...από την εφημερίδα Documento μας ζητήθηκε ένα μικρό άρθρο για τα ικαριώτικα πανηγύρια και το αποτέλεσμα στο φύλλο που κυκλοφορεί.Για το ίδιο θέμα καταθέτουν τις απόψεις τους ο Λεωνίδας Βαρδαρος και η Ηρώ Τσαρνα...
Η ιστορία των πανηγυριών της Ικαρίας είναι τόσο παλιά, όσο και η ιστορία του νησιού. Στο πιο ασυνήθιστο περιστατικό καταγράφουμε την επανάσταση του 1912, όπου για να διασκεδάσουν τους αιχμαλωτισμένους Τούρκους χωροφύλακες που φοβόταν ότι θα εκτελεστούν τους πήγαν στο πανηγύρι του χωριού Αρέθουσα (17 Ιουλίου της Αγίας Μαρίνας) ώστε να χαλαρώσουν μέχρι να απελαθούν.
Πεζοπόροι, αλλά και με κάθε μέσο που προσέφερε η εποχή, οι πανηγυριώτες ξεκινούσαν για να φτάσουν στο χωριό που διεξάγονταν το πανηγύρι.
Η αφορμή για τον ορισμό τους ήταν κυρίως θρησκευτικές γιορτές και η οργάνωση τους γίνονταν πάντα με συλλογική και μη αμειβόμενη εργασία και ο σκοπός τους ήταν και ήταν κοινωφελής, αφού ορίζονταν εκ των προτέρων που θα κατευθύνονταν τα χρήματα που θα προέκυπταν (πχ τσμεντοστρώσεις χωμάτινων δρόμων, επισκευές εκκλησιών, ανέγερση πολιτικών χωρών, κλπ). Γι' αυτό και οι τιμές ειδικά στο κρέας των πανηγυριών ήταν πάντα πιο τσιμπημένες για να βγει κέρδος για το χωριό και τον σκοπό που έθετε. Επίσης στο παρελθόν η υποδομή τους (πάγκοι, τραπέζια, καρέκλες, μαχαιροπήρουνα) ήταν δανεικά από τα σπίτια του κάθε χωριού, στην εξέλιξή τους οι σύλλογοι εξοπλίστηκαν με τα απαραίτητα και έτσι δεν χρειάζονται πια ρεφενέδες υποδομής.
Με τα χρόνια και την προσέλευση αρκετών τουριστών, ειδικά νεολαίας, ο θεσμός διαδόθηκε, αγαπήθηκε, αλλά έγινε μη λειτουργικός, αφού οι υποδομές του νησιού στενάζουν τις πιο τουριστικές ημέρες του Αυγούστου και αυτό αποτυπώνεται και στα πανηγύρια. Προσωπική μου άποψη είναι ότι όσα είναι έξω από την καρδιά του καλοκαιριού διατηρούν το χρώμα που θυμίζει το παρελθόν τους. Δεν υπάρχει ο θεσμός της "παραγγελιάς", η ορχήστρα παίζει με προσυμφωνημένη αμοιβή και για όλους και δεν χορεύουν μόνο όσοι χαρτζιλικώνουν τους οργανοπαίκτες όπως συμβαίνει αλλού. Μουσικά κυριαρχεί ο Ικαριώτικος, νησιώτικά και λαϊκά τραγούδια.
Μετά από μία διετία κορονοϊού, τα πανηγύρια ξανάρχισαν με επιφυλάξεις ως προς τη συμμετοχή του κόσμου σε αυτά, αφού κορονοϊός, αυξημένο κόστος βενζίνης και ευρύτερα η ακρίβεια δεν ήταν δυνατόν να αφήσουν και αυτά αλώβητα. Μιλάμε για τη γενική εικόνα και το μέχρι στιγμής μέσο όρο τους και όχι για μερικά που πάντα είχαν μαζική προσέλευση. Αν διατηρούν ένα στοιχείο συλλογικότητας ως προς τη διοργάνωση και τους στόχους τους, παρά τις αλλαγές που υπάρχουν στις ιστορικές περιόδους που αυτά εξελίσσονταν.
Διακρίνονται σε ημερήσια που ξεκινούν προς το μεσημέρι και τελειώνουν λίγο μετά τα μεσάνυχτα και σε «κανονικά», που ξεκινούν το βράδυ και τελειώνουν τουλάχιστον στην επόμενη ανατολή. Υπάρχουν και στιγμές που αναβάλλονται για σοβαρούς λόγους όπως έγινε αυτή τη χρονιά στις περιοχές από τις οποίες κατάγονταν ο αδικοχαμένος 17χρονος που πνίγηκε τον Ιούλιο και λόγω πένθους ακυρώθηκαν.