Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2022

Οι αντιλήψεις για τη θέση της γυναίκας μέσα από τον Τύπο μίας άλλης εποχής


...αναδημοσίευση από το www.ertnews.gr...

Μία δύσκολη περίοδο με συνεχή περιστατικά βίας εναντίον γυναικών και δυστυχώς αρκετές γυναικοκτονίες έχει διανύσει η χώρα μας και μακάρι να την αφήσουμε πίσω χωρίς άλλα τραγικά περιστατικά. Τα γεγονότα αυτής της περιόδου μας έκαναν να δούμε με άλλο μάτι ειδήσεις μίας άλλης εποχής που κατέγραφαν ανάλογης αγριότητας και αναλγησίας περιστατικά σε βάρος γυναικών. Άλλοτε η βία, άλλοτε οι «σκανδαλιστικές» διαστάσεις που έδινε ο Τύπος της εποχής (μπορεί να μην υπήρχαν κανάλια αλλά κάποιες τάσεις στα ΜΜΕ είναι τόσο παλιές όσο και η ύπαρξή τους), δίνουν τη δυνατότητα να πούμε ότι αντιλήψεις και δυστυχώς και πρακτικές σε βάρος των γυναικών υπήρχαν και τότε, δείγμα της κακής και βαθιάς ρίζας που έχουν.

Σταχυλογήσαμε λίγες αλλά ενδεικτικές αναφορές από το μακρινό 1933.

Διαβάζουμε στις 11-8-1933 στην εφημερίδα «Πατρίς» για γυναικοκτονία στην Κόνιτσα με τίτλο «Εσκότωσε μία νέα επειδή δεν του παρεδίδετο». Το θύμα ήταν η 17χρονη Μαρίκα Δημητριάδη και δράστης ήταν ο 20χρονος κτηνοτρόφος Χαρίσης Σδράδος. Η νεαρή ορφανή από πατέρα μεγάλωνε δίπλα στον παππού της και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της στη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων.Ο δράστης την παρακολουθούσε αλλά η 17χρονη του ξέκοψε κάθε πιθανότητα να δημιουργηθεί κάποια σχέση μεταξύ τους, αλλά αυτός απτόητος συνέχιζε να την παρακολουθεί. Ενημέρωσε τους οικείους της που έκαναν συστάσεις στο νεαρό αλλά αυτός δεν τις έλαβε υπόψιν και συνέχισε τα ίδια, μέχρι που κάποια φορά την απείλησε ότι αν δεν ανταποκριθεί θα έχουν κακά ξεμπερδέματα.

Νέα ενημέρωση της νεαρής στους οικείους της, νέες συστάσεις από αυτούς στον 20χρονο, νέα αποτυχία συμμόρφωσής του. Ο εξαγριωμένος από τις συνεχείς απορρίψεις κτηνοτρόφος την τελευταία φορά που φρόντισε να βρεθεί μπροστά στη νεαρή με έντονο ύφος της συνέστησε να τον αποδεχτεί και της επετέθη «με χυδαίους σκοπούς» όπως αναφέρει η εφημερίδα. Δοκίμασε να αντισταθεί και φώναξε, αλλά ο δράστης με ένα μαχαίρι την άφησε νεκρή, ακολούθως προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαφύγει αλλά τελικά συνελήφθη.

Στις 12 Αυγούστου στην ίδια εφημερίδα, από τη Γαλλία έρχεται το θέμα που σκανδαλίζει τους αναγνώστες, με υπέρτιτλο «Τα περίεργα της καρδιάς» και τίτλο «Ένα κοριτσάκι 14 ετών ακολουθεί ερωτύλον πενηντάρην» και από κάτω διαβάζουμε «Ήταν παντρεμένος και πατέρας δύο τέκνων. Ο ερωτοπαθής απαγωγεύς πριν φύγη ξεσήκωσε το ταμείον του προϊσταμένου του» και δεν ήταν και λίγα αφού το ποσό έφτανε τα 15.000 γαλλικά φράγκα τα οποία ο 52χρονος σκόπευε να γλεντήσει με την 14χρονη. Η εφημερίδα δίνει αναλυτική ανταπόκριση για την υπόθεση αυτή. Συνεπώς τέτοια θέματα «πούλαγαν» και τότε.

