Στα Καλάβρυτα γράφτηκε η τελευταία σελίδα της «πορείας θανάτου» της 117 γερμανικής μεραρχίας καταδρομών, που στο διάβα της για τα Καλάβρυτα, από τις αρχές του Δεκέμβρη του 1943, είχε δολοφονήσει αμάχους σε χωριά της περιοχής, είχε πυρπολήσει σπίτια και είχε λεηλατήσει περιουσίες. To www.ert.gr θυμάται και συμβάλλει στη διάσωση της ιστορικής μνήμης.
Εξαγριωμένοι από την ήττα που υπέστησαν στις 20 Οκτωβρίου του 1943 στη Μάχη της Κερπινής, από τον ΕΛΑΣ και με βαριές απώλειες, οι Γερμανοί ζητούσαν την εκδίκηση.
Η εκτέλεση 78 Γερμανών αιχμαλώτων, ήταν η αφορμή για το Γερμανό υποστράτηγο Καρλ φον Λε Ζουίρ, για να διατάξει απάντηση με σφαγή σε όλα τα χωριά, με στόχο να περικυκλώσει και να αποδυναμώσει τους αντάρτες. Η επιχείρηση «Καλάβρυτα» ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου του 1943 και ανατέθηκε στον ταγματάρχη Εμπερσμπέργκερ.
Στις 9 Δεκεμβρίου παραπλάνησαν τον άμαχο πληθυσμό των Καλαβρύτων, ότι δήθεν αναζητούσαν μόνο τους αντάρτες και για το λόγο αυτό πυρπόλησαν σπίτια ανταρτών, αφήνοντας ανέπαφα τα υπόλοιπα.
Όμως στις 13 Δεκεμβρίου υποχρέωσαν όλους του άρρενες από 13 ετών και πάνω, να συγκεντρωθούν στην κεντρική πλατεία και ακολούθως τους πήγαν στη «Ράχη του Καπή». Οι γυναίκες και τα παιδιά οδηγήθηκαν στο σχολείο όπου και τους κλείδωσαν.
Η «Ράχη του Καπή» έγινε ο τόπος της θυσίας περίπου 800 ανθρώπων, ενώ 13 Καλαβρυτινοί γλύτωσαν γιατί καλύφθηκαν από τα πτωμάτων άλλων και οι Γερμανοί του πέρασαν για σκοτωμένους.
Ο ακριβής αριθμός παρουσιάζει διακυμάνσεις, ανάλογα με το αν υπολογιστούν μόνο οι εκτελεσθέντες στη «Ράχη του Καπή», ή συνολικά και όσοι προηγήθηκαν στις επιδρομές στα χωριά πέριξ των Καλαβρύτων, αφού ήταν φάσεις της ίδιας επιχείρησης.
Σε σήμα τους οι Γερμανοί προς τη διοίκησή τους ανέφεραν ότι εκτελέστηκαν 696 Έλληνες σε όλη την περιοχή. Σε έκθεση συνέταξε η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για Εγκλήματα Πολέμου (UNWCC), αναφέρεται πως στα Καλάβρυτα εκτελέστηκαν είτε «περίπου 1.000» είτε «πάνω από 750» και έγινε δυνατό να ταυτοποιηθούν, ονομαστικά, 461 θύματα.
Ακολούθησε η πυρπόληση των Καλαβρύτων, αλλά και η διάσωση των γυναικόπαιδων, αφού ένας Αυστριακός στρατιώτης συμπονώντας τον άμαχο πληθυσμό, άφησε ξεκλείδωτη μία πόρτα του σχολείου για να διαφύγουν. Ο στρατιώτης εκτελέστηκε από τους ναζί.
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων ήταν από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου της ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ειδικά στη συζήτηση που έχει θέμα τις γερμανικές αποζημιώσεις πολέμου, αποτελεί ένα από τα κορυφαία επιχειρήματα.
Oι εκδηλώσειςΌπως κάθε χρόνο, με πολυήμερες εκδηλώσεις (υπενθυμίζουμε ότι η επιχείρηση Καλάβρυτα ξεκίνησε στις 4/12/1943) ο Δήμος Καλαβρύτων τιμά, θυμάται και εμπνέεται από τη θυσία εκατοντάδων ανθρώπων.
Από τις 21 Νοεμβρίου 2015 ξεκίνησε το πρόγραμμα των εκδηλώσεων με μνημόσυνο για τους εκτελεσθέντες από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, στα χωριά Άνω και Κάτω Ζαχλωρού και κορυφώνονται με το πάνδημο μνημόσυνο, της Κυριακής 13ης Δεκεμβρίου 2015, στη μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων, που θα τιμήσει με την παρουσία του και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαβρύτων, ανακηρύχθηκε τιμητικά, επίτιμος δημότης της πόλης και του Δήμου Καλαβρύτων.
Οι
εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στις 14 Δεκεμβρίου με τα μνημόσυνα για τους
εκτελεσθέντες στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας, στην Κλειτορία και την
ημερίδα, στα Καλάβρυτα, για το «Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος – 10 Χρόνια (2005 – 2015): Λειτουργία και προοπτικές».Δείτε τις ακόλουθες διευθύνσεις από το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος:
http://www.dmko.gr/el/component/flippingbook/book/10.html
http://www.dmko.gr/el/component/flippingbook/book/8.html
Επίσης: Δρόμος Θυσίας Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
Kείμενο: Νάσος Μπράτσος
