Κυριολεκτικά από 40 κύματα πέρασε ο Νικόλαος Φουντούλης μαζί με άλλους 34 για να μπορέσει να διαφύγει από την κατεχόμενη από τους Ιταλούς Ικαρία, προς τα τουρκικά παράλια και ακολούθως στη Μέση Ανατολή.
Ήταν 5 Μάη του 1942 και είχαν προηγηθεί δύο αποτυχημένες απόπειρες διαφυγής λόγω θαλασσοταραχής. Η βάρκα είχε μηχανή και η απαραίτητη ποσότητα πετρελαίου, είχε κρυφτεί στο δάσος, για να μπορέσει να γίνει το ταξίδι.
Και η τρίτη φορά συνέπεσε με θαλασσοταραχή, αλλά είχε καρφωθεί από τους χαφιέδες των κατακτητών, που την επόμενη ημέρα σκόπευαν να ψάξουν το βαρκάρη και τους υπόλοιπους. Μονόδρομος λοιπόν το ταξίδι στα φουρτουνιασμένα νερά της Ικαρίας, από το λιμανάκι του Άγιου Φωκά. Οι Ιταλοί είχαν φυλάκια και στρατό στα κοντινά χωριά και το εγχείρημα ήταν δύσκολο και παράτολμο.
Μιλήσαμε με το Ν. Φουντούλη και μας είπε τα εξής:
– Κινδυνέψαμε να πνιγούμε, είχαμε και μωρά μέσα στη βάρκα. Πιστεύαμε ότι δεν θα γλιτώσουμε, αλλά τελικά σωθήκαμε γιατί είχαμε καλούς καπεταναίους και με μεγάλη προσπάθεια μας πήγαν στον Κάβο Κόρακα της Τουρκίας, όπου και βγήκαμε. Μας έδειξαν ποια μονοπάτια έπρεπε να ακολουθήσουμε και τα είχαν περπατήσει και άλλοι πρόσφυγες πριν από μας. Διανυκτερεύσαμε σε ένα χωράφι και από την πείνα βγάζαμε φυτά και τα τρώγαμε, βολβούς και άλλα.
-Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με Τούρκους;
-Βρεθήκαμε κοντά στο χωριό Κουζούμκουγιου και συναντήσαμε ένα τσοπάνη, τους ζητήσαμε τσίρο (τα κατάλοιπα από το τυρί) για να δώσουμε έστω ένα φλυτζάνι στα μωρά και αυτός μας απάντησε ότι το έχει για τα σκυλιά του. Μετά θυμάμαι ότι στρατιώτες μας πήγαν με ποδαρόδρομο στον Τσεσμέ, όπου εκεί μας έδωσαν για φαγητό μία βραστή πατάτα και μας έβαλαν να κοιμηθούμε σε θαλάμους. Στον Τσεσμέ έμεινα δύο μήνες και μας έδιναν μία λίρα την ημέρα για σίτιση.
-Πώς φύγατε από τον Τσεσμέ;
– Στις 12 Ιουλίου ήρθε ο Έλληνας πρόξενος, θυμάμαι ότι τον έλεγαν Λάζαρο και μας είπε ότι υπήρχε ανάγκη να ενισχυθεί ο στρατός στη Μέση Ανατολή και όποιος είναι ήθελε να δηλώσει. Εγώ του είπα πρώτος να με γράψει, ήθελα να γλιτώσω από την πείνα και στον Τσεσμέ πεινούσαμε και να γλιτώσω και από τις ψείρες. Κάθε μέρα κάναμε μπάνιο και κάθε μέρα γεμίζαμε ψείρες.
Έτσι φύγαμε με μία κρητικιά ανεμότρατα που το είχε σκάσει από την κατεχόμενη Ελλάδα, όπου μπήκαμε 90 άτομα και ξεκινήσαμε για την Κύπρο, με πορεία δίπλα στα παράλια της Τουρκίας.
-Τι θυμόσαστε από το ταξίδι;
-Μας είχαν δώσει ένα κιλό ψωμί και ένα τέταρτο και χαλβά περίπου 100γραμμάρια το άτομα σαν τρόφιμα για το ταξίδι. Κάναμε λόγω καιρού οκτώ μερόνυχτα ταξίδι και τα τρόφιμα μας τελείωσαν μετά την πρώτη μέρα. Ο καπετάνιος είχε ρεζέρβα τρια τσουβάλια σύκα και μας μοίραζε τρία σύκα στον καθένα κάθε πρωί και ένα κύπελλο νερό από ένα βαρέλι που είχε. Το νερό ήαν κόκκινο από τη σκουριά.
Λόγω του καιρού αράξαμε στα ανοιχτά της Μερσίνας και τότε είδαμε τους Τούρκους να ετοιμάζονται να μπουν σε μία βάρκα και να έρθουν προς τα μας και τότε αποφασίσαμε παρά τη θαλασσοταραχή, να συνεχίσουμε το ταξίδι.