Εκτός από θέματα που είχαν σαν αρνητικές πρωταγωνίστριες γυναίκες εξελίσσονταν και άλλα δράματα, όπως στις 14 Αυγούστου 1933 που η εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, γράφει ότι για δεύτερη φορά ο συνοικισμός της Ανάστασης στον Πειραιά έγινε παρανάλωμα του πυρός, αποτεφρώθηκαν περίπου 300 οικήματα και οι ζημιές έφτασαν τα 10.000.000 δραχμές. «Δια δευτέραν φορά πρόσφυγες» αναφέρει η εφημερίδα, αφού ο συνοικισμός ήταν το αποκούμπι Μικρασιατών προσφύγων.
Ευτυχώς δεν χάθηκε καμία ανθρώπινη ζωή και έγινε μεταφορά πυρόπληκτων προσφύγων στους συνοικισμούς των Ταμπουρίων και των Διωρόφων. Ο δυνατός αέρας ενίσχυσε την πυρκαγιά και χρειάστηκαν μεγάλες προσπάθειες της πυροσβεστικής για να την αντιμετωπίσει. Για τον εμπρησμό προσήχθη για ανάκριση γυναίκα από το σπίτι της οποίας ξεκίνησε η φωτιά κατηγορούμενη για εμπρησμό, έστω εξ αμελείας!!

Σπείρα σωματεμπόρων με στόχους νέες ηλικίας 14-18 ετών που εξαφανίζονταν από τα σπίτια τους απασχολούσε την αστυνομία. Όπως αναφέρει η εφημερίδα: «Οι σωματέμποροι εξεβίαζον τα θύματά των ότι θα αποκαλύψουν εις τους οικείους των το πάθημά των και τα υπεχρέωναν ή να εκδίδωνται εις διαφόρους γνωστούς των επί χρήμασι, ή τα επώλουν έναντι σεβαστού ποσού εις δυσωνύμους οίκους».
Τελικά συνελήφθη ο αρχηγός της σπείρας στην προσφυγούπολη της Νέας Ιωνίας Αττικής, και η εφημερίδα γράφει ότι ήταν ο εκεί διαμένων Ευστάθιος Ευσταθιάδης, σεσημασμένος και καταδικασμένος για ανάλογα αδικήματα.

Ακριβώς δίπλα στο δημοσίευμα διαβάζουμε «Ετραυμάτισε δια περιστρόφου την ερωμένη του. Ο δράστης και το θύμα ήσαν έγγαμοι». Η ανακοίνωση χωρισμού από τον άνδρα προς τη γυναίκα έκανε τη δεύτερη να επιχειρήσει να του πάρει το όπλο του και να τον πυροβολήσει, να γίνει συμπλοκή και εκεί να την πυροβολήσει πέντε φορές ο δράστης και να τραυματισθεί σοβαρά η γυναίκα. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβε η ασφάλεια Θεσσαλονίκης και το προσωπικό των νοσοκομείων, μέχρι να έρθει η ώρα του δικαστή.

Λίγες σειρές πιο πάνω διαβάζουμε για τη μεγάλη και αιματηρή απεργία των ανθρακωρύχων στο Αλιβέρι, θέμα που ήδη έχουμε παρουσιάσει σε άλλη ιστορική διαδρομή. Εκεί οι γυναίκες τους είχαν δυναμικό ρόλο στην πολυήμερη κινητοποίηση αλλά η ειδησεογραφία της εποχής δεν το αναδεικνύει.

Σε άλλο δημοσίευμα της ίδιας εφημερίδας πληροφορούμαστε για μία απαγωγή παπαδοπούλας στους Αγίους Θεοδώρους, από τον εραστή της Π. Τζανόπουλο, γιατί ο παππάς – πεθερός δεν τους
έδινε την ευχή τους για να παντρευτούν και τελικά έστειλαν τελεσίγραφο ότι ζητούν την ευχή του για να επιστρέψουν.

Στη Θεσσαλονίκη η αστυνομία αποκαλύπτει ένα δράμα. Δύο γυναίκες «Ελληνίδες» ασκούσαν σωματεμπορία και με τεχνάσματα και γλυκά, παρασύρουν δεκάχρονη που την παρέδωσαν σε Γερμανό «ο οποίος την διέφθειρε και την κατέστησε μητέρα, τέλος δε την εγκατέλειψε. Ο καρπός της παρανομίας εγκατελείφθη εις το ίδρυμα “Άγιος Στυλιανός” και η νεαρά μητέρα δια να εξοικονομήση τα έξοδα της μαίας και να πληρώση τα ενοίκια του δωματίου, επειδή δεν κατώρθωνε να ανεύρη εργασίαν, ηναγκάσθη να καταφύγει εις ύποπτον σπίτι όπου παρεδίδετο εις διαφόρους».

Ευτυχώς όμως πάντα η ζωή έχει και άλλες όψεις, εκείνη την περίοδο του Μεσοπολέμου υπήρξαν πολλές και σημαντικές δράσεις γυναικών για τη χειραφέτησή τους, για να μην πέφτουν θύματα προσώπων και καταστάσεων σαν αυτά που περιέγραψε η εφημερίδα στην οποία αναφερθήκαμε, αλλά σε αυτές θα αναφερθούμε σε άλλη αναδρομή.

Έρευνα: Νάσος Μπράτσος