Μία αθλητική περίοδος ολοκληρώθηκε και άλλη μία ετοιμάζεται να αρχίσει. Δυστυχώς και τη χρονιά που μας πέρασε στα ευρωπαϊκά γήπεδα, ακούστηκαν ρατσιστικές βρισιές. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις συχνές ρατσιστικές βρισιές που δέχτηκε ο έγχρωμος Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής της Ρεάλ Μαδρίτης, Βινίσιους, που ξεσήκωσαν διεθνές κύμα διαμαρτυριών μέσα και έξω από τα γήπεδα. Ανάλογα φαινόμενα καταγράφηκαν και στα γήπεδα της Ιταλίας.
Σε ένα τυχαίο «σκάλισμα» του αρχείου μας για άλλους λόγους, εντοπίσαμε δηλώσεις που είχαμε πάρει για αυτά τα φαινόμενα, το πολύ – πολύ μακρινό 1997 και συγκεκριμένα το μήνα Μάρτιο, στα πλαίσια της ραδιοφωνικής εκπομπής που παρουσιάζαμε, με αφορμή ότι το συγκεκριμένο έτος είχε ανακηρυχθεί σαν έτος αντιρατσιστικής δράσης.
Αν κάποια πράγματα άλλαξαν από τότε ή έμειναν ίδια, αυτό θα το κρίνετε εσείς με βάση τις δικές σας εμπειρίες και τη δικιά σας οπτική. Εμείς παραθέτουμε υλικό αρχείου προς μελέτη.
Nτανιέλ Μπατίστα, τότε ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ, διεθνής με την Εθνική Ελλάδας, ελληνοποιημένος Πορτογάλος
«Οι πρώτες μου δυσκολίες όταν ήρθα στην Ελλάδα, ήταν στη γλώσσα, γιατί δεν μπορείς να συνεννοηθείς με τους συμπαίκτες. Μπορεί η γλώσσα του ποδοσφαίρου (η αγωνιστική) όταν ξέρεις να παίζεις ποδόσφαιρο, να είναι εύκολη, το πρόβλημα όμως είναι να επικοινωνείς με τους άλλους παίκτες.
Το κλίμα δεν με πείραξε γιατί έμιαζε με αυτό της Πορτογαλίας, ενώ είχα ζήσει και στην Ολλανδία που είχε πολύ κρύο και έτσι μου ήρθε καλά το κλίμα της Ελλάδας.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μία πρόοδος για τους έγχρωμους ποδοσφαιριστές, γιατί ενώ παλιά ήταν δύσκολο να τους δεις να παίζουν σε ευρωπαϊκές ομάδες, αλλά τώρα αυτό έχει αλλάξει. Παίζουν οι καλύτεροι και αυτό βοηθάει στο να σπάνε οι ρατσιστικές προκαταλήψεις».
Ζάνγκα Κόφυ - Ζαϊρινός ποδοσφαιριστής εκείνη την εποχή στην Ένωση Ατρομήτου Ρεθυμνιακού
«Στο Ζαΐρ το ποδόσφαιρο δεν είναι επαγγελματικό. Όποιος θέλει παίζει για ευχαρίστηση και δεν είναι όπως εδώ που θα πας το πρωί για προπόνηση και το απόγευμα θα ξαναπάς. Στην Αφρική το χώμα είναι πιο μαλακό και αυτό φαίνεται στους αγωνιστικούς χώρους, δεν είναι όμως οι αθλητικές εγκαταστάσεις τόσο καλές όσο στην Ευρώπη.
Ρατσισμός υπάρχει παντού, ακόμα και στην Αφρική μεταξύ μας. Κι εδώ υπάρχει ρατσισμός, όταν όμως σε βρίζουν στη διάρκεια ενός αγώνα, πιστεύω γίνεται κυρίως για να σου σπάσουν τα νεύρα και να μην παίξεις καλή μπάλα, ή να πάρεις καμιά κόκκινη κάρτα, αν απαντήσεις με άσχημο τρόπο.
