...αναδημοσίευση από το www.ert.gr...
Δεν περίμεναν να ξεσπάσει ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 για να νιώσουν την ιταλική κατοχή οι Καλύμνιοι, αφού από το 1912 συνεχείς ήταν οι «τριβές» τους με τον Ιταλό κατακτητή. Μαζικές διαδηλώσεις και εξεγέρσεις, ήταν συχνό φαινόμενο, με τους τοποτηρητές του Μουσολίνι.
Tην 28η Οκτωβρίου 1940, που ξέσπασε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, οι Ιταλοί συγκέντρωσαν τους άρρενες Δωδεκανήσιους στην τάφρο του φρουρίου. Όπως έχουμε αναφέρει σε άλλη ανάρτηση του αφιερώματος, οι Καλύμνιοι – όσοι μπόρεσαν να διαφύγουν, ή ο πόλεμος τους βρήκε εκτός του νησιού, είχαν συμμετοχή στο «Σύνταγμα Δωδεκανησίων». Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τη βασική κατοχική δύναμη αποτελούν οι Γερμανοί.
Καλύμνιοι πρόσφυγες πολέμου
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που μας έκανε γνωστά η Δήμαρχος Τήλου Μαρία Καμμά – Αλειφέρη, αρκετοί Καλύμνιοι στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έφυγαν από τη νησί τους και πήγαν στην Τήλο για λόγους επιβίωσης.
Η δυνατότητα αγροτικής παραγωγής στην Τήλο, σε σχέση με την πιό βραχώδη Κάλυμνο, ήταν ο λόγος της «εσωτερικής προσφυγιάς» για λόγους επιβίωσης.
Επίσης πάνω από 3.500 Καλύμνοι φέυγουν για τα μικρασιατικά παράλια και από εκεί για τα στρατόπεδα προσφύγων της Μέσης Ανατολής, αλλά και όσοι έχουν τη δυνατότητα στρατολογούνται στις συμμαχικές δυνάμεις και τον ελληνικό στρατό της Μέσης Ανατολής.
Όπως και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, οι συνέπειες του πολέμου, οδηγούν τη χώρα σε μία μεγάλη και δύσκολη μεταπολεμική περίοδο, όπου πολλοί επιλέγουν να γίνουν οικονομικοί μετανάστες.
Η σύχρονη περίοδος
Στις μέρες μας η Κάλυμνος δεν ξεχνά τις προσφυγικές – μεταναστευτικές διαδρομές των παιδιών της και εμφανίζει δραστηριότητα υποστήριξης στις προσφυγικές ροές του σήμερα. Κάνουν την ίδια διαδρομή με αυτή των Καλύμνιων πριν από μερικές δεκαετίες, με ανάποδη φορά, αλλά όπως και τότε, με αιτία τον πόλεμο και τις συνέπειές του.
Η Ομάδα Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων στην Κάλυμνο, σε μία από τις ανακοινώσεις της έγραφε μεταξύ άλλων: «Η Ομάδα Στήριξης, στο όνομα ακριβώς αυτής της προσφυγικής μας ιστορίας, στο όνομα και μνήμη των 3500 Καλύμνιων που βρήκαν προσφυγικό καταφύγιο στη Γάζα της Παλαιστίνης και στη Δαμασκό της Συρίας, στο όνομα των παιδιών μας, που κυνηγημένα από την ανεργία παίρνουν ξανά το δρόμο της μεγάλης μετανάστευσης και, πάνω απ’ όλα, με γνώμονα το σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση, θα συνεχίσουμε να συντρέχουμε τους κυνηγημένους της φτώχειας και του πολέμου.
Τιμάμε κι ευχαριστούμε τους δεκάδες συμπολίτες μας που συμβάλλουν σ’ αυτή την προσπάθεια, ξεπερνώντας κηρύγματα μίσους και αποκτήνωσης, ρατσισμού και μισαλλοδοξίας.
Τιμάμε κι ευχαριστούμε τους δεκάδες συμπολίτες μας που, ειδικά μέσα σ’ αυτές τις άθλιες συνθήκες για τον τόπο και το λαό μας κάνουν την έμπρακτη αλληλεγγύη μέτρο πολιτισμού και ανθρωπιάς».
Δείτε το ντοκιμαντέρ «Νο Passport», της εκπαιδευτικού Νίνας Γεωργιάδου για τους πρόσφυγες. Η κ. Γεωργιάδου έχει ενεργό συμμετοχή στην Ομάδα Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων στην Κάλυμνο.
Τέλος, μήνυμα αισιοδοξίας δίνει και η νέα γενιά του νησιού, όπως προκύπτει από την ταινία μικρού μήκους του 1ου ΕΠΑΛ Καλύμνου:
Eπιμέλεια αφιερώματος: Νάσος Μπράτσος
Τo αφιέρωμα συνεχίζεται – διαβάστε στο ert.gr:
12 Iανουαρίου 2017: Γιάννης Νικολαΐδης – «Τσάλαχα»: Πρόσφυγας στην Τουρκία το 1942
13 Ιανουαρίου 2017: Τριαντάφυλλος Φωκιανός: Το μικρό προσφυγόπουλο που έγινε σηματωρός στα αντιτορπιλικά
14 Ιανουαρίου 2017: Καστελλόριζο: Ο δρόμος της προσφυγιάς και η τραγωδία της επιστροφής
15 Ιανουαρίου 2017: O Καστελλοριζιός πρόσφυγας και διασωθείς ναυαγός Βαγγέλης
Χατζηγιαννάκης μιλάει στο ert.gr
16 Ιανουαρίου 2017: Λιοντάρια και αφρικανικές σταφίδες: Τα ευτράπελα της ελληνικής προσφυγιάς του Β’ Παγκ. Πολέμου
Σχετικές αναρτήσεις:
05/01/2017 Θαλάσσιοι δρόμοι της ελληνικής προσφυγιάς στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (β’ μέρος – Nότιο Αιγαίο)
06/01/2017 Το προσφυγικό ταξίδι των Νισύριων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
07/01/2017 Πρόσφυγας πολέμου από τη Νίσυρο – Μαχητής στη Μ. Ανατολή: Η ιστορία του Ν. Κωσταρά
08/01/2017 Η ιστορία του Κ. Μαντουδάκη: Πρόσφυγας πολέμου από τη Νίσυρο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
09/01/2017 Τήλος: Το νησί της διαχρονικής αλληλεγγύης στους πρόσφυγες
10/01/2017 «Τα σύρματα» και η Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση στη Μέση Ανατολή