός σύλλογος Saint George ή και Kidus Giorgis Sports Club απέκτησε ειδικό ιστορικό βάρος.



Τα στελέχη και οι φίλοι της ομάδας ταυτίστηκαν με τον αντιφασιστικό – αντιαποικιακό αγώνα ενάντια στην Ιταλική κατοχή. Αποτέλεσε το σύμβολο του αιθιοπικού εθνικισμού και αντίστασης ενάντια στις δυνάμεις κατοχής της φασιστικής Ιταλίας.

Το ιδρυτικό μέλος του Ολυμπιακού Αντίς Αμπέμπα, Μανώλης Δριτσώνας, στο τεύχος Μαρτίου - Απριλίου 2010 του περιοδικού «Κοντά σας» του Συλλόγου Ελλήνων Αιθιοπίας, αναφέρει ότι ο Γιώργος Δούκας εμπνευστής και ιδρυτής και προπονητής της καλύτερης αιθιοπικής ομάδας ποδοσφαίρου SAINT GEORGE με τις κιτρινόασπρες φανέλες, αφού: «μάζεψε παιδιά από τη γειτονιά του Αγίου Γεωργίου, τα έμαθε ποδόσφαιρο και έτσι ξεφύτρωσε αυτή η μεγάλη ομάδα. Ο επί πολλά χρόνια αρχηγός της και στη συνέχεια Υφυπουργός Αθλητισμού, φιλέλληνας Yidnekachew Tessema, έλεγε πάντα ότι η ομάδα SAINT GEORGE οφείλει πολλά στον καλόκαρδο πατέρα της Γ. Δούκα, που έπαιζε και στη θέση του τερματοφύλακα».

Το 1944 οι δύο ομάδες βρίσκονται αντιμέτωπες στο «Κύπελλο Βασιλέως» με νικητές τους Αιθίοπες.



Προσθέτουμε και τη μαρτυρία του παλαίμαχου αθλητή και μετέπειτα διοικητικού στελέχους του Ολυμπιακού Αντίς Αμπέμπα, Δημήτρη (Τζίμη) Καλογερόπουλου, που μας είπε ότι: «Όσο για την ST. GEORGE ήταν ομάδα της γειτονιάς μου. Συνιδρυτές του Συλλόγου ήταν ο ελληνο -Αιθίοπας Γιώργος Δούκας που παραχώρησε δωμάτιο από το σπίτι του όπου ήταν το πρώτο γραφείο του Συλλόγου και του θείου μου από την πλευρά της μητέρας μου Tadese Gete, το όνομά το πήρε από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Γεωργίου της περιοχής».

Με συλλογική δράση, εράνους, εισφορές, ο σύλλογος μπόρεσε να αποκτήσει το στοιχειώδη ιματισμό και να χορηγείται στους παίκτες του συλλόγου ψωμί και τσάι μετά από αγώνες και προπονήσεις. Κάντε και τη σύγκριση με τις εποχές μας και τα ισοτονικά ποτά με τους ηλεκτρολύτες, τους διατροφολόγους ομάδων, τους διαιτολόγους, τους αθλίατρους και δείτε πόση φλόγα είχαν μέσα τους οι πάμφτωχοι και υπό κατοχή Αιθίοπες για να στηρίξουν τέτοιες δραστηριότητες.



Yidnekachew Tessema

Ο Yidnekachew Tessema ήταν αρχηγός της ομάδας και αργότερα η ψυχή του Συλλόγου με μεγάλη καριέρα, ως ποδοσφαιριστής, γενικός γραμματέας της ethiopian football confédération, υφυπουργός αθλητισμού υπήρξε και πρόεδρος της αφρικανικής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου, υπάρχει προτομή του στην Αντίς Αμπέμπα έξω από τα γραφεία της ομάδας».
Ο πρώην εθνικός ύμνος της Αιθιοπίας, γράφτηκε από δύο από τους υποστηρικτές του συλλόγου.

Το 1935 η Ιταλία ξεκίνησε τον πόλεμο εναντίον της Αιθιοπίας την οποία και κατέλαβε, οπότε κάθε συλλογικότητα που συγκέντρωνε το τοπικό στοιχεία, ήταν στα μάτια των Ιταλών ύποπτη για υπόθαλψη αντιστασιακών δράσεων υπό το μανδύα των δραστηριοτήτων της και για το αντικειμενικό γεγονός ότι διευκόλυνε τη συγκέντρωση ομάδων πληθυσμού, άρα και την κυκλοφορία ιδεών, τη διατήρηση του ηθικού τους κλπ

Με το ίδιο μάτι αντιμετώπισαν και προώθησαν σειρά περιοριστικών μέτρων, ακριβώς την ίδια περίοδο, στα μέσα της δεκαετίας του’30 και την αθλητική δραστηριότητα στα κατεχόμενα από αυτούς Δωδεκάνησα, με σειρά περιοριστικών μέτρων και στους ελληνικούς αθλητικούς συλλόγους.