-Φτάσατε λοιπόν στην Κύπρο.
-Πήγαμε στο χωριό Ξηρό, ήμασταν υπό επιτήρηση για ένα μήνα, τουλάχιστον τρώγαμε και μετά μας πήγαν στην Αμμόχωστο. Εκεί μας έβαλαν σε ένα καράβι Έλληνες, Γάλλους, Άγγλους, Ινδιάνους (Ινδούς) και ξεκινήσαμε για τη Χάιφα. Επειδή όμως την βομβάρδιζαν οι Γερμανοί, μας πήγαν στο Πορτ Σάιντ και από εκεί με τρένο στη Χάιφα.
Στη Χάιφα ήταν το στρατόπεδο που έκαναν τη διαλογή μία επιτροπή Ελλήνων αξιωματικών και άλλους τους έστειλαν στο στρατό, άλλους στο ναυτικό και άλλους στην αεροπορία. Εγώ πήγα στο πεζικό.
-Ποια ήταν η πορεία σας ως στρατευμένου;
-Με πήγαν στο στρατόπεδο Καφριώνα της Παλαιστίνης, στο Λίβανο στην Κοιλάδα του Διαβόλου (Μπεκάα), στον Ευφράτη και πάνα κοιμόμασταν με τα ρούχα και το όπλο δίπλα, αφού ήμασταν σε επιφυλακή. Σε μάχη δεν μας έστειλαν. Έπαιρνα άδειες για να επισκεφτώ συγγενείς πρόσφυγες άλλοτε στο Χαλέπι της Συρίας, άλλοτε στην Παλαιστίνη, βρέθηκα και στο Λίβανο έξω από τη Βηρυτό, σε μία ορεινή περιοχή το Αλέι.
-Πότε γυρίσατε πίσω;
-Το 1945 από τη Λιβύη και το στρατόπεδο Μπατίστι μας πήγαν στην Αλεξάνδρεια και από εκεί με το καναδέζικο καράβι Πριγκίπισσα Αικατερίνη, ξεκινήσαμε τη Μ. Πέμπτη του 1945. Τη Μ. Παρασκευή φτάσαμε και δέσαμε στη Σύμη και το Μ. Σάββατο ξεκινήσαμε για Σάμο – Ικαρία. Διανυκτερεύσαμε στο πέλαγος και το πρωί μας αποβίβασαν στο Βαθύ, όπου μας περίμενε ένα καΐκι από τα Δωδεκάνησα και φτάσαμε στον Εύδηλο Ικαρίας στις 5 Μάη του 1945.
Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος
Όλοι οι κύκλοι του αφιερώματος στην ανάρτηση: Αναγνώριση της ερευνητικής δουλειάς του ert.gr
Κάθε μέρα λίγα λεπτά μετά τις 7πμ διαβάστε στο www.ert.gr:
Δευτέρα 26 Ιουνίου 2017: Προχωράει η διαμόρφωση του «μνημείου της προσφυγιάς»
Τρίτη 27 Ιουνίου 2017: Η φιλόξενη αγκαλιά του Λιβάνου στους Έλληνες πρόσφυγες
Τετάρτη 28 Ιουνίου 2017: Τσεσμές: Το Hot Spot των Ελλήνων προσφύγων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Πέμπτη 29 Ιουνίου 2017: Αεροπορικώς ψάρια για τις λίμνες της Ελλάδας – Μετά το κατοχικό πλιάτσικο
Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017: H διπλή προσφυγιά του ποιητή Φώτη Αγγουλέ
Σάββατο 1 Ιουλίου 2017: «Τρώγαμε και τσικνήθρες (τσουκνίδες) και μολόχες» ο Γ. Ψιλόπουλος θυμάται την κατοχή στη Σύρο
Κυριακή 2 Ιουλίου 2017: Επιβίωση με δελτία τροφίμων και «αραντό» στη Σύρο της κατοχής
Δευτέρα 3 Ιουλίου 2017: Η μάχη του Ελ Αλαμέιν και η επίπτωσή της στις μετακινήσεις Ελλήνων προσφύγων
Τρίτη 4 Ιουλίου 2017: Κατοχικές πανιότες σκατολέτες και λούπινα – Οι αναμνήσεις του Συριανού Σπύρου Κρεατσούλα
Τετάρτη 5 Ιουλίου 2017: ΑSYA MINOR yeniden: Η τουρκική ματιά στην ελληνική προσφυγιά του Β’ Παγκοσμίου πολέμου
Πέμπτη 6 Ιουλίου 2017: Mαρία Οικονόμου – Μανωλιού: Το προσφυγικό της ταξίδι από τη Σάμο στη Γάζα
Παρασκευή 7 Ιουλίου 2017: Ανδρέας Χριστόπουλος – από το πολεμικό ναυτικό στα «σύρματα» των Εγγλέζων στην Αίγυπτο
