Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης
Στους τοίχους του εργοστασίου της Coca Cola 3 E στην Θεσσαλονίκη ευρισκόταν ανηρτημένος πίνακας με το σύνθημα «Πάνω απ΄ όλα ο άνθρωπος»: με την έναρξη της κρίσης το σύνθημα αποκαθηλώθηκε και τη θέση του «ανθρώπου» πήραν οι απολύσεις- μαζί του εξαφανίστηκε και το «φιλεργατικό» προσωπείο της πολυεθνικής.
Η πολιτική, όμως, των απολύσεων στην Coca Cola δε συμπίπτει με την κρίση και τη συνακόλουθη πτώση της κατανάλωσης: πολύ πριν κατρακυλήσει η χώρα στο οικονομικό αδιέξοδο η πολυεθνική άρχισε να κλείνει εγκαταστάσεις της σε όλη την Ελλάδα: Κέρκυρα, Μεσολόγγι, Ρόδος, Αθήνα – παραλλήλως μειωνόταν οι απασχολούμενοι και στα υπόλοιπα εργοστάσια, Κρήτη, Πάτρα, Βόλος, Θεσσαλονίκη. Έτσι η κρίση ηύρε στο απόγειό της μια μεθοδευμένη πολιτική εις βάρος της location Ελλάδα: ακόμη και η διεύθυνση προσωπικού και η οικονομική διεύθυνση της πολυεθνικής μεταφέρθηκαν στην Σόφια – απομένει πλέον να ιδούμε να γίνεται και η τιμολόγηση από την Βουλγαρία.
Στον Βόλο μειώνονται θέσεις εργασίας, στην Πάτρα το εργοστάσιο πνέει τα λοίσθια, στην Θεσσαλονίκη οι υπεύθυνοι της Τρία Έψιλον επιχειρούν την τελευταία επίθεσή τους για το οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου: απέναντί τους ευρίσκονται λιγότεροι από σαράντα εναπομείναντες εργαζόμενοι μετά τις εκκαθαρίσεις του προηγούμενου έτους – ως δέλεαρ για την «εθελούσια έξοδο» χρησιμοποιούνται οι υψηλές αποζημιώσεις και οι «εργολαβοποιήσεις».
Πέρυσι μετά από 43 ημέρες συνεχούς απεργίας οι εργαζόμενοι πανηγύρισαν μια πύρρειο νίκη: το τμήμα παραγωγής χάθηκε, αλλά τουλάχιστον το εργοστάσιο εξακολουθούσε να παραμένει ανοικτό – πρόσκαιρα αναβλήθηκε ο εφιάλτης της Βουλγαρίας, αλλά τώρα επανεμφανίζεται.
Με το τέλος της χρονιάς και την αρχή της νέας η πολυεθνική επανήλθε με «ανανεωμένη πρόταση»: αλλά τώρα αγγίζει το σκληρό πυρήνα των συνδικαλισμένων εργατών, οι οποίοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να
μην υποκύψουν στις πιέσεις – το περασμένο Σάββατο η γενική συνέλευση του συνδικαλιστικού τους οργάνου εξουσιοδότησε τη διοίκησή να κηρύξει δίχως άλλο απεργία διαρκείας εάν η πολυεθνική επιμείνει σε απολύσεις, στην κατάργηση των υπόλοιπων τμημάτων του εργοστασίου και την παράδοσή τους σε υπεργολάβους.
Αυτό το οποίο επιχειρεί η Coca Cola είναι μια πάγια τακτική των πολυεθνικών όταν θέλουν να αποποιηθούν την ιδιότητα του εργοδότη. Η υπεργολαβία είναι ένα εργασιακό σύστημα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους: έτσι μετακυλύουν μεγάλο μέρος των ευθυνών και υποχρεώσεών τους σε άλλες μικρότερες εταιρίες.
Η υπεργολαβία αποτελεί βασικό κρίκο της λεγόμενης νέας οικονομίας και στην ελληνική εκδοχή της ενέτεινε πλείστες όσες στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας: ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την εκρηκτική άνοδο της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής και τη δραματική χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας στα εργοστάσια – η Coca Cola επιχειρεί να μετατρέψει τα υπολείμματα της διαθέσιμης εργασίας στην Θεσσαλονίκη σε υπεργολαβίες ως μια ύστατη «συμβολή» της στην τοπική οικονομία.
Η υπεργολαβία δε μειώνει μόνο το κόστος εργασίας, αλλά διατηρεί αλώβητη και τη δημόσια εικόνα της πολυεθνικής: η «αποποίηση της ιδιότητας του εργοδότη» την απαλλάσσει από το «πρόβλημα του κακού εργοδότη» - γενικώς υποβαθμίζει στην κοινωνική ατζέντα διάφορα «ενοχλητικά» ερωτήματα, όπως οι χαμηλοί μισθοί, οι κακές συνθήκες εργασίας, οι οικολογικές καταστροφές, η επιβάρυνση του κυκλοφοριακού κλπ.
Μια πρόγευση της σύγκρουσης που υποβόσκει είναι και η απεργία του σωματείου που έχει ανακοινωθεί για την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου: τα απεργιακά ταμεία έχουν ενισχυθεί, ο απεργιακός μηχανισμός έχει τις «μηχανές αναμμένες», σύμφωνα με συνδικαλιστικό στέλεχος – στην αντίπερα όχθη οι εκπρόσωποι της πολυεθνικής συνεχίζουν ακόμη και τώρα να αναζητούν «εθελοντές», οι οποίοι θα δεχθούν «να τα πάρουν και να φύγουν».
Στο μεταξύ οι εργαζόμενοι έχουν κηρύξει 24ωρη απεργία για την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2013.