Παρέμβαση στη βιβλιοπαρουσίαση "Μετά τον Εμφύλιο" του Μ. Λυμπεράτου στη Λιβαδειά

Παρέμβαση Νάσου Μπράτσου στη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου του Μιχάλη Λυμπεράτου "Μετά τον Εμφύλιο" (εκδόσεις Νότιος Άνεμος) στη Λιβαδειά στις 16/12/2015. Δείτε αναλυτικό φωτορεπορτάζ από φωτο που έβγαλαν οι διοργανωτές της εκδήλωσης.
...Δείτε ΕΔΩ και το ρεπορτάζ στο ert.gr...

Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο θα αναρωτηθεί αν η ιστορία επαναλαμβάνεται και άρα ποιος ο λόγος να κουβεντιάζουμε σήμερα. Για παράδειγμα περιγράφεται η εφοπλιστική ασυδοσία στην παραβίαση των όρων παραχώρησης των Λίμπερτυ, που την παραδέχονταν οι ίδιοι οι Αμερικάνοι. Την ίδια ασυδοσία – απληστία από το εφοπλιστικό κεφάλαιο τη βιώνουμε και σήμερα.

Αν λοιπόν το βιβλίο είναι «εργαλείο», είναι γιατί μας επιτρέπει να βγάζουμε συμπεράσματα για να μην επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία και αυτό γίνεται μόνο με την παρέμβαση του υποκειμενικού παράγοντα, των ανθρώπων που μπορούν να γράψουν τη δικιά τους ατομική και συλλογική ιστορία.

Η ασφάλεια της χρονικής απόστασης του συγγραφέα – μελετητή από τα γεγονότα, του δίνει την ευκαιρία να λειτουργήσει ερευνητικά, να βγάλει συμπεράσματα και να συνθέσει στοιχεία.

Την προσπάθεια αυτή διευκολύνει ο πλούτος δημοσιευμάτων μέσα από ατομικές μαρτυρίες και βιβλιογραφία αντιστασιακών της εποχής.

Η «πολυτέλεια» του να μπορεί κανείς να συνθέσει μελετώντας τον πλούτο των στοιχείων, που όμως δεν παρήχθησαν εκείνη την περίοδο χωρίς κόπο και χωρίς διώξεις.

Πρόκειται για πρωτογενή υλικά κυριολεκτικά «ματωμένα».

Γι αυτό πρέπει να πούμε για τον  Τύπο της εποχής και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε.

Για παράδειγμα η εφημερίδα «Ανεξάρτητος Τύπος», που ανέστειλε την κυκλοφορία της, όταν τα ενοχλητικά προς το καθεστώς ρεπορτάζ, οδήγησαν  στον οικονομικό της στραγγαλισμό με τον περιορισμό της διαφήμισης και ειδικά της κρατικής διαφήμισης.

Επίσης το συστηματικό σαμποτάζ στη διακίνησή του προοδευτικού Τύπου.

Για παράδειγμα η εφημερίδα «ο Δημοκρατικός», η οποία βγήκε με τη στήριξη της ΕΔΑ και  που την έκλεισε αυθαίρετα ένα απόγευμα η αστυνομία και όταν γύρισαν οι εξόριστοι πούλαγε 30.000 φύλλα, ενώ όταν κορυφώθηκε η τρομοκρατία πούλαγε 3.000 φύλλα.

Ακολούθησε η εφημερίδα «Δημοκρατική», σαν διάδοχο σχήμα και αργότερα η «Αυγή».

Πρέπει να θυμίσουμε τα συστηματικά εμπόδια ώστε οι προοδευτικοί δημοσιογράφοι να μην γίνονται μέλη τη δημοσιογραφικής ένωσης της ΕΣΗΕΑ.

Πρέπει επίσης να θυμίσουμε το «Χαρακτηρισμό» των πολιτών ανάλογα με το ποια εφημερίδα διάβαζαν και γι αυτό συχνά έπαιρναν πχ ΤΑ ΝΕΑ ή κάποια άλλη εφημερίδα και την Αυγή μέσα διπλωμένη.

Ειδικά αυτή την εμπειρία τη θυμάμαι από το άμεσο οικογενειακό μου περιβάλλον.

Σημαντικό ρόλο στην καταγραφή και διάσωση στοιχείων έπαιξαν και εφημερίδες συνδικάτων που την ίδια περίοδο αντιμετώπιζαν μεγάλες επιθέσεις και διώξεις.

