...αναδημοσίευση από το ert.gr...
Μπορεί να έχουν περάσει τόσα χρόνια από την αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ, που σημειώθηκε στις 6 Μαρτίου 1910, αλλά διατηρεί τη «φρεσκάδα» της σαν σημείο αναφοράς και για το σήμερα. Αυτό συμβαίνει γιατί ήταν μία βαθιά και ριζωμένη στην κοινωνία, συλλογική διεκδίκηση του αγροτικού κόσμου για το μοίρασμα των τσιφλικιών της Θεσσαλίας, που επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές. Στο Κιλελέρ η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα από τα πυρά της χωροφυλακής, ενώ ακολούθησαν και διώξεις εναντίον των εξεγερμένων κολίγων. Πολύτιμη «σπορά» ιδεών έκανε στον αγροτικό κόσμο ο Μαρίνος Αντύπας, που δολοφονήθηκε τη νύχτα 9 προς 10 Μαρτίου του 1907.
Παρουσιάζουμε το πώς κατέγραφε λίγα χρόνια μετά, τα γεγονότα, η «Κοινωνιολογική και Πολιτική Εγκυκλοπαίδεια», που εξέδιδε ο Δημήτρης Πουρνάρας το 1934 (εκδότης και της εφημερίδας «Ανεξάρτητος», πνεύμα ανήσυχο και ριζοσπαστικό για την εποχή του). Το αρχικό όνομα της μηνιαίας έκδοσης ήταν «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν», με υπότιτλο «εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν εκλαϊκεύσεως των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών επιστημών».
Η αναφορά στο Κιλελέρ είναι από το τεύχος νο9. Η αναφορά σε θέματα, πρόσωπα και ορολογίες γίνονταν αλφαβητικά και τα υλικά αυτά, αποτελούν δημοσιογραφικά διαμάντια όχι μόνο για την εποχή τους, αλλά ακόμα και για σήμερα.
Σήμερα λοιπόν δεν τα γράφουμε και δεν τα παρουσιάζουμε εμείς, αλλά σας δίνουμε τη δυνατότητα να μελετήσετε απευθείας τις ιστορικές πηγές. Κάντε κλικ πάνω στις κιτρινισμένες από τον καιρό σελίδες, που πριν από χρόνια ανακαλύψαμε σε κάποιο παλαιοπωλείο!!
Κείμενο & προσωπικό αρχείο: Νάσος Μπράτσος