Εμείς που είμαστε από την Αφρική τρέχουμε πολύ, είμαστε λίγο πιό δυνατοί, φέρνουμε τα δικά μας στοιχεία στο ποδόσφαιρο.
Όλοι (άσπροι – μαύροι) είμαστε αθλητές, ο καθένας έχει τα στοιχεία του, αυτά που του έδωσε ο Θεός. Εγώ μπορεί να είμαι γρήγορος και ο άλλος να είναι πιο γρήγορος από μένα και να είναι άσπρος. Δεν υπάρχει διαφορά που να οφείλεται στο χρώμα».
Σέρτζιο Χόνι, Καμερουνέζος, τότε ποδοσφαιριστής του Εθνικού Πειραιά
Στο Καμερούν και στην Αφρική γενικότερα, το ποδόσφαιρο είναι ερασιτεχνικό, δηλαδή ο κόσμος πάει το πρωί στη δουλειά του και το απόγευμα στην προπόνηση. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γενικότερα είναι επαγγελματικό. Το επίπεδο του παιχνιδιού ανάμεσα στην Αφρική και στην Ευρώπη έχει αρκετές διαφορές, παρά τον ερασιτεχνισμό που υπάρχει στο Καμερούν, ξέρουμε καλή τεχνική και καλή ανάπτυξη παιχνιδιού.
Ο ρατσισμός υπάρχει, είναι σκληρή κατάσταση και αυτό που πονάει περισσότερο την αφρικανική καρδιά. Είναι ένα θέμα ταμπού. Θα πρέπει να εξαληφθεί. Στο σπορ έχει αναδειχθεί ένα κύμα ενάντια στο ρατσισμό και αυτό οφείλεται στη σύνθεση και τη συνεργασία, γιατί μέσα στις ομάδες βλέπουμε παίκτες όλων των χρωμάτων, Αφρικανούς, Ασιάτες, Νοτιοαμερικάνους, κλπ.
Αυτή η συνύπαρξη συμβάλλει στην αλλαγή και στη σταθεροποίηση της άποψης με την οποία αντιμετωπίζει κανείς αυτό το θέμα. Κατά τη διάρκεια ορισμένων αγώνων με έχουν αποκαλέσει “μαύρο” κλπ. Μερικές φορές με ενοχλεί πολύ, μα τι μπορώ να κάνω. Εμείς οι Αφρικάνοι υποφέρουμε πολύ στην Ευρώπη και δε νομίζω ότι αν ένας Ευρωπαίος πήγαινε στην Αφρική ότι θα τον αντιμετώπιζαν έτσι.
Σίγουρα τις στιγμές που ακούς ρατσιστικές βρισιές, δεν μπορείς να αισθάνεσαι καλά. Αυτό μόνο μπορώ να πω».
Επίσης αν και δεν διασώθηκε το κείμενο, εκείνη την περίοδο είχαμε πάρει δηλώσεις και από τον Ζαν Ντενί Ουάνγκα (τότε παίκτης του Παναργειακού) που είχε πρωτοπαίξει στον Πανναυπλιακό, πριν ακολουθήσει μία μεγάλη διαδρομή στη χώρα μας και σε άλλες ομάδες.
Θυμόμαστε ότι μας περιέγραψε μία στιγμή που ευρισκόμενος στο Ναύπλιο, ένα μικρό παιδάκι που δεν είχε ξαναδεί από κοντά έγχρωμο, τον πλησίασε και δειλά-δειλά με το δάχτυλό του τον ακούμπησε για να δει αν «ξεβάφει«!!!.
Σήμερα μαθαίνουμε ότι ο πρώην ποδοσφαιριστής έχει γίνει πάστορας.
Αυτά λοιπόν έλεγαν 26 χρόνια πριν, το 1997, οι τότε πρωταγωνιστές των γηπέδων. Άραγε σήμερα πόσα από όλα αυτά έχουν αλλάξει;
Έρευνα: Nάσος Μπράτσος