Συνεπώς ο Kidus Giorgis στην Αιθιοπία, την ίδια πολιτική ελέγχου του αθλητισμού από τον ιταλικό φασισμό αντιμετώπισε.
Τα ίδια έκαναν και στην Ελλάδα στα χρόνια της κατοχής, όπως έχουμε παρουσιάσει στο παρελθόν σε άλλες έρευνές μας.
Για παράδειγμα στην Αιθιοπία αρχικά απαγορεύτηκε να παίζουν αυτόχθονες με Ευρωπαίους και οι κατοχικές αρχές ίδρυσαν γραφείο αθλητισμού για τους γηγενείς. Προχώρησαν (όπως έκαναν και στην Ελλάδα) σε μετονομασίες των ομάδων που προϋπήρχαν, έτσι ο Άγιος Γεώργιος έγινε Littorio Wube Sefer, η Kabana έγινε Villa Italia, η Sidist Kilo έγινε Piazza Roma και η Gullele έγινε Consolata. 1942.



Έβαλαν θρησκευτικά κριτήρια σε συγκροτήσεις ομάδων (πχ Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι) γενικά ενίσχυσαν το διαίρει και βασίλευε και τον αθλητικό ρατσισμό.

Δεν ξεχνάμε την κατοχή και όταν στη φανέλα τους πέρασαν τα χρώματα της αιθιοπικής σημαίας, οι Ιταλοί αντέδρασαν και επαναλαμβάνουμε ότι τα ίδια (με αντιδράσεις στα χρώματα που συμβόλιζαν την ελληνική σημαία, αλλά και ονομασίες ομάδων όπως Νίκη και Εθνικός στη Χαλκίδα) έκαναν και στην κατακτημένη, ελέω Γερμανών γιατί οι ίδιοι έπαθαν πανωλεθρία το 1940, Ελλάδα.



Οι ιταλικές αρχές άλλες φορές επιχειρούσαν να δυσκολέψουν τον Kidus Giorgis να έχει πρόσβαση στους λιγοστούς αθλητικούς χώρους της εποχής και άλλες φορές όταν έπαιζε με ελεγχόμενες από αυτούς ομάδες, συχνά ο αγώνες έληγε με επιθέσεις και ξυλοδαρμούς από την ιταλική αστυνομία.

«Χέρι που δεν μπορείς να το δαγκώσεις φίλησέ το» λέει μία παροιμία και οι αποικιοκράτες Ιταλοί επιχείρησαν να διοργανώσουν αγώνες «παγίδες – φιλίας» προς τον τοπικό πληθυσμό, όπως έκαναν οι ομοϊδεάτες τους Ιταλοί και Γερμανοί και σε άλλες κατεχόμενες χώρες (και στην Ελλάδα).



«Πονηροί» οι κατακτητές το είχαν δίπορτο, αν κέρδιζαν οι κατακτημένοι θα το εμφάνιζαν σαν «απόδειξη» της νέας κανονικότητας στη ζωή της χώρας, αν κέρδιζαν οι ίδιοι σαν απόδειξη της «ανωτερότητάς» τους σε βάρος «υποδεέστερων» λαών. Ειδικά αν οι Ιταλοί κέρδιζαν αντιπάλους με διαφορετικό χρώμα δέρματος θα «εξυπηρετούσε» ακόμα περισσότερο η εξέλιξη αυτή και θα έπληττε το ηθικό των αντιπάλων τους.

Βγήκαν όμως οφσάιντ από την ιστορία και ο σύλλογος διαχρονικά ήταν σύμβολο στον αγώνα κατά του ρατσισμού.



Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο. Οι αγώνες έγιναν και ο τελικός τους στόχος απέτυχε παταγωδώς, αφού συνήθως οι αγώνες με τον Kidus Giorgis συνήθως έληγαν με την παρέμβαση της κατοχικής αστυνομίας, αφού εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου «έβγαιναν» οι προϋπάρχουσες αντιθέσεις μεταξύ των κατακτημένων και των κατακτητών ή των ευνοούμενων από αυτούς. Ακόμα και μία απόπειρα παγίδευσης αυτοχθόνων ανταρτών μέσω ποδοσφαιρικού αγώνα με τον Kidud Giorgis, απέτυχε παταγωδώς αφού ο αγώνας διεκόπη λόγω του τεταμένου κλίματος και των «τζαρτζαρισμάτων» εντός και εκτός γηπέδου, που οδήγησαν στην εκτεταμένη επέμβαση της κατοχικής αστυνομίας.



Το 1941, όταν η Αιθιοπία απελευθερώθηκε από τον φασιστικό ιταλικό έλεγχο, επέστρεψε ο Χαϊλέ Σελασιέ και η προϋπάρχουσα ελληνική παροικία που είχε φτιαχτεί από μεταναστευτικά ρεύματα διάφορων εποχών, υποδέχονταν Έλληνες πρόσφυγες πολέμου κυρίως από τη νησιωτική Ελλάδα. Ο Kidus Giorgis και ευρύτερα ο αθλητισμός στη χώρα, άρχισαν τα πρώτα τους βήματα και στο επίπεδο της θεσμικής συγκρότησης ομοσπονδιών και επίσημων διοργανώσεων, που πήραν σάρκα και οστά το 1944, καθώς τελείωνε ο πόλεμος και η ζωή επανεκκινούσε, ενώ στην Αιθιοπία όπως προαναφέραμε, οι Ιταλοί είχαν πάρει πόδι από το 1941.