Ήταν άλλωστε γνωστή η πορεία των 115 ΣΕΟ (συνεργαζόμενες εργατοϋπαλληλικές οργανώσεις, που στην πορεία έγιναν πολύ περισσότερες και με ένα κίνημα από τα κάτω, έφτασαν μέχρι τα Ιουλιανά). Έβγαζαν την εφημερίδα «Ελεύθερα Συνδικάτα», αλλά και αρκετά κλαδικά έντυπα.

Ο Μιχάλης Λυμπεράτος κατάφερε να μην παγιδευτεί στην εκδοχή της ιστορίας που γράφουν οι «νικητές», αλλά να αναδείξει και την άλλη πλευρά αυτή που κάθε καθεστώς θέλει να κρατήσει στο ημίφως ή και στην απόλυτη συσκότιση.

Έτσι τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει το βιβλίο προκύπτουν από την ανάδειξη αυτού του ιστορικού πλούτου και τη μελέτη του.

Θυμάμαι αμυδρά από τα παιδικά μου χρόνια, ραδιοφωνικές εκπομπές, τότε υπήρχε μόνο το κρατικό ραδιόφωνο, όπου είχαν θεματικές όπως η περιγραφή «ανδραγαθημάτων» στον πόλεμο ενάντια στο «συμμοριτισμό», με τον εμφυλιοπολεμικό λόγο και την εθνικιστικού τύπου φρασεολογία και νοιώθω ευχάριστα που και το βιβλίο αυτό για το οποίο συγκεντρωθήκαμε σήμερα, όπως και άλλες προσπάθειες, δεν άφησαν να κυριαρχήσουν στην ιστορία οι απόπειρες παραχάραξής της.

Δίνουμε λοιπόν τη μάχη ενάντια στη λήθη, ενάντια στην παραχάραξη, το κάνουμε με δημιουργικό τρόπο αναδεικνύοντας πλευρές της ιστορίας που προσφέρονται για την εξαγωγή συμπερασμάτων – οδηγών για το σήμερα.

Είχα την τύχη να διαβάσω το βιβλίο του Μιχάλη Λυμπεράτου την ίδια περίοδο που απομανητοφωνούσα ραδιοφωνικές συνεντεύξεις παλαίμαχων συνδικαλιστών εκείνης της περιόδου για το νέο βιβλίο που ετοιμάζω και σας διαβεβαιώνω ότι οι μαρτυρίες των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου, ταιριάζουν απόλυτα στο γενικό πλαίσιο που περιγράφει ο Μιχάλης Λυμπεράτος.

Η σημερινή περίοδος και τα ΜΜΕ.

H απουσία αναφορών (εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις) στην ανάλυση ιστορικών περιόδων και ειδικά εκεί που φαίνονται ανάγλυφα οι ταξικές συγκρούσεις και οι πολιτικές επιλογές των πρωταγωνιστών είτε είναι άτομα, είτε συλλογικά υποκείμενα, αλλά και η απόπειρα απαξίωσης όσων το επιχειρούν, είναι μια συνειδητή επιλογή του μιντιακού κατεστημένου και των πολιτικών – επιχειρηματικών ομίλων που λειτουργούν σε αγαστή συνεργασία μαζί τους.

Αν προηγουμένως θυμήθηκα από την παιδική μου ηλικία τις εκπομπές ενάντια στο «συμμοριτισμό» και των «επιτυχιών» του τότε λεγόμενου εθνικού στρατού, σήμερα η θεοποίηση της αγοράς ακόμα και μέσα στις συνθήκες κρίσης που ζούμε, οι τρόικες και τα κουαρτέτα των δανειστών – εκβιαστών, η απόπειρα να λανσαριστεί η Δύση του ΔΝΤ των ΗΠΑ, της ΕΕ σαν η μοναδική επιλογή για την ανθρωπότητα, κάνουν την έκδοση βιβλίων όπως αυτό του Μιχάλη Λυμπεράτου, ακόμα πιο πολύτιμη, ακόμα πιο αναγκαία.

Γι αυτό, πέρα από την τιμητική πρόσκληση για συμμετοχή στο πάνελ, τον ευχαριστώ και εύχομαι στο βιβλίο να είναι καλοτάξιδο και με πολλές – πολλές επανεκδόσεις. 

Oι φωτο είναι από την Αστραδενή