Μάλιστα το 1942 καταγράφεται αγώνας του Saint George και της ιταλικής Fortitudo (δεν ήταν όλοι οι Ιταλοί φασίστες και ειδικά όσοι παρέμειναν, ανάλογα φαινόμενα είχαμε και στην Ελλάδα) με τους Αιθίοπες να κερδίζουν με 4-1. Ίσως ο πρώτος αγώνας ντόπιων και Ιταλών χωρίς παρατράγουδα και αστυνομία.



Την ίδια χρονιά ιδρύεται το Αιθιοπικό Αθλητικό Γραφείο με αποτέλεσμα τη δημιουργία της Αιθιοπικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας το 1943, και έχουμε και το πρώτο Αιθιοπικό Πρωτάθλημα στην Αντίς Αμπέμπα, με 5 ομάδες να εκπροσωπούν τις διάφορες κοινότητες της πρωτεύουσας. Οι πέντε ήταν: Άγιος Γεώργιος (Αιθίοπας), BMME (Βρετανική), Fortitudo (Ιταλική), Αραράτ (Αρμένιος) και Ολυμπιακός (Ελληνική). Η BMME νίκησε τον Fortitudo στον τελικό και έγινε η πρώτη πρωταθλήτρια. Το 1945 διεξήχθη το Πρώτο Κύπελλο Αιθιοπίας (Κύπελλο Κυπελλούχων), με τους Βρετανούς να το κατακτούν.

Έτσι με τους φασίστες διωγμένους, αυτόχθονες, μετανάστες, Ιταλοί αντιφασίστες, έπαιξαν ποδόσφαιρο χωρίς περιοριστικά μέτρα, όπως πρέπει να είναι δηλαδή ο αθλητισμός, ανοιχτός και προσβάσιμος για όλους, ψυχαγωγία και όχι εργαλείο πολέμου και ρατσιστικού διχασμού.



Στη σημερινή εποχή ο σύλλογος αγωνίζεται στην Πρέμιερ Λιγκ της Αιθιοπίας, αποτελεί πολυνίκη σύλλογο με πολλές κατακτήσεις τροπαίων και μαζική βάση οπαδών, αλλά όπως συμβαίνει σε παγκόσμια βάση, ο επαγγελματισμός στο ποδόσφαιρο, η είσοδος επιχειρηματιών και κεφαλαίων και η εμπορική εκμετάλλευση των σπορ έχουν δημιουργήσει ένα τοπίο που πολύ απέχει από τα χρόνια του ρομαντικού ερασιτεχνισμού, χωρίς όμως αυτό να ακυρώνει ή να σβήνει τις μνήμες και τις αναφορές για την περίοδο που ο σύλλογος πέρασε από τις συμπληγάδες της φτώχειας και της κατοχής-καταστολής, για να μπορέσει να επιβιώσει, δείχνοντας σε ένα έθνος που αποτίναξε την ιταλική κατοχή την ορθότητα και την εφαρμογή του σε όλα τα επίπεδα και τα μη αθλητικά, του ποδοσφαιρικού ρητού «επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς».

Πηγή φωτο: St George Sport Club

Έρευνα: Νάσος Μπράτσος

Αφιέρωμα «Έλληνες και αθλητισμός στην Αιθιοπία» - Διαβάστε στο www.ertnews.gr

Σάββατο 8 Ιουνίου 2024: Ολυμπιακός Addis Abαba: Οι Έλληνες στα γήπεδα της Αιθιοπίας (A’ μέρος)

Σάββατο 15 Ιουνίου 2024: Ολυμπιακός Addis Abαba: Οι Έλληνες στα γήπεδα της Αιθιοπίας (Β’ μέρος)

Σάββατο 22 Ιουνίου 2024: Δαφνομήλης Κουτσουφλάκης: Ο Ικαριώτης «Κέρβερος» των αιθιοπικών γηπέδων που έγινε γιατρός στην Ελλάδα

Σχετικά θέματα - Έλληνες στην Αιθιοπία

Casa Popolare: Η συνοικία των Ελλήνων προσφύγων του Β’ ΠΠ στην Αιθιοπία

Μαρίκα Λουρίδα: Το προσφυγικό ταξίδι του 1942 για την Αιθιοπία

Aπό την Ακαμάτρα Ικαρίας στο παλάτι του Χαϊλέ Σελασιέ το 1943

Η προσφυγική οδύσσεια της Στέλλας Πασβάνη – Φουρτούνη

Πρόσφυγας πολέμου το 1942 στην Αβησσυνία – Συνέντευξη της Ελευθερίας Πορτέλλου – Φράγκου

Δρ Θεμιστοκλής Σπέης: Από τα προσφυγικά σχολεία της κατοχής στα μεγάλα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ

Από τον Άγιο Φωκά στην Αιθιοπία: Το προσφυγικό ταξίδι της Αργυρώς Σαφού – Κουτσούτη το 1942